تربیت درست کودک، حد و حدود آزادی دادن

بچه‌ها در سنین زیر ۷سال، به صورت طبیعی از هر چیزی که آنان را از آزادی محروم کند، فراری هستند.

بچه‌ها در سنین زیر ۷سال، به صورت طبیعی از هر چیزی که آنان را از آزادی محروم کند، فراری هستند و این مسئله، می‌تواند یکی از نشانه‌های ضریب هوشی کودکان باشد. آزادی کودک، دو خطّ قرمز هم دارد:

یکی کار خطرناک و دیگری کار زشت. البته مقصود ما از کار زشت، کاری است که برای بچه زشت باشد. مثلاً بازی کردن با غذا، برای بزرگ‏ترها زشت است؛ امّا برای کودکان جذّاب و بدون اشکال است. با رعایت سه نکته باید کودک را آزاد بگذاریم و مانع بازی و حرکت او نشویم

۱_ به خود آسیب نرساند

۲_ به دیگران آسیب نرساند

۳_ به وسایل آسیب نزند

یکی از دستورهای محوری دین در تربیت، آن است که فرزند در هفت سال اوّل، سروَری کند و در هفت سال دوم، عبد باشد و در هفت سال سوم، سِمَت وزارت را بر عهده بگیرد. سروَری کردن کودک، به آزادی است. سروَر و آقا، کسی است که مورد اطاعت قرار می‌گیرد؛ البته با توجّه به همان دو خطّ قرمزی که در آزادی بیان شد. ویژگی عبد هم اطاعت کردن است. نکتۀ قابل توجّه در مرحلۀ عبد بودن، آن است که در صورتی می‌توان از فرزند، توقّع عبد بودن داشت که مرحلۀ سروَری را طی کرده باشد. اگر کودک در هفت سال اوّل سروَری کرد، آمادۀ تحویل دادن قدرت پس از هفت سال خواهد شد.

برخی از والدین به اشتباه گمان می‌کنند که اگر کودک، هفت سال پادشاهی کرد، دیگر به این راحتی از تاج و تخت سلطنت، نخواهد گذشت. چنین قضاوتی به جهت تصوّر اشتباهی است که این والدین از کودک دارند. خداوند، کودک را به گونه‌ای آفریده که وقتی کسی به تاج و تخت پادشاهی او احترام می‌گذارد، پس از گذشت هفت سال، آمادۀ واگذاری این تاج و تخت می‌شود و دوست دارد بندگیِ کسی را بکند که به او آزادی داده است. از همین روست که پس از این هفت سال، مهیّای آموزش‌پذیری خواهد شد.

آزادی را نباید یک توقع زیاده‌ خواهانه از سوی کودکان دانست. آزادی، نیاز بچه‌هاست و تا هفت سال اوّل، باید به این نیاز، پاسخ مثبت داد. یکی از اصلی ترین عوامل شکوفایی استعدادهای کودک، بازی است؛ امّا نباید فراموش کرد که بسیاری از بازی هایی که در تربیت فرزند، تأثیر ویژه و مثبت دارد، بدون آزادی دادن به کودک، امکانپذیر نیست. پس می توان گفت: آزادی، مقدمۀ بازی های کودکانه است.

حق آزادی به قدری اهمیت دارد که حتی مسئلۀ مقدس و با ارزشی مانند آموزش علم هم نباید مانع آن گردد. در تربیت دینی، آموزش های رسمی برای سنین پس از هفت سال، توصیه شده و کودکان، زیر هفت سال باید مشغول بازی، آن هم در اوج آزادی باشند.

کودک زیر ۷سال، باهرکسی که به او آزادی بدهد، دوست می شود و از هر کس و هر چیز که آزادی را از او سلب کند، فراری ست و آموزش، البته از نوع رسمی،از این قاعده مستثنا نیست. با توجّه به این که آزادی، یک نیاز در همۀ کودکان است، نباید از این که یک کودک، آرام است و جَست و خیز ندارد و میلی به آزادی در او نیست، خوشحال بود؛ بلکه باید به دنبال علّت رفت و ریشۀ عدم تمایل کودک به آزادی را پیدا کرد.

منبع: فرزند پرتال