استفاده کودکان از اینترنت، ضرر یا فایده؟

بر اساس نتایج تحقیقات جدید استفادهٔ کودکان از اینترنت می‌تواند هم برای آن‌ها مفید و هم مضر باشد. در شمارهٔ ویژهٔ ژورنال Developmental Psychology به بعضی از این مضرات و مزایا اشاره‌شده است. از میان یافته‌های اشاره‌شده در این شماره از این مجله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- سایت‌های گفتگو محور راجع به آسیب به خود دربرگیرندهٔ حمایت اجتماعی و محتویات خطرناک هستند.

- سن کودک یک عامل مهم در فهم کودک از اینترنت است.

- پس‌ازآنکه امکان دسترسی به اینترنت در خانه برای کودکان کم‌درآمد فراهم شد نمره‌های بهتری گرفتند.

- کودکانی که از چت روم‌های دارای یک مراقب استفاده می‌کردند کمتر از فحش و کلمات جنسی استفاده می‌کردند.

- در میان نوجوانان کشور غنا اطلاعات مربوط به‌سلامت جنسی یک موضوع جست‌وجوی مشهور بود.

آسیب به خود و سایت‌های گفتگو محور

دکتر جانیس ویتلوک و همکارانش از دانشگاه کورنل تحقیقی را راجع به سایت‌های گفتگو محوری انجام دادند که هدفشان آسیب به خود مانند بریدن جایی از بدن بود.

تیم تحقیقاتی دکتر ویتلوک حدود ۴۰۰ سایت گفتگو محور راجع به آسیب به خود را شناسایی کردند و از میان این ۴۰۰ سایت ۱۰ سابت را به‌طور کامل و دقیق موردبررسی قراردادند. این سایت‌های بحث و گفتگو بین ۷۰ تا ۶۶۰۰ عضو داشتند. اکثر اعضای این سایت‌ها مدعی بودند که زنان جوانی هستند که در دههٔ ۲۰ سالگی عمر خود هستند.

در طول دو ماه این محقق‌ها بیش از ۳۲۰۰ پست این اعضا را موردمطالعه قراردادند. اکثر این پست‌ها یا پیام‌ها (بیش از یکی از هر چهار پیام) مربوط به حمایت غیررسمی همچون «خوشحالیم که اینجا هستید» یا «سعی کنید آرام باشید و عمیق و آهسته نفس بکشید» بودند.

اما ۹ درصد از پیام‌ها مربوط به شیوه‌های پنهان کردن آسیب به خود و اثرات آن (مانند جای زخم) و «اعتیادآوری» آسیب به خود بودند. دکتر ویتلوک و همکارانش می‌نویسند که با وجود این، این سایت‌های گفتگو محور یک حمایت اجتماعی اساسی برای نوجوان‌های منزوی فراهم آورده‌اند.

باوجوداین، محقق‌ها نگران این موضوع هستند که بعضی از محتویات موجود در این سایت‌ها می‌توانند باعث تقویت و رواج آسیب به خود شوند. محقق‌ها خاطرنشان می‌کنند که یک تحقیق وسیع‌تر و طولانی‌مدت تر در این زمینه می‌تواند مفید باشد. در این حال، این محقق‌ها تاکید می‌کنند: «خانواده‌ها باید از فعالیت‌های کودک خود در فضای مجازی آگاهی داشته باشند.»

سن مهم است

دکتر ژنگ یانگ، استادیار گروه تعلیم و تربیت در دانشگاه آلبانی می‌گوید که سن یک عام مهم در درک کودکان از اینترنت است. او در تحقیق خود ۳۲۲ کودک محصل در مقطع ابتدایی و راهنمایی را موردبررسی قرار داده است. کودکان شرکت‌کننده در این تحقیق به سوال‌هایی پاسخ دادند که در مورد پیچیدگی فنی و اجتماعی اینترنت بودند. این سوال‌ها شامل موارد زیر بود:

- اینترنت چیست؟

- اگر گرفتار اینترنت می‌شدید این گرفتاری چگونه بود؟

- وقتی‌که به وب‌سایت‌های مختلف سر می‌زدید چه چیزهای خوبی می‌توانست برای شما رخ دهند؟

- وقتی‌که از ایمیل استفاده می‌کردید چه چیزهای بدی می‌توانست برای شما رخ دهند؟

- آیا وقتی‌که به وب‌سایت‌ها سر می‌زنید باید مراقب باشید؟

دکتر یانگ دریافت که درزمینهٔ درک اینترنت سن کودکان مهم‌تر از جنسیت، سابقهٔ استفاده از اینترنت، تعدد استفاده از اینترنت و شرکت در کلاس‌های غیررسمی است. دکتر یانگ توصیه می‌کند که از برنامه‌های محدودکننده برای کودک خود استفاده کنید و اجازه دهید که کودکانتان فقط از سایت‌های مخصوص سن خود بازدید کنند.

