اضطراب جدایی در کودکان، شروع و پایانش کجاست؟

معمولا نوزادان در حدود سنین ۸ ماهگی تا ۲ سالگی، زمانی که از والدین جدا می شوند و یا فرد غریبه ای را در نزدیگی خود می بینند، دچار بی قراری شده و گریه می کنند. به این حالت اختلال اضطراب جدایی در نوزادان گفته می شود. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت می خواهیم در مورد همین اضطراب جدایی در کودکان و نوزادان با شما صحبت کنیم. لطفا ما را همراهی کنید.

اضطراب جدایی در کودکان به عنوان یک مرحله عادی در زندگی، برای اولین بار در حدود ۷ ماهگی آغاز می شود. این حالت زمانی که والدین از دید نوزاد ناپدید می شوند رخ می دهد. اضطراب جدایی در کودکان طبیعی است و اغلب در سنین ۱۰ تا ۱۸ ماهگی در قوی ترین حالت خود می باشد. این اضطراب با گذشت زمان و ورود کودک به ۳ سالگی کم کم ناپدید می شود. اختلال اضطراب جدایی در نوزادان یکی از اختلال روانی است که معمولا در دوران کودکی شروع می شود. حدود ۴٪ الی ۵٪ از کودکان و نوجوانان از اختلال اضطراب جدایی رنج می برند.

علائم و نشانه های اضطراب جدایی در کودکان و نوزادان

نشانه های اختلال اضطراب جدایی در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

-اضطراب بیش از حد مکرر در مورد از دست دادن عزیزان و اتفاقات بد

-افزایش نگرانی در مورد گم شدن یا ربوده شدن

-تکرار تردید یا امتناع از رفتن به مهد کودک و مدرسه

-بی میلی مداوم یا امتناع از رفتن به خواب در شب بدون اینکه از لحاظ جسمی به بزرگترها وابستگی داشته باشند.

-کابوس مکرر در مورد جدایی والدین از هم

-بیماری های جسمی مکرر، مانند سردرد و یا دل درد در زمانی که جدایی از والدین رخ می دهد یا کودک احساس می کند که این جدایی در حال اتفاق افتادن است.

نمونه هایی از علائم رفتاری که کودکان ممکن است برای بیان اضطراب، تردید، بی میلی، یا امتناع از وقایع در حال وقوع از خود نشان دهد شامل موراد زیر می باشد:

-گریه کردن

-اوقات تلخی

-ناله کردن

-در مورد موضوعی خواهش و التماس کردن

نمونه هایی از علائم جسمی که افراد مبتلا به اضطراب جدایی ممکن است داشته باشند عبارتند از:

-ناراحتی معده

-سردرد

-اسهال

برای تشخیص اضطراب جدایی در کودکان حداقل سه علامت از علائم بالا باید برای حداقل یک ماه در نوزادان و کودکان و حداقل شش ماه در بزرگسالان وجود داشته باشد و باعث مشکلاتی مثل استرس قابل توجه و یا ایجاد مشکلاتی در مدرسه، روابط اجتماعی، و یا سایر بخش های زندگی بیمار شود. امتناع از رفتن به مهد و مدرسه، ترس از مدرسه و مهد نیز نام دارد و ممکن است نشانه ای از اختلال اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان باشد. اما این امتناع می تواند نشانه دیگر اختلالات اضطرابی نیز باشد. بنابراین به تنها علت اختلال اضطرابی نیست.

عوامل خطر ابتلا به اضطراب جدایی در کودکان

اضطراب جدایی بیشتر در کودکانی که شرایط زیر را دارند رخ می دهد:

-داشتن سابقه خانوادگی اضطراب یا افسردگی

-داشتن شخصیتی خجالتی و ترسو

-وضعیت اجتماعی و اقتصادی ضعیف

-داشتن والدینی که به شدت از او محافظت می کنند.

-عدم تعامل مناسب در والدین

-داشتن مشکلاتی در برخورد با همسن ها

اضطراب جدایی در کودکان همچنین می تواند پس از یک واقعه استرس زا در زندگی مانند موارد زیر نیز رخ دهد:

-جابه جایی و تعویض محل سکونت

-تعویض مدرسه

-طلاق والدین

-مرگ یکی از اعضای نزدیک خانواده

درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان

موثرترین درمان برای اضطراب جدایی در کودکان و نوزادان، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. با CBT، به کودک تکنیک های مقابله با اضطراب آموزش داده می شود. تکنیک های متداول عبارتند از تنفس عمیق و حفظ آرامش.

درمان تعاملی والدین و کودک راه دیگری برای درمان SAD است. این نوع از درمان را می توان به سه مرحله درمان اصلی زیر تجزیه کرد:

-تعامل کودک محور (CDI)، که در بهبود کیفیت رابطه والدین و فرزند متمرکز است. در این درمان والدین باید توجه کافی به نوزاد داشته باشند. این موضوع به تقویت احساس ایمنی به نوزاد کمک می کند.

-تعامل شجاعت (BDI)، که در آن به والیدن علت احساس اضطراب فرزندشان آموزش داده می شود.

-تعامل مستقیم پدر و مادر (PDI)، که در آن به والدین، روش صحیح ارتباط با فرزند آموخته شده تا بتوانند رفتارهای ضعیف کودک را مدیریت کنند.

