نوزاد نارس، نوزادی است که قبل هفته ۳۷ حاملگی متولد شود. نوزاد نارس بیشتر از ۳۵ هفته از لحاظ مراقبت مانند نوزادان سالم هستند. نوزادان کمتر از ۳۵ هفته و به خصوص با وزن کمتر از ۱۶۰۰ گرم نیاز به مراقبت های خاص دارند و به دلیل تکامل نیافتن کامل بدن نوزاد و دستگاه گوارش، به راحتی نمی توانند تخلیه شیر از معده، بلع، هضم و جذب شیر مادر را انجام بدهند. تولد نوزادان نارس در زنان کم سن یا میانسال و یا با وضعیت اقتصادی پایین بیشتر می باشد.
نوزاد نارس دچار ضعف ها و مشکلات خاصی می باشد که باید والدین درباره مراقبت و نگهداری از نوزاد نارس دارای اطلاعات کافی باشند. در سال های اخیر نوزادان نارس به دلیل بارداری های مصنوعی، زیادتر شده است.
مشخصات نوزادان نارس:
- دارای وزن کمتر از دو و نیم کیلو گرم
- اندازه بدن کوچک است.
- اندازه سر نسبت به بدن بزرگ است.
- میزان کم چربی زیر پوست
- پوستی نازک صورتی رنگ و براق
- گوش های نوزاد بسیار نرم است.
- موهای بدن کم است.
- زیر پوست، رگ ها مشخص و قابل مشاهده هستند.
- تعداد چین ها در کف پا کم می باشد.
- تنفس نوزاد نارس تند می باشد.
- بافت ناحیه پستان نوزاد رشد کامل نیافته
- کیسه بیضه در نوزادان پسر ممکن است بالا باشد و یا بسیار کوچک باشد.
- نوزاد نارس در مکیدن شیر دچار ضعف است.
- نوزاد نارس بیش از حد می خوابد.
مراقبت از نوزاد نارس در زمان بستری در بیمارستان:
- حضور منظم مادر در بیمارستان بعد از بستری نوزاد و بعد از بهبود نوزاد.
- در شروع تغذیه با شیر مادر، باید شیر در مقادیر کم و معمولا با لوله معده انجام می گیرد. شیر مادر در هر صورت برای نوزاد نارس ارجح تر می باشد لذا پس از دوشیدن شیر و قرار دادن در ظروف تمیز دردار و با رعایت سرما گرمای شیر (شیر خراب نشود) به بیمارستان حمل شود. با زدن برچسب، تاریخ تهیه شیر و نام نوزاد را بنویسید و در صورت مازاد بودن شیر، آن را در فریزر نگهداری نمایید.
- با ورود به بخش والدین، مقررات بخش را رعایت نمایید و دستها را با مایع مخصوص حدود ۲ دقیقه بشویید.
- بعد از ورود مادر به بخش، برخی از امور مراقبتی نوزاد بعهده مادر است. مادر نوزاد را در آغوش بگیرد و نوزاد را نوازش نماید و کم کم تغذیه نوزاد را خود انجام دهد.
- نوزاد در ابتدا ممکن است با لوله معده تغذیه شود. مادر می تواند با کمک پرستار این روش را یاد گرفته و شیر را از طریق لوله به آرامی به نوزاد بدهد.
- بعد از افزایش حجم شیر، بنا به نظر پزشک، مادر سینه خود را در دهان کودک قرار داده تا کودک مکیدن سینه را تمرین کند و حتی به تدریج تغذیه از طریق لوله قطع شده و با سینه یا شیشه صورت می گیرد.
- در صورت رسیدن وزن نوزاد به ۱۷۰۰ تا ۱۸۰۰ گرم و قطع شدن سرم و آنتی بیوتیک ها و دریافت کافی شیر مادر با مکیدن سینه و نداشتن سابقه تشنج و مشکلات تنفسی در روزهای اخیر، بنا به تشخیص پزشک، نوزاد آماده ترخیص می باشد.
مراقبت از نوزاد نارس بعد ترخیص از بیمارستان:
- دمای مناسب اتاق برای کودکان نارس بین 25 تا 26 درجه سانتی گراد می باشد و نوزاد را در کنار شوفاژ، بخاری، بخاری، باد کولر و… قرار ندهید.
- نوزاد باید در گرما و سرما پوشش مناسب داشته باشد و در هفته های اول بعد از ترخیص (خصوصا در زمستان) حتی جوراب، کلاه و دستکش به تن داشته باشد.
