عفونت ادراری در بارداری، علائم

عفونت سیستم ادراری به دو دسته تقسیم می شود که از نظر علائم بالینی، درمان و عوارض با یکدیگر تفاوت دارند. عفونت مجاری ادراری فوقانی و عفونت مجاری ادراری تحتانی. عفونت مثانه و مجرای ادرار در خانم ها را عفونت مجاری ادراری تحتانی و عفونت کلیه و لگنچۀ کلیه را عفونت مجاری ادراری فوقانی می گویند. البته ممکن است در یک بیمار، هر دو نوع عفونت با هم وجود داشته باشد.

عفونت ادراری ممکن است عفونت ادراری بدون عارضه و یا با عارضه باشد. عفونت ادراری بدون عارضه در بیمارانی ایجاد می شود که از نظر عملکرد عصبی و ساختار سیستم ادراری، نرمال باشند ولی عفونت ادراری عارضه دار در بیمارانی دیده می شود که یا مشکل ساختاری سیستم ادراری دارند و یا عملکرد سیستم ادراری آنها دچار مشکل شده است.

علائم بالینی عفونت ادراری چیست؟

علائم بالینی عفونت سیستم ادراری بستگی به این دارد که عفونت مربوط به مجاری ادراری تحتانی باشد و یا سیستم ادراری فوقانی درگیر شده باشد. در عفونت ادراری تحتانی معمولاً سوزش ادرار، تکرر ادرار و درد قسمت تحتانی شکم دیده می شود.

در عفونت ادراری فوقانی (که معمولاً کلیه ها در گیر می شوند و به آن پیلونفریت حاد هم گفته می شود)، درد پهلوها، تب و گاهاً سوزش ادرار و تکرر ادرار دیده می شود.

راههای ایجاد عفونت ادراری چیست؟

سیستم ادراری از چند طریق ممکن است دچار عفونت شود. یکی از راه های مهم ایجاد عفونت دستگاه ادراری، ورود میکروب از راه پیشابراه می باشد. پس از اینکه میکروب وارد پیشابراه شد، شروع به تکثیر کرده و سپس به مثانه یا کلیه ها می رسد و در این نواحی ایجاد عفونت می کند. با توجه به آناتومی دستگاه ادراری و تناسلی در خانم ها، امکان ایجاد عفونت خون و سیستم لنفاوی هم وجود دارد که کمتر اتفاق می افتد.

عامل ایجاد عفونت ادراری چیست؟

در اکثر موارد، عفونت با باکتریها ایجاد می شود (باکتری هایی مانند ایکولای، استرپتوکوک، پروتئوس، کلبسیلا، انتروکوک و...) و در برخی موارد نیز ویروسهایی مانند آدنوویروس عامل ایجاد عفونت هستند.

راه تشخیص عفونت ادراری چیست؟

راه تشخیص عفونت ادراری آزمایش ادرار در آزمایشگاه است. باید دقت کرد که نمونۀ ادراری که برای آزمایشگاه توسط بیمار جمع آوری می شود، به روش درست و از نمونه وسط ادرار باشد تا جواب صحیح گرفته می شود.

عفونت ادراری در حاملگی چیست و چه اهمیتی دارد؟

در حاملگی حالب و لگنچۀ کلیه ها کمی گشادتر می شود و این اتفاق از هفتۀ هفدهم حاملگی شروع شده و تا اواخر حاملگی نیز پیشرفت می کند. حجم مثانه نیز در اواخر حاملگی زیاد می شود و گاهاً تا دو برابر نرمال می شود. این تغییرات پس از دو ماه از زایمان به حالت عادی بر می گردد. ممکن است خانم های باردار میکروب در ادرارشان باشد ولی علائمی نداشته باشند که این حالت در % 4- 7 موارد اتفاق می افتد و به آن باکتریوری (وجود باکتری در ادرار) می گویند. احتمال عود این واقعه ( وجود باکتری در ادرار بدون وجود علامت) در خانم های حامله بیشتر از سایر افراد جامعه است. احتمال باکتریوری در خانم های باردار با افزایش تعداد حاملگی، فعالیت جنسی و دیابت بیشتر می شود.

بیش از 25% خانمهایی که در زمان بارداری باکتریوری دارند، در طول حاملگی به عفونت سیستم ادراری مبتلا می شوند. درمان باکتریوری در خانم های باردار یک راه مهم و مؤثر برای پیشگیری از عفونت های ادراری شدید و خطرناک مثل عفونت کلیه ها است. در خانم هایی که دچار عفونت حاد کلیه می شوند، احتمال زایمان زودرس و وزن کم نوزاد حین تولد وجود دارد (%50-20). همچنین احتمال افزایش فشار خون حاملگی در خانم ها ی باردار با عفونت سیستم ادراری بیشتر می شود.

بررسی عفونت ادراری در خانم های حامله چگونه است؟

همه خانم های باردار باید در سه ماهه اول و سوم بارداری از نظر وجود باکتریوری بررسی شوند. چنانچه خانم بارداری در ادرار باکتری داشته باشد، با تشخیص پزشک معالج، باید تحت درمان قرار بگیرد (حتی اگر علامتدار نباشد).

درمان به مدت ۷ روز با یک آنتی بیوتیک مناسب و غیر سمی، برای خانم های باردار با باکتریوری لازم است . خانم هایی که درگیری کلیوی دارند ممکن است نیاز به درمان طولانی تری داشته باشند و بهتر است درمان روزهای اول آن ها بصورت تزریقی (با نظر پزشک معالج) باشند. بعد از ۱ تا ۲ هفته از قطع درمان نیز باید بطور مرتب کشت ادرار انجام شود.

چنانچه خانم بارداری دچار عفونت های مکرر شود، باید از راه های تشخیص تکمیلی (با نظر پزشک) مانند سونوگرافی نیز استفاده شود ویا برای پیشگیری از عفونت های احتمالی در مواقع خاص (مانند بعد از نزدیکی) آنتی بیوتیک داده شود.