مشاوره، به جای دارو، درمان انتخابی برای اختلال اضطراب جدایی خفیف است. برای کودکانی که با مشاوره تنهایی بهبود نیافته اند، از علایم شدید رنج می برند و سایر مشکلات عاطفی علاوه بر اختلال جدایی دارند، باید از ترکیبی از دارو و مشاوره استفاده شود. روان درمانی، دارو، و مشاوره والدین سه مداخله اصلی برای درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان است.

درمان اصلاح رفتار که به طور مستقیم از علائم رفتاری اختلال اضطراب جدایی است، به کودک آموزش می دهد که رفتارهای مثبت به جای رفتارهای منفی، چه تاثیری بر روی خواسته هایش خواهد گذاشت. در این روش اگر کودک رفتار مثبت نشان دهد، پاداش خواهد گرفت. به عنوان مثال اگر کودک شما از رفتن به رختخواب امتناع می کند، به جای زور و فشار، خودتان وارد عمل شده و او را به تختش ببرید. ضمن این که باید چند دقیقه نیز با برقراری تماس فیزیکی و نوازش کودک در اتاقش بمانید. حتی اگر او در ابتدا نیاز به حمایت قابل توجه والدین دارد، این کار را انجام دهید. این روش اجازه می دهد که کودک حس موفقیت را تجربه کرده و بر اضطراب خود غلبه کند.

درمان شناختی نیز برای کمک به کودکان جهت یادگیری چگونگی افزایش توانایی خود برای حل مشکلات و تمرکز بر چیزهای مثبت، حتی با وجود اضطراب، استفاده می شود. با یادگیری تمرکز بر روی افکار مثبت و احساسات، کودکان ممکن است راهبردهای بیشتری مانند بازی کردن، رنگ آمیزی، تماشای تلویزیون، و یا گوش دادن به موسیقی برای مقابله با اضطراب خود را یاد بگیرد.

اگر روان درمانی ناموفق است و یا اگر علائم کودکان آنقدر شدید است که آنها او را تقریبا ناتوان کرده است، دارو یک گزینه درمانی دیگر است. با این حال، هیچ دارویی به طور خاص توسط اداره غذا و دارو آمریکا (FDA) برای درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان تایید نشده است. مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلووکسامین به عنوان یک درمان موثر برای اختلال اضطراب جدایی در کودکان است.

SSRI ها داروهایی هستند که مقدار ماده شیمایی سروتونین در مغز را افزایش می دهند. این داروها توسط مهار (مسدود کردن) بازجذب سروتونین در مغز کار می کنند. این بلوک در سیناپس، جایی که سلول های مغزی (نورون ها) به یکدیگر متصل می شود ایجاد می شود. سروتونین یکی از مواد شیمیایی در مغز است که حامل پیام هایی در سراسر مسیرهای اتصالی بین سیناپس ها می باشد.

SSRI ها با نگه داشتن غلظت سروتونین در سیناپس، از باز جذب سروتونین توسط سلول های عصبی جلوگیری می کند. بازجذب سروتونین مسئول کم کردن تولید سروتونین است. به این ترتیب پیام در سلول باقی می ماند. این باقی ماندن پیام باعث بیداری سلول خواهد شد. در واقع سلول هایی که توسط اضطراب غیر فعال شده باشند به این شیوه فعال شده و علائم اضطراب را کم می کنند.

SSRI ها عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs) دارند. این داروها موجب افت ناگهانی فشار خون در زمان نشستن یا ایستادن و یا اختلالات ریتم قلب نمی شوند. بنابراین، SSRI ها اغلب خط اول درمان دارویی برای اختلال اضطراب جدایی در کودکان هستند. نمونه هایی از SSRI ها عبارتند از:

-فلوکستین

-فلووکسامین

-پاروکستین

-سرترالین

-سیتالوپرام

-اس سیتالوپرام

SSRI ها عموما به خوبی قابل تحمل هستند و عوارض جانبی معمولا خفیفی دارند. شایع ترین عوارض جانبی آن ها حالت تهوع، اسهال، اضطراب، بی خوابی و سردرد است. سندرم سروتونین یک بیماری عصبی جدی است که با استفاده از SSRI ها ایجاد شده و خود را با تب بالا، تشنج و اختلالات ریتم قلب نشان می دهند. این سندرم نیز در موارد بسیار نارد پس از مصرف این داروها ایجاد می شود.

داروهای دیگری که گاهی اوقات در درمان اختلال اضطراب جدایی در صورتی که SSRI ها برای فرد قابل تحمل نباشد و یا ضعیف عمل کند مورد استفاده قرار می گیرند، داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs) هستند. این داروها در دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی برای درمان افسردگی تولید شدند. TCAs عمدتا با افزایش سطح نوراپی نفرین در سیناپس مغز عمل می کنند. هر چند این داروها ممکن است بر روی سطح سروتونین نیز تاثیر بگذارند. نمونه هایی از داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای عبارتند از:

-آمی تریپتیلین

-دزیپرامین

-نورتریپتیلین

-ایمی پرامین

داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، هنگامی که به درستی تجویز شوند عموما بی خطر هستند. اما مصرف بیش از حد آن ها می تواند اختلالات شدید در ریتم قلب ایجاد کند. برخی افراد با مصرف TCAs عوارض جانبی آنتی کولینرژیک دارند. در این عارضه فعالیت اعصابی که مسئول کنترل ضربان قلب، حرکت روده، تمرکز بصری، و تولید بزاق هستند بلوکه می شود. بنابراین، خشکی دهان، تاری دید، یبوست، و سرگیجه در زمان ایستادن از عورض جانبی این داروها می باشد.