نمره‌های بهتر با استفاده از اینترنت

دکتر لیندا جکسون و همکارانش از دانشگاه دولتی میشیگان 140 کودک از خانواده‌های کم‌درآمد را موردمطالعه قراردادند که در خانهٔ خود هرگز به اینترنت دسترسی نداشتند.

به مدت یک سال و نیم این امکان برای این کودکان فراهم شد تا در خانهٰ خود رایانه و اینترنت رایگان داشته باشند. محققین معدل‌ها و نمره‌های امتحان این کودکان را پس و پیش از فراهم آوری رایانه و اینترنت رایگان بررسی کردند.

بر اساس نتایج این تحقیق کودکانی که بیشترین استفاده را از اینترنت کردند دارای معدل‌های بالاتری شدند و نمرهٔ امتحان خواندن آن‌ها بالا رفت. علاوه بر این، کودکانی که پیش از تحقیق معدل‌های بالاتری داشتند و نمره‌های خواندن بهتری به دست می‌آورند در طول تحقیق در مقایسه با دیگران زیاد از اینترنت استفاده نکردند. استفادهٔ روزانهٔ این کودکان از اینترنت به‌طور متوسط 30 دقیقه بود و استفادهٔ آن‌ها از اینترنت تنها محدود به جست‌وجو در سایت‌ها بود. این وب‌سایت‌ها حاوی متن بودند و این امکان را به کودکان می‌دادند که خواندن را تمرین کنند. وب‌سایت‌ها حاوی مطالب ریاضی نبودند و درنتیجه نمرهٔ ریاضی این کودکان تغیری نکرد. پس از پایان این تحقیق و نتایج مثبت آن این خانواده‌های کم‌درآمد سعی در فراهم آوری رایانه و اینترنت ارزان‌قیمت برای فرزندان خود کردند.

زبان زننده در چت روم‌ها

وقتی‌که نوجوان‌ها از چت روم‌های دارای مراقب استفاده کنند در مقایسه بازمانی که از چت روم بدون مراقب استفاده می‌کنند کمتر از کلمات رکیک و جنسی استفاده می‌کنند. دکتر کاوری سوبراهمانیان و همکارانش در تحقیق روی ۵۸۳ نوجوانی که از چت روم‌های با مراقب و بدون مراقب استفاده می‌کردند به چنین نتیجه‌ای دست یافتند. دکتر سوبراهمانیان و همکارانش که از دانشگاه دولتی کالیفرنیا هستند از دور این چت روم‌ها را کنترل می‌کردند و هیچ دخالتی در بحث و گفت‌وگوها نمی‌کردند. در چت روم‌های بدون مراقب بیشتر از کلمات رکیک و جنسی استفاده می‌شد. دکتر سوبراهمانیان و همکارانش می‌گویند که چت روم‌های دارای مراقبت باعث شدند که نوجوانان کمتر از کلمات رکیک و جنسی استفاده کنند.

طلب اطلاعت جنسی

نوجوانان آمریکایی تنها جوانانی نیستند که تنها به سراغ وب‌سایت‌های دارای محتویات جنسی می‌روند. نتایج یک تحقیق روی 778 نوجوان غنایی نشان داد که دوسوم از آن‌ها از طریق اینترنت‌های موجود در کافه‌ها به اینترنت وصل می‌شوند. تمام این نوجوان‌های غنایی در پایتخت کشور غنا زندگی می‌کردند.

بیش از نیمی از این نوجوان‌های استفاده‌کننده از اینترنت در جست‌وجوی اطلاعات مربوط به‌سلامتی بودند و اطلاعات مرتبط به‌سلامت جنسی (شامل بیماری‌های مقاربتی) موضوع اول جست‌وجوی اینترنتی این نوجوان‌ها بود.

دکتر دینا بورزیکوسکی، یکی از محققان این تحقیق و استاد دانشگاه جان هاپکینز می گود: «در سرتاسر جهان نوجوان‌ها سعی در به دست آوردن اطلاعات مربوط به‌سلامتی، مخصوصاً سلامت جنسی هستند.»

این محققان می‌نویسند: «هیچ‌چیز نباید ارتباط متقابل با افراد ارائه‌دهندهٔ مراقبت از سلامتی را قطع کند، بلکه همه‌چیز باید این ارتباط را تسهیل، قابل‌درک، معتبر سازد. ارتباط متقابل با افراد ارائه‌دهندهٔ مراقبت از سلامتی می‌تواند باعث زندگی بهتر و انتخاب‌های بهتر برای نوجوان‌ها شود.»

دکتر بورزیکوسکی و همکارانش می‌نویسند: «اینترنت برای نوجوانانی ارزشمند است که از آن برای یافتن سوال‌ها شخصی، حساس و شرم‌آور مربوط به بدن، روابط و سلامتی خود استفاده می‌کنند.»