علت درد پستانها در زنان، داروهای نسخهای درمانی
بر مبنای اعلام "بنیاد سرطان پستان"، درد پستان شامل هر گونه درد، افتادگی یا ناراحتی در پستان یا در ناحیۀ زیر بغل است.
درد پستان که به نامهای ماستالژی، مامالژیا، و ماستودینیا نیز شناخته می‌شود، عارضۀ شایعی است و میتواند شامل درد، سنگینی، سفتی و حس سوزش در بافت پستان یا تحریکپذیری آن باشد. اگر درد پستان مرتبط به چرخۀ عادت ماهانه باشد یه نام ماستالژی چرخهای (درد چرخهای پستان) شناخته می‌شود.
بر مبنای اعلام "بنیاد سرطان پستان"، درد پستان شامل هر گونه درد، افتادگی یا ناراحتی در پستان یا در ناحیۀ زیر بغل است و ممکن است به دلایل مختلفی بروز کند. این بنیاد در ادامه میگوید که در اغلب موارد، درد پستان نشانۀ سرطان پستان نیست. "خدمات بهداشت ملی، بریتانیا" اعلام می‌کند که درد چرخهای پستان به افزایش خطر ابتلاء به سرطان پستان مرتبط نیست.
در اغلب موارد درد پستان شامل ناحیۀ بالایی و خارجی هر دو پستان است و گاهی از اوقات این درد به بازوها گسترش پیدا می‌کند.
در اغلب موارد درد پستان در فاصلۀ یک تا سه روز پیش از شروع پریود زنان آغاز می‌شود، و در پایان پریود آنان بهبود پیدا می‌کند. برای برخی از زنان این درد روزها روز پیش از آغاز پریود شروع می‌شود.
اگرچه زنان مسنتر (یائسه) نیز ممکن است دچار درد پستان شوند، این درد در دورۀ پیش‌یائسگی (دورۀ پیرامون یائسگی) و زنان در سنین پیش از یائسگی بسیار شایعتر است.
"مرکز پزشکی کالیفرنیا پاسیفیک" تخمین میزند که در سطح ایالات متحد آمریکا بین ۵۰ تا ۷۰ درصد زنان در سنین ۳۰ تا ۵۰ ساله دچار درد پستان میشوند.
علایم درد پستان
"علامت" چیزی است که بیمار حس می‌کند و برای پزشک، پرستار، دوستان یا اعضاء خانواده بازگو مینماید. "نشانه" چیزی است که توسط دیگران قابل مشاهده یا کشف است. یک مثال در مورد علامت، درد است و راش یا کورک میتواند یک نشانه محسوب شود.
درد پستان به طور معمول در دو گروه "چرخهای" (سیکلی) یا "غیر چرخهای" ( غیر سیکلی) طبقهبندی می‌شود.
علایم درد چرخهای پستان
-درد به صورت چرخهای از راه میرسد، درست مثل چرخۀ عادت ماهانه
-پستانها ممکن است دچار حالت افتادگی شوند
-بیماران این درد را به شکل دردی کسالتآور و سنگین توصیف می‌کنند. برخی از زنان این درد را به شکل رنجی توأم با احساس سنگینی توصیف می‌کنند حال آنکه دیگران در توصیف آن را درد سوزان یا نیشدار مینامند
-امکان ورم پستانها وجود دارد
-پستانها ممکن است حالت گرهدار پیدا کنند (نه فقط یک گره سفت و منفرد)
-هر دو پستان تحت تأثیر درد قرار میگیرند به ویژه در بخشهای بیرونی و بالایی پستانها
-درد ممکن است به ناحیۀ زیر بغل تسری پیدا کند
-درد چند روز پیش از آغاز پریود شدیدتر می‌شود. در برخی موارد، درد ممکن است چندین روز پیش از عادت ماهانه آغاز شود
-این درد بیشتر محتمل است که گریبانگیر زنان جوان‌تر شود. زنان پس از یائسگی ممکن است دردهای مشابهی را در صورت گرفتن درمان جایگزینی هورمون تجربه کنند.
