تغذیه نوزاد با شیر خشک، مضرات

شیر مادر، ماده غذایی بی بدیلی است که در کنار تامین همه نیازهای غذایی و جسمی نوزاد از بدو تولد تاثیر انکارناپذیری در رشد روانی و عاطفی او دارد.

تغذیه نوزادان با شیر مادر همواره مورد تاکید و دغدغه صاحبنظران حوزه سلامت بوده تا جایی که در سال ۱۹۹۰ میلادی نمایندگان سازمان ملل متحد، سازمان بهداشت جهانی و برخی از صاحبنظران از کشورهای مختلف را بر آن داشت تا با معرفی یک روز مشخص، توجه عموم جامعه را به ضرورت این اقدام و راهکارهای حمایتی جلب کنند. پس از آن در سال ۱۹۹۱، « انجمن جهانی شیر مادر» موسوم به WABA با حمایت یونیسف تاسیس شد تا اهداف این برنامه هدفمندتر دنبال شود.

" شیر مادر"؛ تنها نیاز غذایی تا شش ماهگی

شیر مادر، ماده غذایی بی بدیلی است که در کنار تامین همه نیازهای غذایی و جسمی نوزاد از بدو تولد تاثیر انکارناپذیری در رشد روانی و عاطفی او دارد و پیوندی عمیق میان مادر و نوزاد را شکل می دهد. همچنین تغذیه با شیر مادر، از فرزند در برابر بسیاری از بیماری های عفونی و مزمن محافظت می کند و رشد حسی و شناختی او را ارتقا می دهد. علاوه بر این ها تاثیرات مثبتی مانند پیشگیری از بسیاری از بیماری های زنان به ویژه سرطان تخمدان، از جمله مواردی است که نمی توان نادیده گرفت.

اما برای این که شیردهی موفق طی این دوران صورت گیرد، سازمان بهداشت جهانی و یونیسف توصیه های مهمی را به صورت چارچوب کلی ارائه داده اند که آغاز شیردهی از زمان تولد نوزاد، تغذیه انحصاری با شیر مادر طی شش ماه نخست زندگی، شیردهی در هر نوبت تقاضای نوزاد و استفاده نکردن از شیشه شیر و پستانک مهم ترین آن هاست.

تغذیه با " شیر مادر"؛ ضامن سلامت پایدار جامعه

باوجود تاکید فراوان بر اهمیت و لزوم تغذیه نوزاد با شیر مادر به ویژه در شش ماه نخست زندگی، ارزیابی سازمان بهداشت جهانی در ۱۹۴ کشور نشان می دهد که تنها ۴۰درصد شیرخواران کمتر از شش ماه به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می شوند و این آمار تنها در ۲۳ کشور بیشتر از ۶۰ درصد گزارش شده است. این در حالی است که سرمایه گذاری در این زمینه در سطح سلامت و اقتصاد کلان جامعه نیز تاثیر جدی دارد؛ برای مثال تنها حدود ۵دلار سرمایه گذاری برای هر نوزاد در این زمینه می تواند به ۳۰۰ میلیارد دلار صرفه جویی اقتصادی تا سال ۲۰۲۵ منجر شود.

به یاد داشته باشید که...

برخی از آثار تغذیه با شیر مادر حتی تا سنین بزرگ سالی نیز برای فرزند شما باقی می ماند و او را از کودکانی که با شیر خشک تغذیه شده اند، متمایز می کند؛ مانند تأثیر شیر مادر در هوش نوزاد.

فواید شیر مادر محدود به خواص غذایی آن نیست. شیر مادر علاوه بر داشتن تمام ویتامین ها و مواد غذایی ضروری، دارای ترکیبات مهم محافظت کننده از نوزاد در برابر بیماری ها نیز است. به همین دلیل، آکادمی پزشکی اطفال آمریکا توصیه می کند تغذیه نوزاد تا شش ماهگی تنها با شیر مادر انجام شود.

مضرات تغذیه با شیر خشک

نوزادانی که با شیر مادر تغذیه نمی شوند، بیشتر در معرض خطرات زیر قرار می گیرند:

- عفونت هایی مانند عفونت گوش و قفسه سینه

- ناراحتی معده و روده که باعث اسهال می شود

- عارضه مرگ ناگهانی نوزاد

- چاقی و امراض مزمن در آینده

- سرطان های دوران طفولیت

خطرات عدم شیردهی

- خون ریزی بعد از زایمان

- دیابت نوع 2

- سرطان سینه یا تخمدان

این در حالی است که دکتر برکاتی مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، می گوید: در جهان فقط 45 درصد مادران تا 24 ماهگی به کودک شیر می دهند. در صورتی که اگر تغذیه با شیر مادر درست انجام شود، سالانه از مرگ 823 هزار کودک و 20 هزار مادر در دنیا پیشگیری می کند.

تنها یک درصد مادران در دنیا سوء تغذیه دارند و بقیه مادران حتی با تغذیه نشدن کامل می توانند حداقل های شیر کودک را تامین کنند. زیرا کیفیت شیر مادر به هیچ وجه تحت تاثیر تغذیه مادر قرار نمی گیرد، بنابراین مادرانی که تغذیه کامل ندارند هم می توانند شیر کامل به نوزاد بدهند.

برکاتی، هزار روز اول زندگی از لقاح تا 9ماه بارداری مادر و دو سال پس از تولد را دوران طلایی و کلیدی سلامت کودک دانست و اظهار کرد: این دوران برای آینده هر انسانی بسیار حیاتی است. حداکثر رشد مغزی، عمده یادگیری پایه ای کودک، شخصیت کودک، ارتباط عاطفی کودک و مادر در این دوره اتفاق می افتد.

پیشگیری از بیماری های قلبی و فشار خون، پیشگیری از ابتلا به سرطان های سینه، تخمدان و دهانه رحم در مادران و پیشگیری از بیماری های عفونی، تنفسی، عفونت گوش میانی و اسهال در کودکان از جمله آثار بلندمدت ناشی از تغذیه کودکان با شیر مادر است