دیر حرف زدن کودک، چه علتی دارد؟

یکی از بزرگترین آرزوی هر پدر و مادری شنیدن کلمه ی “مامان ، بابا” از دهان کودک است.

همه ی والدین با شنیدن اولین صدا و یا کلمه از کودک خود به وجد می آیند . یکی از بزرگترین آرزوی هر پدر و مادری شنیدن کلمه ی "مامان ، بابا" از دهان کودک است . اما لازم است بدانیم رشد مهارت های زبانی فرآیند بلند مدتی است که از ساده ترین مرحله مانند تولید صداهای بی معنی شروع می شود و تا پیچیده ترین مرحله مانند تعریف یک داستان خیالی از جانب کودک ادامه پیدا می کند .

سرعت رشد زبان در کودکان متفاوت است . بعضی از کودکان زودتر زبان باز می کنند و شروع به حرف زدن می کنند اما برخی از مادران گزارش می دهند که کودکشان دیر حرف زدن را یاد گرفته است .

تحقیقات نشان داده است که به طور کلی دختر بچه ها در رشد زبان یکی دو ماه از پسر بچه ها جلوترند و یک سری از اختلالات زبان و گفتاری مانند اختلال در تلفظ ، لکنت زبان در پسران بیشتر از دختران دیده می شود.

بهتر است قبل از بررسی دیر حرف زدن کودکان ، رشد طبیعی و بهنجار زبان را در کودکان مورد بررسی قرار دهیم .

رشد طبیعی زبان در کودکان

از تولد تا سه ماهگی :

در این فاصله ی سنی زبان اصلی کودک گریه است . کودک از طریق گریه کردن با اطرافیان و علی الخصوص مادر خود ارتباط برقرار می کند . او از طریق گریه نیازهایش را متوجه مراقب اصلی می کند . نکته ی جالب این است که کودک با توجه به نیازهایش نوع گریه های متفاوتی دارد مثلا کودکی که گرسنه است متفاوت از کودکی که نیاز به تعویض پوشک دارد گریه می کند .

از چهار تا هفت ماهگی :

در این سن کودک سخنان نامفهوم زیادی به زبان می آورد و معمولا از ترکیب چند حروف بی صدا برای گفتن ماما ، بابا ، تاتا استفاده می کند . کودک در این سنین اسم خود را می شناسد و هنگامی که او را صدا می زنید به سرعت واکنش نشان می دهد .

از هشت ماهگی تا یک سالگی :

در این مرحله کودک حروف بی صدا و صدادار بیشتری را ترکیب می کند و تعداد حروف و صدایی که به زبان می آورد بیشتر است . در این مرحله کودک به دقت به حرف زدن شما توجه می کند و از اینکه شما با او حرف می زنید لذت می برد و مدام به دهان شما نگاه می کند .

از یک سالگی تا ۱۸ ماهگی :

در این مرحله کودک می تواند از دو یا چند لغت به طور همزمان استفاده کند و علاوه بر آن باید معنای کلماتی که بر زبان می آورد بداند . او در این مرحله باید حداقل بیست کلمه را بلد باشد.

دو تا سه سالگی :

کودک باید بتواند زبان اطرافیان را متوجه شود و در حدود سی ماهگی ۳۰۰ تا ۴۰۰ کلمه را بداند و در پایان سه سالگی باید بتواند به طور کامل صحبت کند و نیازهای خود را از طریق گفتار بیان کند .

دلایل دیر حرف زدن کودک

عوامل بسیار زیادی می تواند رشد کلامی و زبانی کودکان را به تاخیر بیندازد . یکی از مهم ترین عوامل دیر حرف زدن کودکان ، معیوب بودن سیستم تکلم کودک است . بیشتر کودکانی که تاخیر زبانی دارند مشکلاتی در مغز دارند که ارتباط کافی را برای ایجاد و تولید کلام ایجاد نمی کند .

مشکلات شنوایی می تواند نقش مهمی در تاخیر رشد زبان داشته باشد . کودکان گفتار را از طریق شنیدن صدای اطراف یاد می گیرند . اگر کودک به دلیل مشکلات شنوایی صدایی نشوند ، طبیعی است که نتواند حرف بزند .

عوامل ژنتیکی و وراثت می تواند نقش مهمی در تاخیر رشد زبانی داشته باشد . بسیار دیده شده است که در برخی خانواده ها کودکان به نسبت بقیه هم سالان خود دیرتر زبان باز می کنند .

گروهی از کودکان طیف اختلالات اتیسم در رشد زبان دچار مشکل می شوند و نمی توانند حرف بزنند .

دیر حرف زدن کودکان چه زمانی باید جدی گرفته شود ؟

اگر کودک شما در فاصله ی سنی سه تا چهار ماه به صداهای بلند هیچ واکنشی نشان نمی دهد و از خودش هیچ صدایی تولید نمی کند و یا اگر تن صدای نامتعارف مثل صدای خشن و گوشخراش و تودماغی دارد .

کودک از اشاره و ادا مثل تکان دادن دست در هنگام خداحافظی استفاده نمی کند .

اگر در یک سالگی از تک کلمه مثل مامان استفاده نمی کند ، در دو سالگی نمی تواند حداقل ۱۵ کلمه بگوید و دستورات بسیار ساده را متوجه نمی شود .

راه های تقویت رشد کلامی و حرف زدن در کودکان

روانشناسی کودک ثابت کرده است اگر والدین در زمانی که با کودک خود سپری می کنند با او حرف بزنند ، مهارت های زبانی او را تقویت می کنند .

والدین باید بدانند اگر کودک کلمه ای را به اشتباه بیان می کند آن ها آن را اصلاح کنند و خودشان هنگام بیان کلمه آن را به شیوه ی کودک تکرار نکنند .

تحقیقات نشان داده است والدینی که برای کودکان خود کتاب داستان می خوانند بسیار پیشرفته تر و با دامنه ی لغات کامل تر حرف می زنند . طبق اصول فرزند پروری ، خواندن داستان علاوه بر رشد زبانی نقش مهمی در تربیت فرزندان و آموزش مهارت های اجتماعی دارد .

بهتر است والدین و کودکان مکالمه ی دو طرفه داشته باشند . مثلا والدین از کودک خود سوال هایی بپرسند که جواب آن به" بله و خیر" ختم نشود و مستلزم صحبت کردن باشد .

مشاوره کودک برای دیر حرف زدن کودک

چنانچه احساس می کنید کودکتان رشد طبیعی کلامی ندارد و در حرف زدن مشکل دارد ، می توانید از طریق مرکز تخصصی مشاوره کودکان با روانشناس کودک در ارتباط باشید و از او بخواهید شما را کمک کند که مهارت های کلامی او را تقویت کنید .

منبع: هیروو