علایم درد غیر چرخهای پستان
-این نوع درد فقط مبتلابه یک پستان می‌شود و به طور معمول در یک چهارم کل پستان بروز می‌کند، اما امکان گسترش آن به قفسۀ سینه نیز وجود دارد
-این نوع درد بیشتر در میان زنان یائسه شیوع دارد
-درد در یک چرخۀ زمانی مشابه عادت ماهانه پنهان و پیدا نمیشود
-درد ممکن است مداوم یا پراکنده باشد
-ماستیت - اگر درد ناشی از عفونت در پستان باشد، زن ممکن است دچار تب گردد، احساس ناخوشی کند، بخشی از تورم و افتادگی و ناحیۀ دردناک پستان ممکن است گرم احساس شود. ممکن است پستان دچار حالت سرخی شود. این درد معمولاً به عنوان درد سوزان توصیف میگردد. برای مادران شیرده این درد در هنگام شیر دادن از پستان تشدید می‌شود.
-درد خارج پستان - دردی است که گویی منبع ایجاد آن درون پستان قرار دارد حال آنکه منشأ آن خارج از پستان است. گاهی از اوقات به این درد زیر عنوان "درد ارجاعی" اشاره می‌شود. این درد ممکن است در چندین سندرم دیوارۀ قفسۀ سینه بروز کند که از جملۀ آنها میتوان به کوستوکندریت (التهابی که در آن دنده و غضروف به هم میرسند) اشاره کرد.
زنان باید در صورت مواجهه با موارد زیر به پزشک مراجعه کنند:
-یکی از پستانها یا هر دو از نظر شکل و اندازه دچار تغییر شود
-در صورتی که نوک پستان دچار ترشح شده باشد
-در صورتی که در اطراف نوک پستان راش ظاهر شده باشد
-در صورتی که پوست پستانها دچار حالت رنگ پریدگی شده باشد
-در صورتی که زن وجود توده یا ورمی را در یکی از زیر بغل‌های خود احساس کند
-در صورتی که زن دردی را در زیر بغل یا پستان خود احساس کند که ارتباطی به چرخۀ عادت ماهانه ندارد
-در صورتی که زن بروز تغییری در چگونگی حالت ظاهری نوک پستان خود را احساس یا مشاهده کند
-در صورتی که زن ناحیهای دارای بافت سفت یا توده را در پستان خویش احساس کند.
تشخیص درد پستان
در صورتی که زن در دوران پیش از یائسگی زندگی خود باشد دکتر در این مسیر تلاش خواهد کرد که تعیین کند آیا درد پستان چرخهای است یا خیر. احتمالاً پزشک چنین سؤالاتی را با بیمار خود مطرح می‌کند:
-چه مقدار کافئین مصرف کردهاید؟
-درد را در کجای پستان خود احساس میکنید؟
-آیا هر دو پستان شما دچار درد است؟
-آیا سیگار میکشید؟
-آیا هیچ دارویی مصرف میکنید یا قرصهای ضد بارداری ترکیبی میخورید؟
-آیا امکان حامله بودنتان وجود دارد؟
-علایم دیگر مثل ترشح از نوک پستان یا توده در شما وجود دارد؟
پزشک به صدای ریهها و قلب بیمار گوش میدهد، و نیز قفسۀ سینه و شکم وی را برای از تشخیص خارج کردن دیگر اختلالات و بیماریهای محتمل بررسی می‌کند
دکتر در عین حال ممکن است برای تعیین وجود یا عدم وجود گره یا توده، تغییرات ظاهری نوک پستان، یا ترشح نوک پستان یک معاینۀ بالینی پستان انجام دهد. گرههای لنفی در قسمت پایین گردن و زیر بغل نیز بررسی می‌شود تا مشخص گردد که اثری از ورم یا افتادگی در لمس احساس می‌شود.
اگر تودهای در پستان یا سفتی نامتعارفی در یک ناحیه از بافت کشف شود، یا اگر ناحیۀ خاصی از بافت پستان به طور مشخص دردناک باشد دکتر احتمالاً دستور انجام تستهای دیگری را صادر می‌کند:
-ماموگرام - ماموگرام عکسبرداری اشعه ایکس پستان است. ماموگرام زیر عنوان ماموگرافی نیز شناخته می‌شود.
-اسکن اولتراسوند - امواج صوتی تصاویری از پستانها به دست میدهند. حتی اگر در ماموگرافی چیزی کشف نشود معمولاً یک اسکن اولتراسوند نیز انجام می‌شود.
-بیوپسی پستان - اگر چیز مشکوکی در این روند کشف شود، دکتر با یک اقدام جراحی نمونهای از بافت پستان را گرفته و برای آنالیز آن را به آزمایشگاه ارسال می‌کند.
ممکن است از بیمار خواسته شود تا یک چارت درد پستان را کامل کند، که میتوان آن را برای تأیید تشخیص و کمک به دکتر برای تصمیمگیری در مورد بهترین برنامۀ درمانی مورد استفاده قرار داد.
