درمان وسواس کودکان، چه راه هایی دارد؟
وسواس به گونه های متفاوتی خود را در کودکان نشان می دهد که شناخت این نشانه ها توسط والدین می تواند کمک مؤثری به درمان وسواس کودکان کند.
- علت ایجاد وسواس در کودکان
- چگونه متوجه افکار یا رفتار وسواسی کودک یا نوجوان شویم؟
- تأثیرات منفی وسواس روی کودکان
- روش های درمان وسواس کودکان
بیشتر بخوانید: اختلال وسواس کودکان، درمان دارد؟
علت ایجاد وسواس در کودکان
علت و زمان دقیق شروع این اختلال هنوز از سوی روانشناسان و متخصصان علوم رفتاری شناخته شده نیست ، ولی همگی بر این نکته اذعان دارند که عوامل مبهمی همچون : وراثت ، روش های تربیتی والدین ، ویژگی های خانوادگی ، نابهنجاری کارکرد سیستم عصبی و آشفتگی های خلقی در بروز این اختلال در کودکان دخالت دارد . والدین و اعضای مدرسه باید بدانند که بروز این گونه افکار و اعمال به هیچ عنوان تقصیر کودک نیست و به طور کامل با افراد معمولی کودک تفاوت دارد . برای مثال کودکی که از فکر باز بودن شیرگاز به ستوه آمده مدام شیر گاز را امتحان می کند تا بتواند اضطراب و تشویش خود را کم کند .
تکرار چند باره یک عمل نشانه وسواس است
بچه هایی که دچار وسواس هستند ممکن است در رفتار یا نحوه ی صحبت کردنشان تکرار وجود داشته باشد . به عنوان مثال جملات را زیاد تکرار می کنند و یا بسیار سوال می پرسند . بروز رفتارهای وسواسی در کودکان پیچیده تر از بزرگسالان است به همین دلیل شناخت این نشانه ها می تواند به والدین در تشخیص وسواس در کودکان کمک بسیاری می کند .
پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر
چگونه متوجه افکار یا رفتار وسواسی کودک یا نوجوان شویم؟
اختلال در عملکرد روزانه
- چالش های تحصیلی: تقریباً ۹۰٪ کودکان مبتلا به وسواس دچار اختلال در عملکرد تحصیلی می‌شوند. افکار وسواسی و رفتارهای اجباری آنها می‌تواند تمرکز و یادگیری کلی را مختل کند.
- مشکل در تعاملات اجتماعی : وسواس کودکان با تعاملات اجتماعی آنها تداخل میکند. کودکان ممکن است به دلیل وسواس های فکری خود از موقعیت های خاصی اجتناب کنند که منجر به انزوا و مشکل در ایجاد دوستی می‌شود.
- پویایی خانواده : وسواس می‌تواند روابط خانوادگی را تحت تاثیر قرار دهد. والدین ممکن است برای درک رفتارهای فرزندشان دچار مشکل شوند که منجر به ناامیدی و تنش می‌شود.
پریشانی عاطفی
- اضطراب و افسردگی: نبرد مداوم با افکار مزاحم و نیاز به انجام برخی اقدامات مقدماتی می‌تواند منجر به اضطراب مزمن و علائم افسردگی شود. کودکان ممکن است احساس سردرگمی و درماندگی کنند.
- خشم و تحریک پذیری: زمانی که کودکان قادر به خنثی کردن پریشانی خود از طریق اجبار نیستند، ممکن است گوشه گیر، تحریک پذیر یا عصبانی شوند.
ایده‌آل گرایی و خودخواهی
- خودمحوری: وسواس ها اغلب حول محور خود کودک می چرخد. این تمرکز بر خود می‌تواند مانع همدلی و درک نیازهای دیگران شود.
- کمال گرایی : وسواس ممکن است به صورت نیاز شدید به بی نقص بودن چیزها ظاهر شود. کودکان از اشتباه یا نقص می ترسند که منجر به الگوهای رفتاری سفت و سخت می‌شود.
پیامدهای سلامت جسمانی
- تشریفات بیش از حد : اجبارهایی مانند شستن مکرر دست ها یا چک کردن قفل ها می‌تواند بر سلامت جسمانی کودک تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، شستن بیش از حد دست ها می‌تواند منجر به تحریک و خشکی پوست شود.
- اختلالات خواب: اضطراب و افکار مزاحم می‌توانند الگوهای خواب را مختل کنند و بر رفاه کلی کودک تأثیر بگذارند.
تأثیرات منفی وسواس روی کودکان
علاوه بر این وسواس موجب ایجاد ترس ، استرس ، خواب ناکافی ، افسردگی ، احساس خجالت و شرمندگی ، بی قراری ، مشکلات اجتماعی ، میل به تنها بودن ، کندی در انجام تکالیف و در نهایت افت تحصیلی می شود . بسیاری از اوقات کودکان وسواس به وسیله همسالان خود مسخره می شوند و اگر والدین بخواهند رفتار آن ها را کنترل کنند این کوکان به پرخاشگری روی می آورند .
به طور کلی، اختلال وسواس در کودکان می‌تواند به صورت افکار مداوم، ناراحت کننده و رفتارهای تکراری ظاهر شود. به عنوان والدین، درک این علائم برای مداخله زودهنگام بسیار مهم است. در ادامه به علائم شایع این اختلال در کودکان اشاره خواهیم کرد.