- خوابیدن بیش از 3 تا 4 ساعت در نوزاد ممکن است به دلیل کاهش قند خون باشد پس لازم است هر 2 تا 2/5 ساعت به نوزاد شیر دهید و در صورت خواب بودن او را بیدار و شیر به او بدهید.
- وزن گیری ۲۰-۳۰ گرم روزانه و یا ۱۵۰-۲۰۰ گرم هفته ای، سنجش مناسبی برای وزن گیری نوزاد است.
- شیر خشک های مخصوص نوزادان نارس در بازار موجود می باشند و مادرانی که شیر کم دارند می توانند استفاده نمایند.
- در بعد از ترخیص هر هنگام که نوزاد بدحال شود (شیر نخوردن، تب، تشنج و…) باید سریعا به دکتر اطفال یا متخصص مراجعه نمود.
- نوزاد نارس با سن حاملگی کمتر از 34 هفته، حتما در سن 4 تا 6 هفتگی به دکتر مخصوص چشم پزشکی مراجعه نمایند.
- نوزادان نارس با وزن کمتر از ۲۰۰۰ گرم و با سن حاملگی کمتر از ۳۴ هفته، به دلیل در معرض بودن خونریزی های داخل بطن های مغزی تا ۴۰ روزگی، چندین نوبت باید سونوگرافی شوند.
- تمامی نوزادان نارس باید مورد ارزیابی شنوایی قرار بگیرند.
- پس از رسیدن وزن نوزاد نارس به دو برابر زمان تولد، مصرف آهن تجویز می شود زیرا این نوزادان از ۱ تا ۳ ماهگی دچار کم خونی می شوند.
- سونوگرافی از مفاصل لگن در نوزادان نارس توصیه می شود.
- در نوزادان نارس ممکن است اختلالات تکاملی مانند اختلال در یادگیری و عقب ماندگی ذهنی دیده شود پس به موقع باید شناسایی و درمان شود.
- یکی از مشکلات نوزادان نارس، نرمی استخوان است که با تجویز پزشک می توانید از مکمل های حاوی کلسیم و فسفر استفاده نمایید.
- نوزادان با وزن کمتر از ۲۰۰۰ گرم، یک دز اضافه تر واکسن هپاتیت B آن هم در یک ماهگی باید دریافت نمایند.
- نوزاد اگر بیش از شش ماه دارد تزریق واکسن هپاتیت در هنگام شروع فصل پاییز توصیه می شود و اگر نوزاد کمتر از شش ماه سن دارد، توصیه می شود تمامی افراد خانواده واکسن آنفولانزا را تزریق نمایند.
نوزاد نارس دچار ضعف ها و مشکلات خاصی می باشد که باید والدین درباره مراقبت و نگهداری از نوزاد نارس دارای اطلاعات کافی باشند. در سال های اخیر نوزادان نارس به دلیل بارداری های مصنوعی، زیادتر شده است.
مشخصات نوزادان نارس:
- دارای وزن کمتر از دو و نیم کیلو گرم
- اندازه بدن کوچک است.
- اندازه سر نسبت به بدن بزرگ است.
- میزان کم چربی زیر پوست
- پوستی نازک صورتی رنگ و براق
- گوش های نوزاد بسیار نرم است.
- موهای بدن کم است.
- زیر پوست، رگ ها مشخص و قابل مشاهده هستند.
- تعداد چین ها در کف پا کم می باشد.
- تنفس نوزاد نارس تند می باشد.
- بافت ناحیه پستان نوزاد رشد کامل نیافته
- کیسه بیضه در نوزادان پسر ممکن است بالا باشد و یا بسیار کوچک باشد.
- نوزاد نارس در مکیدن شیر دچار ضعف است.
- نوزاد نارس بیش از حد می خوابد.
مراقبت از نوزاد نارس در زمان بستری در بیمارستان:
- حضور منظم مادر در بیمارستان بعد از بستری نوزاد و بعد از بهبود نوزاد.
- در شروع تغذیه با شیر مادر، باید شیر در مقادیر کم و معمولا با لوله معده انجام می گیرد. شیر مادر در هر صورت برای نوزاد نارس ارجح تر می باشد لذا پس از دوشیدن شیر و قرار دادن در ظروف تمیز دردار و با رعایت سرما گرمای شیر (شیر خراب نشود) به بیمارستان حمل شود. با زدن برچسب، تاریخ تهیه شیر و نام نوزاد را بنویسید و در صورت مازاد بودن شیر، آن را در فریزر نگهداری نمایید.
