تغذیه نوزاد با شیر خشک، معایب و مزایا

نوزاد تازه متولد شده فقط سه خواسته از شما دارد: آغوش گرفتن او توسط مادرش، تغذیه از سینه‌های مادر خود و امنیت. تغذیه با شیر مادر هر سه خواسته‌ی او را تامین می‌کند.
پس از گذشتن مادر از مرحله زایمان، مرحله بعدی برای مادر، تغذیه نوزاد از شیر خود است. با توجه به ارزش‌های سنتی و فرهنگی، اکثر مردم نوزاد را از شیر مادر محروم نمی‌کنند؛ مگر در شرایطی که پزشک تغذیه نوزاد از شیر مادر را منع کند. با گذشت زمان و زیاد بودن مشغله مادر یا کار او در بیرون از خانه، مادر می‌تواند تغذیه با شیر خشک را به عنوان یک روش جایگزین، در نظر بگیرد.

فرمول شیر خشک چیست؟
اساساً فرمول شیر خشک باید شبیه به شیر مادر باشد. همه‌ی زنان قادر به تولید شیر مورد نیاز فرزند خود نیستند. برخی از مادران تحت عمل جراحی سینه قرار می‌گیرند که شیر دادن برای آن‌ها مقدور نمی‌باشد. برخی دیگر از مادران در مکان‌های شلوغ و پر رفت و آمد کار می‌کنند و شیر دادن از سینه برای آن‌ها دشوار است. به همین دلیل تغذیه با شیر خشک انجام می‌شود.
تغذیه برخی دیگر از نوزادان به دلیل مبتلا بودن به بیماری‌های خاص، با شیر خشک انجام می‌شود. با این حال، ما نمی‌توانیم این واقعیت را نادیده بگیریم که شیر مادر برای غذای کودک ایده آل بوده و شیر خشک تنها یک غذای مصنوعی تولید شده توسط انسان است.

شیر خشک چگونه آماده می شود؟
پودر شیر که به عنوان شیر خشک شناخته می‌شود به صورت پودر خشک بسته بندی می‌شود. شیر خشک ترکیبی از پروتئین‌ها، آهن، قندها، چربی‌ها و ویتامین‌ها است و در شرایط بسیار استریلی تولید می‌شود. اگرچه مادرانی که به تازگی صاحب فرزند شده‌اند، ممکن است بخواهند فرمول مخصوص نوزاد خود را تهیه کنند اما توصیه می‌شود نوعی از شیر را انتخاب کنید که در آن تمامی مواد غذایی مفید جای داده شده است، تا کودک بتواند حداکثر مواد مغذی را دریافت کند.

مزایا و معایب تغذیه با شیر خشک چیست؟
مادران نمی‌دانند که چقدر تغذیه با شیر مادر برای نوزاد مفید است، با این حال فرمول تهیه شده‌ی شیر خشک نیز به گونه‌ای است که تمامی نیاز‌های کودک در زمان رشد را بر طرف می‌کند اما فاقد آنتی بیوتیک‌های مهمی است که شیر مادر برای مبارزه با عفونت‌ها در خود دارد.
تغذیه با شیر‌های خشک به مادر کمک می‌کند تا بیشتر استراحت کند و بقیه اعضا خانواده نیز بتوانند به رشد کودک کمک کنند. اما این نکته را در نظر داشته باشید که قیمت شیر خشک زیاد است و دوباره تاکید می‌کنیم که به هیچ عنوان جایگزین شیر مادر نمی‌شود.

مزایای تغذیه با شیر خشک برای نوزادان
امروزه شیر خشک‌ها با بهترین مواد معدنی تهیه شده و جایگزین مناسبی برای شیر مادر هستند. اگرچه توصیه می‌شود که شش ماه اول زندگی به طور انحصاری کودک از شیر مادر تغذیه کند، اما وقتی که مادر به علت شرایط شخصی یا پزشکی نمی‌تواند نوزاد خود را شیر دهد، باید از شیر خشک استفاده شود. اما شیر خشک به هیچ عنوان نمی‌تواند فرمول شیر مادر را داشته باشد. در ادامه مزایای تغذیه با شیرهای خشک برای نوزادان بیان شده است:
مواد مغذی غنی شده: برخی از شیر خشک‌ها به وسیله‌ی آهن، کلسیم و ویتامین‌ها غنی شده‌اند که در مورد شیر مادر وجود این مواد مفید بستگی به مصرف رژیم غذایی مادر دارد. این مسئله با کم خونی نوزاد مبارزه می‌کند و در عین حال وابستگی مادر به رژیم غذایی برای سلامت کودکش کمتر می‌شود.
در هر زمان و هر کجا می‌توان نوزاد را تغذیه نمود: اکثر ما شیر دادن نوزاد را در مکان‌های عمومی دشوار می‌دانیم که به وسیله‌ی شیر خشک این مشکل حل می‌شود. در حالی که شیر مادر باید از قبل با شیردوش دوشیده و ذخیره شده باشد، تا بتوان با شیشه شیر به کودک داد.
ناراحتی‌های نوک پستان را از بین می‌برد: سوزش در نوک پستان‌ها و ترشح خود به خودی شیر یک مسئله ناراحت کننده برای مادران تازه کار است. تغذیه با شیر خشک این ناراحتی‌ها و دردها را از بین می‌برد.
تنها مادر تغذیه را برای نوزاد آماده نمی‌کند: در صورتی که نوزاد از شیر مادر تغذیه کند، گاهی باید شیر را از سینه‌ها پمپاژ نمود و برای زمانی که نوزاد گرسنه است، به او داد. اما اگر شما خسته و یا مریض باشید چکار می‌کنید؟ به کمک شیر خشک این مشکل حل می‌شود و هر کسی به غیر از مادر هم، به راحتی می‌تواند آن را تهیه کند و به نوزاد دهد.
محدودیت‌های مادران تازه کار را به حداقل می‌رساند: از آنجا که مواد مغذی از غذای خورده شده توسط مادر به نوزاد از طریق شیر مادر منتقل می‌شود، مادران باید در مصرف غذای خود احتیاط کنند. به عنوان مثال، مصرف کافئین، الکل یا چای گیاهی باید محتاطانه مصرف شود. شیر خشک مادر را از چنین محدودیت‌هایی آزاد می‌کند.
به راحتی می‌توان مقدار مصرف شیر را اندازه گیری نمود: در مواردی که یک نوزاد مبتلا به برخی از بیماری‌ها است باید تغذیه او تحت کنترل باشد، که اندازه گیری شیر خشک امکان پذیر است و این مشکل را برطرف می‌کند.

