سندرم تخمدان پلی کیستیک، چگونه از خودم مراقبت کنم؟

زنان هنگامی دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می‌شوند که بیش از حد هورمون مردانه داشته یا به میزان کافی هورمون‌های زنانه نداشته باشند و تخمک گذاریشان نادر یا نا‌منظم باشد.

به طور معمول یک زن زمانی تخمک گذاری می‌کند که یک فولیکول حاوی تخمک رشد کرده و یک تخمک بالغ آزاد کند. سندرم تخمدان پلی کیستیک از رشد این فولیکول‌ها جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود آنها در تخمدان‌ها مانده و کیست‌های خوش خیم کوچکی را تولید کنند که استروژن آزاد می‌کنند. ترکیبی از استروژن و هورمون‌های مردانه از تولید دو هورمون دیگر (هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون جسم زرد (LH)) جلوگیری می‌کند، که این امر نیز به جلوگیری از تخمک‌گذاری متعادل کمک می‌کند. بدون تخمک گذاری، سطح هورمون مردانه بالا باقی می‌ماند و این چرخه معیوب دوباره تکرار می‌شود...

سندرم تخمدان پلی کیستیک، که سندرم استین-لونتال نیز نامیده می‌شود، حدود پنج تا ده درصد از زنان را در سن باروری تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علائم چه هستند؟

در حدود نیمی از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک چاق بوده و دارای رشد بیش از حد مو در ناحیه صورت، قفسه سینه، و قسمت تحتانی شکم هستند. سایر علائم عبارتند از:

- دوره های نامنظم یا نداشتن دوره ماهانه (اغلب سه تا چهار سال بعد از اولین قاعدگی شروع می‌شود)؛

- خونریزی بسیار سبک یا بسیار سنگین در طول دوره؛

- آکنه؛

- اشکال در باروری.

سندرم تخمدان پلی کیستیک چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک شما علائم را ارزیابی کرده با شما در مورد تاریخچه پزشکی‌تان صحبت می‌کند. سپس یک آزمون خون برای اندازه‌گیری سطح هورمو‌‌ن‌های‌تان تجویز خواهد کرد. او همچنین ممکن است برای بررسی کیست در تخمدان‌ها سونوگرافی انجام دهد.

گزینه‌های درمانی در صورتی که می‌خواهید باردار شوید

اگر در حال تلاش برای باردار شدن هستید، کاهش وزن می‌تواند به بهبود تخمک‌گذاری‌تان کمک کند. داروهای باروری مانند کلومیفن و گونادوتروپین نیز می‌توانند کمک کننده باشند. اگر داروهای باروری کمکی نکردند، پزشک‌تان ممکن است تحریک کننده انسولین یعنی متفورمین را تجویز کند که به بسیاری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) در تخمک‌گذاری یا پاسخ به درمان دارویی کمک می‌کند. تقریباً 70 تا 90 درصد از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) که داروهای باروری مصرف می‌کنند تخمک‌گذاری کرده و نیمی از آنها ظرف 6 تا 9 ماه باردار می‌شوند. متأسفانه یکی از هر 5 بارداری که بدین گونه صورت می‌گیرد نیز منجر به سقط می‌شود.

در موارد نادر، یک جراح ممکن است قادر به برداشتن کیست تخمدان (توسط لیزر) برای بهبود عدم تعادل هورمونی و چرخه تخمک‌گذاری باشد اما تأثیرات درمان اغلب موقتی هستند.

پزشک‌تان همچنین ممکن است الکترولیز، اپیلاسیون یا دیگر اَشکال حذف مو را برای خلاصی از رشد بیش از حد مو در صورت و بدن، و برنامه‌های کنترل وزن را برای خلاصی از چاقی به شما توصیه کند.

گزینه‌های درمانی در صورتی که قصد باردار شدن را ندارید

اگر قصد بچه‌دار شدن را ندارید، قرص‌های جلوگیری از بارداری یا داروهای دیگر می‌تواند عدم تعادل هورمونی شما را اصلاح کنند. این کار تا زمانی که دارو مصرف می‌کنید به تنظیم چرخه قاعدگی، کاهش مشکلات پوست و کاهش رشد غیر طبیعی مو در نواحی مختلفِ بدنتان کمک خواهد کرد.

پزشکتان همچنین ممکن است الکترولیز، اپیلاسیون یا دیگر اَشکال حذف مو را برای خلاصی از رشد بیش از حد مو در صورت و بدن، و برنامه‌های کنترل وزن را برای خلاصی از چاقی به شما توصیه کند.

چگونه می‌توانم از خودم مراقبت کنم؟

پزشکتان باید به طور منظم بر هر گونه تغییر در تخمدان‌ها یا دیواره رحمتان که می‌تواند در اثر خونریزی‌های نامنظم ایجاد شود، نظارت کند. او همچنین ممکن است آزمایش خون را به طور متناوب برای پیگیری تغییرات هورمونی شما تجویز نماید.

امتحانات سالانه لگن نیز مهم هستند. این تست‌ها می‌توانند نشانه‌های اولیه سرطان تخمدان و رحم که یک خطر بالقوه برای زنانی که عادت ماهانه نامنظم داشته یا عادت ماهانه ندارند هستند را شناسایی کنند (شما می‌توانید خطر ابتلا به سرطان رحم را با تنظیم چرخه خود را با قرص‌های ضدبارداری یا قرص پروژسترون کاهش دهید).

اگر اضافه وزن دارید، سعی کنید با داشتن یک رژیم غذایی متعادل و ورزش وزن خود را کاهش دهید. اگر در برابر انسولین مقاوم هستید، ورزش به فرایند انسولین‌سازی بدنتان کمک کرده و خطر ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهد. این کار همچنین شانس شما را در پاسخ دادن به داروهای باروری افزایش خواهد داد.

برای جلوگیری از سندرم تخمدان پلی کیستیک چه کاری می‌توان انجام داد؟

در حالی که شما می‌توانید اقدامات مختلفی را برای جلوگیری از PCOS انجام دهد، تشخیص و درمان زودهنگام بهترین راه برای کنترل علائم است. اگر دوره‌هایتان نامنظم هستند یا مشکل‌های دیگری در زمان‌بندی آنها به یک متخصص زنان مراجعه کنید؛ او می‌تواند با ارائه راهکار‌هایی به تنظیم چرخه قاعدگیتان کمک کند.