پیشگیری از یائسگی زودرس، طب غربی و چینی چه می گویند؟
یائسگی فرآیند بیولوژیکی طبیعی و گذر از مرحله ای به مرحله دیگر است. این فرآیند با تغییرات هورمونی، فیزیکی و روانی اتفاق می افتد.
«فقط ۳۴ سال دارد اما در ۱۲ ماه گذشته قاعدگی اش نامنظم بوده است. به پزشک مراجعه می کند، پس از بررسی های پزشکی مشخص می شود که در آستانه یائسگی زودرس قرار دارد، آن هم در حالی که تاکنون باردار نشده است...
خیلی ناراحت است و دلیل بروز این مشکل را نمی داند. مادر او اواخر ۴۰ سالگی یائسه شده است. از پزشک در این مورد سوال می کند و پاسخ می شنود که دچار یائسگی زودرس شده است.» بیشتر زنان در سنین ۴۷ تا ۵۱ سالگی و با توجه به شرایط محیطی و فردی، یائسه می شوند اما اگر یائسگی در زمانی زودتر از موعد طبیعی رخ دهد، مثلا در سنین زیر ۴۰ سال، یا در مواردی قبل از ۳۰ سالگی، دیگر یائسگی طبیعی محسوب نمی شود.
در حقیقت این فرد دچار «یائسگی زودرس» شده است. تاکنون در مورد یائسگی و یائسگی زودرس زیاد صحبت کرده ایم اما شاید شما هم بخواهید بدانید که چرا یائسگی گاهی قبل از زمانی که باید رخ می دهد و دلیل آن چه می تواند باشد.
یائسگی در دیدگاه طب غربی
در طب غربی یائسگی را به تخمکهایی که در تخمدان یک زن وجود دارند می گویند.
در دوران جنینی یک دختر که در رحم مادرش وجود داشته ، پس از بلوغ این تخمکها هر ماه آزاد می شوند تا زمانی که تعداشان آنقدر کم می شود که بدن میزان هورمون کافی برای آزاد کردن آنها در اختیار نداشته در نتیجه میزان هورمون و تخمک لازم را برای باروری ندارد.بنابراین تخمک گذاری ماهیانه بدن شروع به یائسگی می کند.
یائسگی یک تغییرات عمده ای در بدن زن تلقی می شود و بدن زنی که به طور منظم هورمونهایی مثل استروژن و پروژسترون ترشح می کرده به جای ترشح کردن این هورمونها از آنجایی که شدت و میزانشان کم می شود جای خودشان را به ترشح میزان کمی از هورمون مردانه تستسترون داده و آن خواص ضد حفاظتی،ضد دردی،ضد بیماری عروقی و خاصیت ضد پوکی استخوانکه هورمونهای زنانه دار می باشند را از دست می دهد.
بدن از یک سیستم زنانه به یک بدن مردانه تبدیل می شود و چاقی که یکی از مشکلات زنانه است آرام آرام تبدیل به عارضه ای مردانه می شود.همه اینها به دلیل تغییرات شدید از لحاظ هورمونی است که در بدن یک زن اتفاق می افتد و یائسه می شود. یائسگی علائم زیادی از لحاظ روحی و جسمی برای زن به وجود می آورد و زنهایی که یائسه می شوند با این علائم آشنا هستند مثل گرفتگی،تپش قلب،تحریک پذیری و غیره.
یائسگی در دیدگاه طب چینی
از نظر طب چینی دوره های زندگی یک زن به هفت روز تقسیم می شود.وقتی به دوره هفتم یعنی ۴۹ سالگی می رسد انرژی کلیه ها که نقش باروری در زن و مرد را به عهده دارند شروع به نقصان می کند و انرژی کلیه به حدی می رسد که نمی تواند انرژی رحم و تخمدانها را سیراب کند .
و وقتی نتواند انرژی کافی را برساند عادات ماهیانه شروع به کم شدن می کند و فواصل آنها طولانی می شود یا در مواردی که بدن انرژی کافی را نداشته باشد تا خون را نگه دارد عادات ماهیانه همراه با خونریزیهای شدید خواهد بود و اگر اینکه خون کافی در اختیار نداشته باشد زن دچار لکه بینی می شود و موجب فواصل طولانی عادت ماهانه می شود.
علاوه بر اینها عدم تعادل سرما و گرمای بدن نیز با موارد بالا همراه خواهد بود.(در طب چینی هدف تعادل در بدن است)وقتی یک ارگان مثل کلیه ها انرژیشان و عصاره حیاتی کم می شود(عصاره حیاتی در طب چینی در تخمکهای یک زن به ذخیره گذاشته می شود)و عصاره ی انرژی کلیه نیز در زن کم می شود، نمی تواند گرمای داخل بدن را کنترل کند.