چه چیز سبب درد پستان می‌شود؟
همیشه این امکان وجود ندارد که در هر مورد مشخص بتوان علت دقیق بروز درد پستان را تعیین کرد. عوامل زیر با احتمال بروز درد پستان مرتبط هستند:
-ریفلاکس اسید
-الکلیسم همراه آسیب کبد
-آنژین
-اضطراب، استرس و افسردگی
-تومورهای خوشخیم پستان
-بیماری بورنهولم
-سرطان پستان
-کیستهای پستان
-ترومای پستان - برای مثال سابقۀ جراحی پستان
-مسائل مربوط به شیردهی از پستان - عفونت احتمالی
-اسپوندیلوزیس / رادیکولوپاتی گردن رحم و قلبی
-درد قفسۀ سینه
-بیماری شریان کرونری
-کوستوکندریت
-درد چرخهای پستان
-رژیم غذایی - به ویژه کافئین
-فیبرومیالژی
-هرپس زوستر
-ماستیت
-داروها شامل دیجیتالها، کُلُرپرومازین، اکسیمتولون، برخی داروهای ملین، اسپیرونولاکتون، و میتلدوپا
-اولسر پپتیک
-پریکاردیت
-برسام یا ذاتالجنب
-بارداری
-عوامل روانشناختی
-بلوغ
-آمبولی ریوی
-شکستگی دنده
-زونا
-درد شانه
-آنمی سلول داسی شکل
-ترومای دیوارۀ قفسۀ سینه
گزینههای درمانی
در اکثر موارد این احتمال وجود دارد که درد چرخهای پستان را بتوان با مصرف داروهای ضد درد غیر نسخهای و استفاده از سینه‌بند مناسب مهار کرد. درد چرخهای پستان اغلب اوقات غیر قابل پیش‌بینی است - این درد ممکن درست سر زمان مورد انتظار از بین برود و سپس به صورت متناوب برگردد.
مواجهه با تشخیص ابتلا به درد چرخهای پستان، در مقابل علل جدیتر، بسیاری از بیماران را مطمئن میسازد که ادامۀ زندگی با این درد را برای خود آسانتر در نظر بگیرند.
زنان دچار درد غیر چرخهای پستان نیاز به درمان برای مداوای علت اصلی بروز درد پستان دارند، برای مثال در صورت ابتلا به ماستیت عفونی برای بیمار یک دوره مصرف داروهای آنتیبیوتیک تجویز می‌شود.
برخی نکات خودکمکدهی برای درد پستان
-در طول روز از سینه‌بند مناسب استفاده کنید
-روغن گل مغربی - بسیاری از زنان روی فواید روغن گل مغربی (توضیح: گویا در فارسی روغن زیتون شب یلدا نیز نامیده می‌شود) قسم میخورند. شما نیاز دارید تا به صورت روزانه کپسولهای آن را برای رسیدن به فوایدش مصرف کنید که بروز آنها به دو تا سه ماه زمان نیاز دارد. به هر جهت یک مطالعه در "ژورنال زنان و زایمان آمریکا" پی برده است که روغن گل مغربی هیچ فایدهای در مورد درد پستان ندارد. زنان باردار، زنانی که در صدد بارداری هستند، و زنان مبتلا به صرع مجاز به مصرف روغن گل مغربی نیستند مگر اینکه پیشتر با پزشک در این مورد مشورت کرده باشند.
-برای تسکین درد از داروهای ضد درد غیر نسخهای مثل استامینوفن (پاراستامول، تاینلول) یا ایبوپروفن استفاده کنید
-در طول شب از سینه‌بند غیر سفت استفاده کنید
-در هنگام ورزش از سینه‌بند مناسب استفاده کنید
برخی داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی موضعی مثل ژل ایبوپروفن یا ژل دیکلوفناک را میتوان به طور مستقیم روی ناحیۀ دردناک مورد استفاده قرار داد. این ژلها را نباید بر نواحی آسیب دیدۀ پوست مالید.
قهوه، کافئین و درد پستان
یک مطالعۀ منتشر شده در "پرستار متخصص" پی برده است که "محدود کردن مصرف کافئین برای مدیریت درد پستان مرتبط به بیماری فیبروکیستیک مؤثر است".
"انجمن زنان و زایمان کانادا" میگوید، کافئین سبب بروز درد پستان نمیشود. اگرچه بسیاری از زنان میگویند که علایم درد پستان در آنها پس از قطع مصرف کافئین کاهش پیدا می‌کند، هیچ مطالعهای قادر به پشتیبانی از این روایات نبوده است.