معایب تغذیه با شیر خشک برای نوزادان
شیر خشک داری چندین عیب است که در زیر آمده است:
گران است: برای شیر مادر هیچ هزینه‌ای نباید پرداخت کنید. اما شما شیر خشک را باید خریداری کنید. انواع شیر خشک در دسترس است که انتخاب آن‌ها دشوار است. هزینه‌های جانبی تغذیه با شیر خشک، بطری و شیشه شیر نوزاد است. شیر خشک باید بهترین کیفیت را داشته باشد تا نیازهای کودک را برطرف کند. همیشه شیشه شیرهای دیگری نیز داشته باشید تا در صورت کثیف شدن از آن‌ها استفاده کنید.
باید همیشه شیشه‌ها و سر شیشه‌ها را استریل کنید تا از آلودگی‌ها پاک شود.
شیر باید قبل از تغذیه نوزاد گرم شود و توسط مادر امتحان شود تا داغ نباشد و کودک را نسوزاند. این درحالی است که شیر مادر همیشه آماده است و نیازی به امتحان ندارد.
فرآیند تهیه گرم نمودن شیر، انتقال به شیشه شیر و غیره مشکل است.
شیر خشک فاقد آنتی بادی‌های ضروری و هورمون رشد است: این هورمون‌ها به طور طبیعی در شیر مادر وجود دارد و مادرانی که از شیر خشک برای تغذیه نوزاد استفاده می‌کنند، نوزاد آن‌ها از این آنتی بادی‌ها و هورمون‌ها محروم می‌شود. همچنین تغذیه با شیر خشک خطر ابتلا به عفونت و دیگر بیماری‌ها را در کودکان افزایش می‌دهد.
شیر خشک نسبت به شیر مادر به راحتی هضم نمی‌شود: شیر مادر چون از مواد طبیعی مغذی ساخته شده است نسب به شیر خشک که مصنوعی ساخته می‌شود، راحتتر هضم می‌شود. شیر خشک باعث می‌شود که کودک کوچک شما ناراحتی معده بگیرد و مواردی نظیر گاز معده و یبوست در نوزادان مشاهده شود.
حذف ارتباط بین مادر و نوزاد: شیر دادن به نوزاد باعث ایجاد عشقی عمیق و رابطه عاطفی بین نوزاد و مادر می‌شود. بدین صورت که نوزاد هنگام شیر خوردن به سینه‌ی مادر چسبیده و هنگامی که شیر را از پستان به دهان خود مک می‌زند، چشم‌هایش در چشم‌های مادرش است که او را در آغوش گرفته است. تغذیه با شیر خشک این عشق و ارتباط عمیق بین نوزاد و مادر را از بین می‌برد.

آیا می‌توان هر دو نوع شیر را برای نوزاد استفاده نمود؟
کارشناسان تاکید می‌کنند که در ۵ ماه اول تولد، نوزاد باید فقط از شیر مادر تغذیه کند و سپس در صورت امکان تا ۱۲ ماهگی به کودک خود شیر بدهند. در مواردی خاص نظیر برخی بیماری‌ها، باید تغذیه با شیر خشک انجام گیرد که بهتر است فرمول شیر خشک توسط پزشک انتخاب شود.
در مواردی که شیر مادر برای نوزاد کافی نیست، تغذیه با شیر خشک نیز انجام می‌شود. در صورتی که یک کودک قبل از ۱۲ ماهگی از شیر گرفته شود، باید با مواد غذایی غنی شده با آهن، نیاز نوزاد را برطرف نمود. توصیه می‌شود که از شیر گاو یا پاستوریزه استفاده نکنید.
اگر چه تصمیم شخصی مادر است که تغذیه با شیر خشک یا شیر خود را برای نوزاد انتخاب کند. اما اکثر موسسات و پزشکان توصیه می‌کنند که بهتر است تا ۶ ماهگی شیر مادر برای تغذیه نوزاد استفاده شود.
مزایای تغذیه با شیر مادر فقط برای کودک نیست. بلکه مزایای بسیاری نیز برای مادر دارد. به عنوان مثال شیر دادن مادر به نوزاد باعث آرام شدن مادر می‌شود. همچنین برای کاهش وزن مادر نیز مناسب است. از مزایای دیگر تغذیه با شیر مادر، کاهش سرطان پستان و سرطان تخمدان برای مادر است.
اگر چه تغذیه با شیر مادر ممکن است انتخاب همه والدین نباشد اما باز هم بهترین انتخاب برای نوزاد تغذیه با شیر مادر است.