احساس ناکامی کودکان، والدین چه کنند؟
تقریباً هرگاه کودکان در مقابل درخواست‌ها، تمنیات و آرزوهای خود با یک نه بزرگ روبه‌رو شوند، احساس ناکامی می‌کنند.
تقریباً هرگاه کودکان در مقابل درخواست‌ها، تمنیات و آرزوهای خود با یک نه بزرگ روبه‌رو شوند، احساس ناکامی می‌کنند. برای اکثر والدین برخورد با ناکامی کودک، واقعه‌ای مأیوس‌کننده است. ازیک‌طرف کودک نمی‌تواند به آنچه می‌خواهد برسد - آب‌نبات یا یک اسباب‌بازی جدید- و از طرف دیگر شما هم نمی‌توانید آنچه را می‌خواهید، داشته باشید، یک کودک مؤدب و حرف‌شنو.
کودک توان مقابله با ناکامی را به ارث نمی‌برد. توان تحمل ناکامی نیز مانند بسیاری از مهارت‌های دیگر فرایندی اکتسابی است. گرسنگی، خستگی و بیماری توان تحمل سرماخوردگی را در کودک شما کاهش می‌دهد.
همچنین کودکان سعی می‌کنند کارهایی را انجام دهند که فوق توان آن‌هاست. آن‌ها به این طریق دامنۀ فراگیری خود را وسعت می‌دهند و ناکامی حاصل از آن برای یادگیری، هم طبیعی و هم ضروری است.
وقتی کودکان به آنچه می‌خواهند دست نیابند نیز دچار سرخوردگی می‌شوند. ممکن است قیودی که والدین تعیین کرده‌اند (خوردن شیرینی قبل از شام) به این ناکامی دامن بزند یا پیشامدهای خارج از کنترل آن‌ها چنین شرایطی را به بار آورد (اسباب‌بازی خراب شود یا روز نمایش سیرک مادر بیمار شود).
چگونه به خود و فرزندان کمک می‌کنید تا با ناکامی کنار آید؟
وقتی کودک تحت‌فشار روحی قرار ندارد اجابت درخواستش را به تأخیر بیندازید و به‌این‌ترتیب صبوری را به او بیاموزید. زمانی که مشغول انجام کاری هستید و کودک از شما می‌خواهد با او بازی کنید، از او بخواهید صبر کند. سپس صبوری او را تحسین کنید و به‌تدریج زمان افزایش دهید.
در ناکامی‌ها با کودک خود همدلی کنید. با عبارتی مثل: برای درست کردن ساختمان خیلی زحمت می‌کشی اما هر دفعه می‌افتد، احساسِ او را تصدیق کنید.
بازگو کردن مشکل نیز به پیدا کردن راه‌حل مناسب کمک می‌کند. بعد از همدلی دربارۀ ساختمان‌سازی کودک، اگر به او بگویید: چطور می‌توانی یک ساختمان محکم‌تری بسازی که نیفتد؟ کلیدی دربارۀ حل مشکل در اختیار او خواهید گذاشت.
وقتی کودک نمی‌تواند به خواسته‌اش برسد، چیز دیگری به او پیشنهاد کنید. اگر فرزند شما در سوپرمارکت از شما شیرینی می‌خواهد، چیز دیگری را به او پیشنهاد دهید. البته این روش همیشه مؤثر نیست، به‌ویژه برای کودکی که درخواسته‌اش مصر باشد، اما ممکن است در مورد کودکان دیگر مؤثر باشد.
اگر فرزند شما مشغول کاری است که باعث سرخوردگی‌اش می‌شود، به او پیشنهاد کنید چند دقیقه قدم بزند یا سعی کنید مدتی باکار دیگری سرگرم شود.
معمولاً شرایط زیر باعث ناکامی کودکان پنج‌ساله می‌شود:
• هنگام خرید که معمولاً هرچه را می‌بینند می‌خواهند؛
• هنگام تقسیم اسباب‌بازی با دوستان، خواهر یا برادر؛
• زمانی که می‌خواهند خودشان لباس‌هایشان را بپوشند؛
• هنگامی‌که باید قانون خانه را رعایت کنند، مثلاً زمان خوابیدن؛
• زمانی که در بازی می‌بازند یا مرتکب اشتباه می‌شوند؛
گاه بهتر است قبل از بروز مشکل به راه‌حل ان بیندیشید. شما بهتر از هر فرد دیگری فرزند خود را می‌شناسید و احتمالاً می‌توانید واکنش او را در شرایط خاص پیش‌بینی کنید.
اگر کودک شما در فروشگاه مشکل ایجاد می‌کند، از قبل به او بگویید که اصلاً قرار نیست امروز آب‌نبات یا اسباب‌بازی بخرید.
همین‌طور اگر مقررات خانه باعث ناکامی او می‌شود، با یک تذکر او را آماده کنید. پانزده دقیقه قبل از شام یا خواب به او تذکر دهید، تا از خاموش کردن تلویزیون یا جمع‌کردن اسباب‌بازی‌هایش کمتر ناراحت شود.
اما اگر کودک در تقسیم کردن اسباب‌بازی‌هایش با دیگران دچار مشکل می‌شود، بازی‌های زمان‌داری را تعیین کنید که در آن کودک اسباب‌بازی‌اش را در اختیار دیگری قرار دهد. در این صورت ممکن است به نتیجۀ بهتری برسید. به میزانی که کودک بتواند اسباب‌بازی‌هایش را با دیگران تقسیم کند و درعین‌حال ناراحت هم نشود، مدت‌زمان بازی را افزایش دهید.
پیامدهای مثبت برای رفتار صحیح نیز به کودک کمک می‌کند تا با ناکامی بهتر کنار بیاید. وقتی وارد فروشگاه می‌شوید و فرزندتان برای آب‌نبات و اسباب‌بازی تقاضایی نمی‌کند، از او تشکر کنید تا به‌این‌ترتیب رفتار درست او را تقویت کرده باشید.
در جمله‌های خود به رفتار موردنظر به‌صراحت اشاره‌کنید تا کودک دقیقاً بداند چه رفتاری موردتمجید قرارگرفته است. "از اینکه امروز چیزی نخواستی به تو افتخار می‌کنم. این‌طوری خرید کردن خیلی راحت‌تر می‌شود."
برای شرایط دیگری که ممکن است باعث سرخوردگی فرزند شما شود، از عبارات مشابه استفاده کنید. چیزهای زیادی را می‌توان به‌عنوان پاداش در نظر گرفت؛ یک شکلات، یک گشت کوتاه در زمین‌بازی یا خواندن یک قصۀ اضافی برای زمانی که کودک بدون مقاومت به رختخواب می‌رود.
وقتی کودک شما به علت ناکامی بدرفتاری می‌کند، برخورد قاطعانۀ شما بسیار مهم است. وقتی ناکامی فرزندتان در فعالیتی آن‌قدر بزرگ است که باعث می‌شود خود را ببازد، بلافاصله فرصتی را برایش فراهم‌سازید تا موفقیت را تجربه کند.
اگر کودک صبر و شکیبایی در کارهای روزانه را از شما بیاموزد، عاملی نیرومند به هنگام مقابله با ناکامی در اختیار خواهد داشت.
منبع:
کودک آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