سرما و عصاره نمی توانند افساری بر گرمای بدن بزنند زیرا گرما افسار گسیخته می شود و شروع به علائم گرما مثل تحریک پذیری،تپش قلب،بی قراری،عرق ریزش بدن،داغ شدن کف دست و پاها،سرخی صورت و علائم خاص دیگری را که خانمها تجربه کرده اند و به آن آشنا هستند ایجاد می شود. از نظر طب چینی این گره ی افسار گسیخته چون که پایه ای ندارد و چون که عصاره حیاتی گرما را تولید می کند و خود عصاره نیز کم شده، آرام آرام کم می شود و زن یائسه می شود.
چرا گاهی یائسگی قبل از موعد طبیعی اتفاق می افتد؟
یائسگی فرآیند بیولوژیکی طبیعی و گذر از مرحله ای به مرحله دیگر است. این فرآیند با تغییرات هورمونی، فیزیکی و روانی اتفاق می افتد و کاملا طبیعی محسوب می شود. تاکنون دلایل متعددی برای یائسگی زودرس شناخته شده است. اگر تخمدان ها قادر به ساختن هورمون نباشند و به تحریکات هیپوفیز که تنظیم کننده تخمدان هاست، پاسخ ندهند یائسگی زودرس اتفاق می افتد.
یکی دیگر از عواملی که باعث یائسگی زودرس می شود، مصرف برخی داروها یا اعمال جراحی است؛ هیستروکتومی کامل (برداشتن رحم و تخمدان ها) در سنین پایین باعث یائسگی زودرس می شود ولی اگر فقط رحم برداشته شود و تخمدان ها خارج نشوند، معمولا باعث یائسگی نمی شود.از جمله موارد دیگر می توان به شیمی درمانی و اشعه درمانی برای درمان سرطان ها اشاره کرد.
زنان مبتلا به سرطان که تحت این گونه درمان ها قرار می گیرند، ممکن است در معرض یائسگی زودرس قرار گیرند اما معمولا این روند به تدریج رخ می دهد و ممکن است قبل از اینکه خانمی به دوران یائسگی برسد، ماه ها یا سال ها علایم دوران یائسگی داشته باشد.
اختلالات کروموزومی به علت اختلال مادرزادی در برخی کروموزوم های خاص نیز یکی دیگر از عوامل به شمار می رود. در برخی بیماری ها یا اختلالات خود ایمنی که در آنها نارسایی تخمدان ایجاد می شود به دلیل اینکه بدن ضدتخمدان ها و رحم پادتن می سازد، در نهایت تخمدان ها از کار می افتند. این افراد ممکن است سابقه خانوادگی یائسگی زودرس داشته باشند. عفونت های ویروسی مثل ویروس عامل بیماری اوریون نیز می تواند باعث یائسگی زودرس شود.
آیا آماری وجود دارد که بیانگر میزان شیوع یائسگی زودرس در میان زنان باشد؟
متاسفانه آمار دقیقی نداریم اما اگر خانمی در معرض این اتفاق بود و عوامل خطر را داشت، راهکاری برای پیشگیری از آن وجود دارد.
اگر در خانواده ای یکی از اقوام نزدیک به این مشکل مبتلا شد، برای خانم های دیگر این خانواده چه توصیه ای دارید؟
تشخیص به موقع یائسگی زودرس اهمیت زیادی دارد زیرا با بروز این اختلال، تخمک های باقی مانده تخریب می شوند و این به معنی ناتوانی در فرزنددار شدن است. با تشخیص به موقع، امکان بارداری نیز افزایش می یابد. احتمال فعال شدن دوباره تخمک ها در برخی بیماران و در صورتی که دلیل بروز مشکل اختلالات ژنتیکی نباشد، وجود دارد.
احتمال بروز یائسگی در سن نوجوانی نیز وجود دارد پس با توجه به اینکه اختلال در قاعدگی در هر سنی ممکن است آغازی برای یائسگی زودرس به حساب بیاید، به همه زنان و دختران توصیه می شود در صورت مشاهده چنین اختلالاتی بلافاصله با پزشک خود مشورت کنند تا کاهش استرس های محیطی و حتی گاهی بررسی های کروموزومی انجام شود
نقش کلیه های بدن بعد از یائسگی چیست؟
نقش کلیه های بدن بعد از یائسگی - نقش کلیه ها فقط در یائسگی و تولید مثل خلاصه نمی شود، در طب چینی کلیه ها استخوان و مغز استخوان را کنترل می کنند.