- با ورود به بخش والدین، مقررات بخش را رعایت نمایید و دستها را با مایع مخصوص حدود ۲ دقیقه بشویید.
- بعد از ورود مادر به بخش، برخی از امور مراقبتی نوزاد بعهده مادر است. مادر نوزاد را در آغوش بگیرد و نوزاد را نوازش نماید و کم کم تغذیه نوزاد را خود انجام دهد.
- نوزاد در ابتدا ممکن است با لوله معده تغذیه شود. مادر می تواند با کمک پرستار این روش را یاد گرفته و شیر را از طریق لوله به آرامی به نوزاد بدهد.
- بعد از افزایش حجم شیر، بنا به نظر پزشک، مادر سینه خود را در دهان کودک قرار داده تا کودک مکیدن سینه را تمرین کند و حتی به تدریج تغذیه از طریق لوله قطع شده و با سینه یا شیشه صورت می گیرد.
- در صورت رسیدن وزن نوزاد به ۱۷۰۰ تا ۱۸۰۰ گرم و قطع شدن سرم و آنتی بیوتیک ها و دریافت کافی شیر مادر با مکیدن سینه و نداشتن سابقه تشنج و مشکلات تنفسی در روزهای اخیر، بنا به تشخیص پزشک، نوزاد آماده ترخیص می باشد.
مراقبت از نوزاد نارس بعد ترخیص از بیمارستان:
- دمای مناسب اتاق برای کودکان نارس بین 25 تا 26 درجه سانتی گراد می باشد و نوزاد را در کنار شوفاژ، بخاری، بخاری، باد کولر و… قرار ندهید.
- نوزاد باید در گرما و سرما پوشش مناسب داشته باشد و در هفته های اول بعد از ترخیص (خصوصا در زمستان) حتی جوراب، کلاه و دستکش به تن داشته باشد.
- خوابیدن بیش از 3 تا 4 ساعت در نوزاد ممکن است به دلیل کاهش قند خون باشد پس لازم است هر 2 تا 2/5 ساعت به نوزاد شیر دهید و در صورت خواب بودن او را بیدار و شیر به او بدهید.
- وزن گیری ۲۰-۳۰ گرم روزانه و یا ۱۵۰-۲۰۰ گرم هفته ای، سنجش مناسبی برای وزن گیری نوزاد است.
- شیر خشک های مخصوص نوزادان نارس در بازار موجود می باشند و مادرانی که شیر کم دارند می توانند استفاده نمایند.
- در بعد از ترخیص هر هنگام که نوزاد بدحال شود (شیر نخوردن، تب، تشنج و…) باید سریعا به دکتر اطفال یا متخصص مراجعه نمود.
- نوزاد نارس با سن حاملگی کمتر از 34 هفته، حتما در سن 4 تا 6 هفتگی به دکتر مخصوص چشم پزشکی مراجعه نمایند.
- نوزادان نارس با وزن کمتر از ۲۰۰۰ گرم و با سن حاملگی کمتر از ۳۴ هفته، به دلیل در معرض بودن خونریزی های داخل بطن های مغزی تا ۴۰ روزگی، چندین نوبت باید سونوگرافی شوند.
- تمامی نوزادان نارس باید مورد ارزیابی شنوایی قرار بگیرند.
- پس از رسیدن وزن نوزاد نارس به دو برابر زمان تولد، مصرف آهن تجویز می شود زیرا این نوزادان از ۱ تا ۳ ماهگی دچار کم خونی می شوند.
- سونوگرافی از مفاصل لگن در نوزادان نارس توصیه می شود.
- در نوزادان نارس ممکن است اختلالات تکاملی مانند اختلال در یادگیری و عقب ماندگی ذهنی دیده شود پس به موقع باید شناسایی و درمان شود.
- یکی از مشکلات نوزادان نارس، نرمی استخوان است که با تجویز پزشک می توانید از مکمل های حاوی کلسیم و فسفر استفاده نمایید.
- نوزادان با وزن کمتر از ۲۰۰۰ گرم، یک دز اضافه تر واکسن هپاتیت B آن هم در یک ماهگی باید دریافت نمایند.
- نوزاد اگر بیش از شش ماه دارد تزریق واکسن هپاتیت در هنگام شروع فصل پاییز توصیه می شود و اگر نوزاد کمتر از شش ماه سن دارد، توصیه می شود تمامی افراد خانواده واکسن آنفولانزا را تزریق نمایند.
منبع:
کلبه سلامتی