عمل سرکلاژ در بارداری، برای همه لازم است؟

عمل سرکلاژ در حاملگی به چه منظوری انجام می شود؟ آیا این عمل برای کلیه زنان باردار لازم است؟ چه لزومی دارد که از عمل سرکلاژ در دوران بارداری استفاده کنیم؟ عمل سرکلاژ در بارداری چه زمانی انجام می شود؟ آیا شما نیز این سوالات و سوالات مشابه را در ذهن خود دارید یا مادر بارداری هستید که پزشک معالجتان این عمل را برای شما تجویز نموده اند و خواهان اطلاعاتی در این زمینه هستید؟ یا قصد بارداری دارید و بنا به شرایط قبلی حاملگی های خود به شما پیشنهاد عمل سرکلاژ در حاملگی را داده اند؟ در هر صورت در این مطلب قصد داریم در مورد عمل سرکلاژ در زمان بارداری و حاملگی صحبت کنیم و اطلاعاتی را در این زمینه در اختیار شما خواننده محترم قرار دهیم.

عمل سرکلاژ (به لاتین: cerclage) یکی از اعمال جراحی دوران بارداری محسوب می شود. عمل سرکلاژ که به زبان عامیانه به آن دوختن دهانه رحم نیز گفته می شود به منظور جلوگیری از زایمان زودرس در برخی از زنان حامله انجام می شود. انجام این عمل به تشخیص پزشک معالج بستگی دارد.

دوران بارداری یکی از حساس ترین دوران ها در طول زندگی زنان محسوب می شود. معمولا همه زنان (شاید به غیر از عده معدودی) دوست دارند که این دوران را تجربه کنند. دوران بارداری در کنار شیرینی و خوشی های آن بعضا با مشکلاتی همراه می شود که ممکن است خوشی این دوران را تحت تاثیر خود قرار دهد. یکی از مشکلات مهمی که ممکن است خدای ناکرده برای زنان باردار پیش بیاید و خوشی این دوران را تلخ کند ، مساله مربوط به سقط جنین می باشد. سقط جنین مساله ای است که همراه هر بارداری وجود دارد و می تواند حاملگی را تحت تاثیر خود قرار دهد. البته منظور این نیست که سقط جنین ، همه بارداری ها را تهدید می کند بلکه منظور این است که سقط ، تهدید کننده بعضی از بارداری ها محسوب می شود.

همانطور که در مطلب سقط جنین توضیح داده شده است ، یکی از علت های سقط جنین در زنان مربوط به مشکلات دهانه رحم می باشد. دهانه رحم (سرویکس) پایین ترین قسمت رحم زنان است که متصل به کانال واژن می باشد. در طول دوران بارداری و زمانی که وزن جنین ، افزایش قابل ملاحظه ای پیدا می کند ، قسمت دهانه رحم تحت فشار زیاد و مداوم قرار می گیرد. به دلیل افزایش وزن جنین ، فشار وارده بر دهانه رحم تا موعد زایمان روز به روز بیشتر می شود. حال ، مساله اینجاست که دهانه رحم باید توانایی تحمل این فشار را تا زمان زایمان داشته باشد. اگر دهانه رحم ، شل و ضعیف باشد و کفایت لازم را برای تحمل فشار ناشی از وزن گیری جنین نداشته باشد ، این عمل می تواند باعث باز شدن دهانه رحم پیش از موعد زایمان شده و در نتیجه منجر به سقط جنین یا در خوشبینانه ترین حالت ، منجر به زایمان زودرس شود.

بی کفایتی سرویکس (دهانه رحم) علل مختلفی می تواند داشته باشد و یکی از علل آن ، کوتاه بودن دهانه رحم در برخی از زنان است. طول دهانه رحم در بعضی از خانم ها به طور مادرزادی ، کوتاه است و این کوتاهی دهانه رحم باعث می شود که دهانه رحم تحمل فشار ناشی از وجود جنین در رحم را نداشته باشد و در نتیجه قبل از زمان زایمان باز شده و باعث سقط گردد. البته مشکل دهانه رحم نمی تواند فقط یک مشکل مادرزادی باشد و علل مختلفی می توانند در این زمینه دخیل باشند. یکی از علل شل شدن و نرم شدن دهانه رحم ، مربوط به تغذیه دوران بارداری می باشد. به عنوان نمونه مصرف خاکشیر در دوران بارداری می تواند یکی از عوامل شل شدن و باز شدن دهانه رحم در موقع حاملگی باشد. از این رو نسبت به تغذیه دوران بارداری باید حساسیت زیادی داشت و از مصرف هر گونه مواد غذایی و خوراکی در مدت بارداری که می تواند منجر به نرم شدن و باز شدن دهانه رحم پیش از وقت زایمان شود خودداری کرد یا حداقل مصرف آن ها را محدود نمود. البته مصرف چنین موادی در هفته پایانی بارداری نه تنها بد نیست بلکه به لحاظ ایجاد سهولت در امر زایمان طبیعی ، یک حسن نیز محسوب می شود.

به منظور پیشگیری از سقط جنین ناشی از اشکالات دهانه رحم ، معمولا پزشک معالج عمل سرکلاژ یا همان دوختن دهانه رحم را پیشنهاد می دهد. البته باید توجه داشت که وجود هر مشکل در دهانه رحم نمی تواند مجوزی برای بخیه زدن دهانه رحم باشد و به عنوان نمونه ، وقتی نرم شدن و شل شدن دهانه رحم حاصل تغذیه نامناسب در زمان بارداری است ، طبیعی است که با رعایت تغذیه می توان از این عمل جلوگیری کرد و در اینگونه موارد شاید اصلا نیازی به بخیه زدن دهانه رحم نباشد. پزشک معالج با بررسی شرایط مادر باردار می تواند تشخیص دهد که آیا عمل سرکلاژ برای آن مادر حامله ضرورت دارد یا نه.

آیا جایگزینی برای عمل سرکلاژ در بارداری وجود دارد؟

ممکن است سوال شود که آیا می توان جایگزینی برای عمل سرکلاژ در نظر گرفت؟ در پاسخ باید گفت شاید بهترین عمل جهت بسته نگهداشتن دهانه رحم بی کفایت قبل از زایمان ، همین عمل دوخت دهانه رحم باشد اما در مواردی که اشکال و نارسایی دهانه رحم در زمان بارداری دیر تشخیص داده شود و یا دهانه رحم به طور قابل ملاحظه ای باز شده باشد ، شاید استراحت مطلق بتواند بهترین جایگزین این عمل باشد. باید به این نکته اشاره کرد که تشخیص به موقع نارسایی دهانه رحم در زمان بارداری به انجام به موقع عمل بخیه دهانه رحم در این دوران کمک بسیاری می کند.

عمل سرکلاژ در بارداری چه زمانی انجام می شود؟

سوال خوبی است. بهترین زمان برای دوختن دهانه رحم در زمان حاملگی در ماه سوم بارداری و بین هفته دوازدهم بارداری و هفته چهاردهم بارداری است. این عمل برای تهدید به سقط های قبل از این زمان انجام نمی شود و دلیل آن هم این است که اگر در سه ماهه اول بارداری خطر سقط وجود داشته باشد و دهانه رحم نیز بسته باشد ، مشکلات دیگری ممکن است پیش بیاید.