فهرستی که در ادامه میآید حاوی کافئین هستند - برخی داروهای غیر نسخهای سرماخوردگی، کاکائو، شکولات، نوشابه‌های حاوی کولا، چای سبز و سیاه، و قهوه.
بذر کتان برای درد پستان
در دستورالعمل بالینی خود برای ماستالژی، انجمن زنان و زایمان کانادا (SOGC) از یک مطالعه در کانادا بر روی 116 زن دچار ماستالژی چرخهای شدید نقل قول می‌کند. نیمی از این زنان 25 گرم بذر کتان را در قالب کیک هر روزه در چهار چرخۀ عادت ماهانه مصرف کردند. نیم دیگر زنان حاضر در مطالعه کیکی معمولی و فاقد بذر کتان میخوردند.
در این آزمون بالینی دو سو کور (که در آن نه پزشکان و نه نمونهها از نوع کیک خورده شده باخبر بودند) درد پستان در میان زنان مصرف کنندۀ بذر کتان به شکل قابل ملاحظهای دچار کاهش شد. بر مبنای اعلام SOGC، "این تک مطالعه نویدبخش به نظر میرسد و موضوع استحقاق تحقیقات بیشتر را دارد."
سیگار کشیدن و درد پستان
چندین نهاد مختلف مرتبط به سلامت، به زنان دچار درد پستان توصیه می‌کنند که از کشیدن سیگار خودداری نمایند. اصرار بر آن است که نیکوتین سیگار رگهای خونی را دچار محدودیت می‌کند و سیگار کشیدن به احتمال زیاد باعث بروز التهاب می‌شود.
به هر جهت، یک مطالعۀ منتشر شده در "کلایماکتریک"، "نشریه انجمن بینالمللی یائسگی"، پی برده است که "سیگار کشیدن میزان شیوع افتادگی پستان در زنان دریافت کنندۀ درمان استروژن - پروژسترون را کاهش میدهد."
داروهای نسخهای برای درد پستان
اگر درد پستان شدید باشد و هیچیک از درمانهای مورد اشاره در بالا مفید فایده نباشد، احتمال تجویز داروهای نسخهای از سوی دکتر وجود دارد.
داروهای فهرست زیر ممکن است در تسکین علایم درد پستان کمک کننده باشند:
دانازول
این دارو برای استفاده در درمان بیماری پستان فیبروکیستیک مورد تأیید قرار گرفته است. زنان در صورت مصرف آن ممکن است دچار عوارض جانبی زیر شوند: رشد مو روی صورت (هیرسوتیسم)، آکنه، عمیق شدن تون صد (احتمالاً دایمی خواهد بود)، افزایش وزن، راش پوستی، تهوع و سرگیجه.
بروموکریپتین
این دارو برای درمان برخی اختلالات پستان تأیید شده است. عوارض جانبی آن عبارتند از: یبوست، سردرد، هیپوتانسیون (افت فشار خون)، و تهوع
توماکسیفن
این دارو برای درمان سرطان پستان تأیید شده است. توماکسیفن همچنین به صورت بدون برچسب (استفاده در درمان بیماری خارج از محدودۀ تخصصی کارکرد دارو) برای ماستالژی تجویز می‌شود. عوارض جانبی محتمل این دارو شامل موارد زیر است: گُر گرفتگی، خونریزی واژن، ترشح واژینال، بالا رفتن میزان خطر سرطان اندومتریال و ترومبوآمبولی.
گاسریلین
این دارو نیز برای استفاده در درمان سرطان پستان مورد تأیید قرار گرفته و به عنوان یک داروی بدون برچسب برای ماستالژی استفاده می‌شود. عوارض جانبی آن عبارتند از: افسردگی، کاهش میل جنسی، گرگرفتگی و خشکی واژن.
تورمیفن
داروی ضد سرطان دیگری است که به صورت غیر تخصصی برای درد پستان استفاده می‌شود. عوارض جانبی محتمل آن عبارتند از: ترومبوز ورید عمقی، خونریزی واژینال، ترشح واژن، گر گرفتگی، و تهوع.
اگر زنی در حال استفاده از قرصهای پیشگیری از بارداری باشد، دکتر ممکن تنظیماتی در داروی مصرفی اعمال کند یا مصرف نوع دیگری از این قرصها را برای زن تجویز نماید.
در عین حال این امکان وجود دارد که پزشک دوز درمان جایگزینی هورمون را در بیمار تغییر دهد.
منبع:
مهرین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