کلیه ها خواب را تا حدی در کنترل خود دارند،اراده ی یک فرد در زندگی با کلیه ها کنترل می شود .مفاصل تا حدی به کلیه مربوط است و تغییر شکل استخوان،گودی کمر،کم شنوایی،صدا یا وزوز در گوش،ریزش موی سر،حافظه کوتاه مدت و احساس ترس را کلیه ها کنترل می کنند.
علائم پیری زود رس در طب چینی به عهده کلیه ها می باشد،مثلا" زنی که در سن ۴۰ سالگی تصمیم به حاملگی می گیرد مانند این است که در سن ۱۸ سالگی حامله شود چون در سن ۱۸ سالگی انرژی کلیه در حال رشد است.
و در سن ۴۰ سالگی در حال تحلیل انرژی می باشد،پس به همان اندازه به انرژی کلیه آسیب وارد می شود.مورد دیگر که بر کلیه ها اثر سو می گذارد ،مصرف داروهای هورمونی است که برای ناباروری زنان تجویز می شود و رحم به طور مصنوعی و مکرر تقویت می شود. بعد از حاملگی اتفاق بیافتد یا نیافتد این مساله باعث یائسگی زودتر می شود.
خانم ها با وقوع چه علایمی باید به یائسگی زودرس شک کنند؟
اگر خانمی در سنین قبل از ۴۵ سالگی با قطع ناگهانی یا طولانی شدن فواصل قاعدگی و علایمی مثل گرگرفتگی، بدخوابی های شبانه و تعریق روبرو شود، باید به پزشک مراجعه کند.با پایین آمدن میزان هورمون استروژن، بافت پوششی واژن و پیشابراه خشک تر، نازک و شکننده می شود و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهد.
با کم شدن نرمی و لزجی، سوزش و خارش همراه با افزایش خطر عفونت مجاری ادراری واژن به وجود می آید. فرد ممکن است مکررا احساس ادرار یا نیاز فوری به تخلیه داشته باشد یا دچار بی اختیاری ادرار شود. به دنبال کاهش هورمون استروژن، رگ های خونی به سرعت گشاد می شوند و فرد احساس گرما و سرخ شدن ناگهانی که اصطلاحا به آن گرگرفتگی می گویند، می کند. این حالت ممکن است هر چند ساعت یکبار یا فقط گاهی در روز یا شب اتفاق بیفتد.
اختلالات خواب و عرق شبانه از پیامدهای گرگرفتگی است. این بیماران معمولا در حالی از خواب می پرند که بدنشان خیس عرق شده و به دنبال آن دچار لرز می شوند و حتی ممکن است در دوباره به خواب رفتن یا یک خواب عمیق دچار مشکل شوند.
کمبود خواب و تغییرات هورمونی بر خلق و خو و همچنین سلامت آنها تاثیر سوء می گذارد و معمولا دچار خستگی، بی قراری، کاهش حافظه و عدم تمرکز می شوند. گاهی میل جنسی کاهش می یابد که علت آن می تواند تغییرات هورمونی و خلقی و تحریک پذیری فرد باشد.
آیا در طب چینی می شود یک زن دیرتر یائسه شود:
تاخیر در زمان یائسگی - برای تاخیر در زمان یائسگی یک زن لازم است ،هنگامی که این زن در رحم مادرش یک جنین بوده،مادرش به یائسگی و حاملگی و باروری این دختر که در رحم دارد فکر کند.
برای این تاخیر مادر باردار باید از دلشوره ها و نگرانی ها،دوری کردن از محیط های پر سر و صدا با استرس(توصیه ی ما خواندن قرآن و نماز برای رسیدن به آرامش درونیمی باشد)و سبک زندگ و یا جایی و روشی ر فراهم ساز که ضمن حاملگی آرامش خاص داشته باشد و خواب آرام و مناسب،غذا های طبیعی می تواند بر سلامت نوزاد کمک کند.
و بعد از متولد شدن نوزاد مکانی را با آرامش و بدون استرس و با خوابخوب بزرگ شود که اولین عادات ماهانه ی این دختر به موقع شروع شود و سبک زندگی سالم را در پیش گیرد،تغذیه مناسب،روان آرام،ورزش سبک و مناسب که بتواند انرژی لیه را نگاه دارد که در سیکل های زندگی از آنها استفاده لازم را ببرند.در طب چینی با طب سوزنی روی نقاط کلیه کار می کنند تا بتوان انرژی کلیه ها را تقویت کرد که روی جوهره کلیه و بدن تاثیر بگذارد.