افکار ناخواسته
- افکار مزاحم تکراری: کودکان مبتلا به وسواس افکار، تصاویر یا تکانه های ناراحت کننده ای را تجربه می‌کنند که به طور مکرر تکرار می‌شوند.
- موضوعات ترس یا آسیب: این افکار اغلب حول محور آلودگی، خشونت یا آسیب رساندن به خود یا دیگران می چرخد.
- شک و نگرانی: کودکان ممکن است با وسواس شک کنند که آیا درها را قفل کرده اند، وسایل برقی را خاموش کرده اند یا وظایف خود را انجام داده اند.
رفتارهای تکراری
- آیین های تکراری: کودکان احساس می‌کنند مجبور به انجام اقدامات خاصی برای کاهش اضطراب ناشی از وسواس هایشان هستند.
- از جمله این رفتارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شستشوی زیاد دست: ترس از آلودگی منجر به شستن مکرر دست ها می‌شود.
- بررسی مکرر عوامل محیطی: چک کردن مکرر قفل ها، سوئیچ ها یا اشیاء دیگر.
- شمارش یا تکرار : شمارش، تکرار کلمات یا انجام کارها در الگوهای خاص.
- نظم و تقارن: اصرار بر چیدمان بی نقص.
قوانین و فوریت
کودکان مبتلا به وسواس اغلب از قوانین سفت و سخت مرتبط با اجبارهایشان پیروی می‌کنند. اضطرار رفتار آنها را هدایت میکند با این باور که انجام این قوانین از آسیب یا ناراحتی جلوگیری میکند.
بیشتر بخوانید: علت وسواس در کودکان چیست؟
روش های درمان وسواس در کودکان
بهترین نوع درمانی که می توان برای رفع اختلال وسواس در کودکان به کار گرفت استفادهاز روش های رفتار درمانی است . توصیه ی ما به شما این است که فرزند خود را چند جلسه نزد روان شناس کودک و نوجوان ببرید چرا که درمان کودکان دارای روش های خاص خود است . طبق این روش ها ، رفتار درمانگر ابتدا کودک را تشویق می کند تا افکار و رفتارهای وسواسی خود را به طور دقیق و جزء به جزء شرح دهد تا او بتواند اجزای کلیدی این رفتارها را شناسایی کند . پس از آن روان درمانگر از کودک می خواهد از انجام دادن یکی از رفتارهای وسواسی اش صرف نظر کند بدون اینکه دچار نگرانی و اضطراب شود . در این مرحله درمانگر ، ضمن پذیرش حالات ، افکار و رفتار کودک ، سعی می کند به او بفهماند که هر فردی ممکن است در مواردی دچار درمانگر با این کار می خواهد تا حدود زیادی افکار وسواس کودک را متزلزل کردهو رفته رفته بتواند گام های مؤثری برای حذف این گونه رفتارها بردارد و بتواند کودک را درمان کند .
درمان شناختی-رفتاری (CBT)
این روش یک رویکرد درمانی تثبیت شده است که به کودکان کمک میکند ترس ها و وسواس های فکری خود را شناسایی و درک کنند و راه های سالم تری برای مدیریت آنها بیاموزند. در این فرایند درمان کودکان به تدریج با ترس های خود روبرو می‌شوند و در عین حال در برابر اصرار برای انجام تشریفات اجباری مقاومت می‌کنند. این فرآیند به کاهش اضطراب در طول زمان کمک میکند. همچنین کودکان افکار منفی را به چالش می کشند و آنها را با افکار واقع بینانه و مثبت جایگزین می‌کنند. CBT به کودکان قدرت می‌دهد تا کنترل افکار و رفتارهای خود را در دست بگیرند که منجر به بهبودهای طولانی مدت می‌شود.
خانواده درمانی
- نقش والدین: والدین نقش حیاتی در روند درمان دارند. آنها راهبردهایی را برای حمایت از فرزندشان، تقویت رفتارهای مثبت و مدیریت چالش های مربوط به وسواس یاد می گیرند.
- ارتباطات: ارتباطات باز درون خانواده به کاهش استرس کمک میکند و یک محیط حمایتی را پرورش می‌دهد.
دارو درمانی
مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs): این داروها سطح سروتونین را در مغز افزایش می‌دهند و به کاهش افکار وسواسی و اجبار کمک می‌کنند. در این میان، یک متخصص می‌تواند ارزیابی کند که آیا دارو برای کودک شما مناسب است یا خیر و در مورد گزینه های بالقوه صحبت کند.
آنتی بیوتیک ها (در موارد خاص)
عفونت های استرپتوکوکی: در برخی موارد، عفونت های استرپتوکوکی (مانند گلودرد استرپتوکوکی) ممکن است علائم وسواس کودکان را تحریک یا بدتر کنند. درمان عفونت زمینه ای می‌تواند این اختلال را بهبود بخشد.
پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب
کلام آخر
هما طور که در این مقاله اشاره شد، اختلال وسواس در کودکان می‌تواند به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره کودک تأثیر بگذارد و باعث ناراحتی و اختلال در عملکرد طبیعی کودک شود. به عنوان والدین، درک گزینه های درمان وسواس کودکان برای حمایت از کودکان مبتلا به این اختلال بسیار مهم است. به یاد داشته باشید، درمان موثر شامل ترکیبی از درمان های متناسب با نیازهای منحصر به فرد کودک است. با ارائه حمایت مناسب، می‌توانیم به کودکان کمک کنیم تا وسواس‌ها و اجبارهای خود را مدیریت کنند و به آنها اجازه دهیم زندگی رضایت بخش‌تری داشته باشند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