رفع دل درد در کودکان، نقش والدین چیست؟

یکی از شکایات شایع کودکان، دل درد می باشد. هر کودکی از نظر تحمل و تصور درد شکم با کودک دیگر تفاوت دارد. معمولا دل درد به صورت حاد یا مزمن تظاهر می نماید.

دل درد ممکن است به صورت های زیر در کودک ظاهر شود:

درد در تمام شکم وجود دارد:

کودک در بیش از نیمی از شکم خود احساس درد دارد. این کودک ممکن است دچار عفونت ویروسی معده شده و یا دچار اختلال گوارشی ناشی از غذای نامناسب و یا دچار یبوست شده باشد.

دل دردهای کرمپی:

اگر کودک دچار نفخ شکم است و گاز دفع می کند و مدفوع او نیز شل است، مبتلا به ویروس شده است.

دردهای قولنجی یا کولیکی:

این نوع دردها ناگهانی ظاهر می‌شود و ناگهانی هم قطع می شود.

دردهای موضعی شکم:

کودک دچار دردهای است که در یک قسمت شکم او متمرکز است و چنین کودکی ممکن است دچار آپانتیسیت شده باشد، یا دچار فتق، پیچ خوردن روده، بیضه، تخمدان و یا دچار زخم معده باشد.

اگر حال عمومی کودک خوب باشد و استفراغ نمی کند و غذا می خورد ممکن است مربوط به وجود گاز در روده ها و یا یبوست و یا مبتلا به آلرژی غذایی باشد. اگر حال عمومی او خوب نیست و استفراغ می کند و پاهای خود را روی شکم خود می کند، ممکن است علت آن آپاندیسیت، درد ناشی از سنگ کیسه صفرا و یا مجاری ادرار و یا فرورفتن قسمتی از روده در قسمتی دیگر (در کودکان کمتر از یک سال) باشد. چنین کودکی را باید هر چه زودتر به مراکز درمانی برسانید. پدر و مادر می توانند جرعه هایی از آب ساده یا مایعات به کودک بدهند ولی نباید داروهایی مانند استامینوفن یا بروفن به کودک بدهند.

دل درد حاد (آپاندیسیت)

الف: اگر کودک شما در سنین ۱ تا ۱۲ سالگی است و ناگهان دچار دل درد می شود و همراه دل درد دچار علائم زیر می باشد:

-از دل درد از خواب بیدار شده است.

-دچار تب و در خلال چند ساعت درجه تب او به ۳۸ تا ۳۹ درجه سانتی‌گراد می رسد.

-بعد از دل درد، استفراغ او شروع شده است.

-رنگ پریده است و عرق در صورت او پدیدار شده است؛

-ممکن است دچار تورم آپاندیس (آپاندیسیت) شده باشد. در چنین شرایطی باید هرچه زودتر او را نزد پزشک یا مراکز درمانی ببرید.

ب: اگر کودک شما در سنین ۳ ماهگی تا ۲ سالگی است و با فواصل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دچار دل درد شدید می شود، به طوری که پاهای خود را داخل شکم جمع می کند و رنگ صورت او سفید می گردد، هم چنین اگر مدفوع ژله مانند قهوه ای دفع می کند، ممکن است دچار انسداد روده شده باشد.

در موارد بالا مادر و پدر چه باید بکنند؟

پدر و مادر نباید هیچ دارویی مخصوصاً داروهای مسکن یا تب بر به کودک بدهند و هر چه زودتر او را نزد پزشک ببرند. پزشک متخصص در برابر کودکی که دچار دل درد حاد است، اعضای حساس داخل و خارج شکم و سن کودک را در نظر می گیرد و با معاینه کودک مخصوصا لمس دقیق شکم، بیماری را تشخیص می دهد و توصیه می کند که کدام دل درد مهم است و احتیاج به عمل جراحی دارد و کدام یک با درمان طبی بهبود می یابد.

دل درد مزمن

دل درد مزمن موقعی است که سه ماه یا بیشتر طول کشیده باشد. این نوع دل درد در کودکان شایع است، به طوری که ۱۰ تا ۱۵ درصد کودکان در سنین مدرسه (۵ تا ۱۴ ساله) دچار آن می شوند. دل درد ممکن است به دو علت باشد:

الف: دل درد غیر عضوی (Functional)

اگر دل درد مانع فعالیت تحصیلی کودک نمی گردد، علت آن عضوی نیست، یعنی مشکلی در داخل شکم کودک وجود ندارد و آن را دل درد غیر عضوی می نامند و مشکل ناشی از اختلال در تنظیم حرکات دستگاه گوارش در نتیجه عفونت های ویروسی، یبوست مزمن، تغذیه غیر صحیح و بالاخره استرس روانی می باشد (اضطراب، هیجان، ترس از مدرسه، اختلافات پدر و مادر و خانواده، تغییر محل زندگی، عوض شدن مدرسه و مرگ و میر اعضای خانواده). این نوع دل دردها به صورت دردهای عود کننده ظاهر می شود. بسیاری از پدر و مادرها نمی پذیرند که ممکن است استرس های روانی موجب دل درد کودک شده باشد. این نوع دل دردها با داروهای ضد اسید و داروهای دیگر بهبود نمی یابد. پزشک ضمن گفت و گو با پدر و مادر و کودک و معاینه او، علت غیر عضوی بودن دل درد را تشخیص می دهد و توصیه هایی در جهت برطرف کردن علت ارائه خواهد داد.

ب: دل درد مزمن ناشی از تورم معده و دوازدهه:

دل درد ممکن است به علت تورم مخاط معده و دوازدهه (Recurrent abdominal pain) (پوشش معده و دوازدهه) در نتیجه میکروب (Gastritis and duodenitis) به وجود آید که موجب درد در اطراف ناف بعد از غذا خوردن و گاهی استفراغ و دفع خون (Helicobacter pylori) در مدفوع (lgG antibody) می گردد. پزشک برای تشخیص این نوع دل درد، آزمایش های خون، مدفوع، تست تنفس (Stool antigen test) و بالاخره دیدن مستقیم معده و برداشتن تکه کوچکی (Breath test) از پوشش داخلی معده را توصیه می کند و پس از تشخیص قطعی، با داروهائی که روی میکروب مزبور موثر است، درمان می نماید.