لازم به ذکر است در طب سوزنی مسیر های حیاتی وجود داردکه می تواند ذخایر را در اختیار رحم و تخمدان قرار دهند و یائسگی را از ۲ سال تا ۵ سال به تاخیر بیاندازد و حتی یائسگی هایی که ۶ سال تا یک سال برای زن پیش آمده را برگرداند و ۲ تا ۵ سال دوران عادات ماهانه را به طور منظم تجربه کند.علاوه بر آن علائم یائسگی را می توان کنترل کرد.
درمان یائسگی زودرس با طب سنتی
یائسگی یک فرآیند طبیعی است که معمولا در سنین حدود 50 ـ 48 سالگی اتفاق می افتد.
چندی پیش خانمی سی و پنج ساله به کلینیک مراجعه کرده و شاکی بود در چند ماه گذشته قاعدگی‌هایش بسیار نامنظم و فواصل قاعدگی‌ها بسیار طولانی شده است، او از گرگرفتگی، بی‌خوابی و اضطراب رنج می‌برد. اینها می تواند زنگ خطر شروع یائسگی زودرس برای این بیمار باشد؛ مشکلی که می تواند پیامدهای متعددی ازجمله ناباروری، کاهش میل جنسی، مشکلات خلقی ـ روانی، خستگی مفرط، کاهش تمرکز و حافظه و افزایش خطر عفونت های زنانه را به همراه داشته باشد.
یائسگی یک فرآیند طبیعی است که معمولا در سنین حدود 50 ـ 48 سالگی اتفاق می افتد، اما اگر توقف قاعدگی در سنین جوان تر مثلا حدود 40 سال یا کمتر از آن رخ دهد به آن یائسگی زودرس می گویند.
هر عاملی که باعث اختلال در ترشح هورمون های زنانه شود، مانند بیماری های استخوان، درآوردن تخمدان ها و مصرف برخی داروها یا پاسخ ندادن تخمدان ها به تحریکات هیپوفیز می تواند علت یائسگی زودرس باشد. در برخی موارد، سابقه فامیلی و ژنتیک نیز وجود دارد.
اما در صورت وجود چه علائمی باید به یائسگی زودرس شک کرد؟ قاعدگی نامنظم به همراه فواصل طولانی بین دوره های قاعدگی یا قطع ناگهانی قاعدگی به همراه کاهش میل جنسی، گرگرفتگی، اختلالات خواب و اختلالات خلقی در خانمی که هنوز به سن یائسگی نرسیده است. در صورت وجود این علائم حتما باید به پزشک مراجعه کرد، زیرا این بیماری در صورت تشخیص و درمان بموقع و مناسب قابل پیشگیری یا اصلاح است.
غیر از درمان رایج هورمونی، روش های دیگری نیز وجود دارد که می تواند به درمان یائسگی زودرس کمک کند.
اصلاح الگوی تغذیه ای و مصرف بیشتر مواد غذایی حاوی استروژن های گیاهی نظیر سویا، نخود فرنگی، عدس، لوبیا و به طور کلی حبوبات می تواند کمک کننده باشد.
گیاه پنج انگشت که حاوی استروژن گیاهی است، دارای مواد موثره ای است که می تواند روی محور هیپوفیز ـ تخمدان تاثیر گذاشته و به بهبود اختلالات قاعدگی از جمله یائسگی زودرس کمک کند البته به علت تداخل اثر بهتر است از مصرف همزمان آن با قرص های ضد بارداری و داروهای هورمونی پرهیز شود. مصرف ترکیب رازیانه، تخم کرفس، آنیسون، شیرین بیان و پونه نیز در درمان یائسگی زودرس کمک کننده است.
فوفل و جینسینگ نیز از گیاهان اثربخش در این زمینه است. دم کرده زنجبیل، زعفران و دارچین نیز می تواند موثر باشد. گل پامچال، شبدر قرمز، گل ساعتی، گزنه و شنبلیله هم از دیگر گیاهان موثر در کمک به درمان اختلالات قاعدگی است البته با توجه به تفاوت مزاج ها و علل بیماری در افراد مختلف، مصرف تمام گیاهان فوق باید با نظر پزشک متخصص گیاهان دارویی یا طب سنتی انجام شود.
طب سوزنی نیز با مکانیسم ایجاد آرامش در فرد، تحریک ترشح هورمون های زنانه و افزایش جریان خون و انرژی در تخمدان و رحم، روش موثری در کمک به درمان اختلالات قاعدگی و یائسگی زودرس است.
منبع:
دلگرم
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