درمان پاچنبری در نوزادان، روش های مختلفی دارد
در بیماری پاچنبری پاهای نوزاد به سمت داخل خم شده و شکل عادی و مناسب ندارد.
شایع ترین بیماری مادرزادی پا در نوزادان بیماری پاچنبری یا کلاب فوت است. در بیماری پاچنبری پاهای نوزاد به سمت داخل خم شده و شکل عادی و مناسب ندارد. کلاب فوت از هر هزار تولد ، یک نوزاد را درگیر خود می کند. نوزادان پسر نسبت به نوزادان دختر بیشتر به این عارضه دچار می شوند. در بعضی مواقع پزشک در هنگام سونوگرافی متوجه وجود ضایعه پاچنبری در جنین خواهد شد. درمان بیماری کلاب فوت برخلاف تشخیص آن ، دشوار بوده و نیازمند وقت و مراقبت زیاد می باشد. سلامت دات لایف قصد دارد در این نوشته شما را با بیماری پاچنبری یا کلاب فوت آشنا کند. پاچنبری یا کلاب فوت چیست؟
پاجنبری چگونه شکل پار را تغییر می دهد؟
از مهم‌ترین تغییراتی که در پای نوزاد مبتلا به کلاب فوت یا پا چنبری ایجاد میشود؛ کوتاه شدن تاندون های پشت پا و سمت داخلی مچ پا و کف پا است. در پشت پا و سمت داخل مچ پا غلاف تاندون‌ها کوتاه و ضخیم می‌شوند، کپسول مفاصل این نواحی کوتاه می‌شوند و عضلات پشت ساق و کف پا هم کوتاه و لاغر می‌شوند.
در این بیماری تغییراتی در شکل مفاصل مچ و کف پا هم ایجاد میشود، از نظر ظاهر پا به طرف داخل می‌چرخد و کف پا به سمت داخل و یا حتی بالا قرار می‌گیرد. پا و ساق نوزاد مبتلا کوتاه‌تر و لاغرتر از نوزاد سالم است.
بیماری پاچنبری در نیمی از موارد بصورت دو طرفه دیده میشود و در موارد دیگر فقط یکی از پاها را درگیر می کند. علت ایجاد بیماری پاچنبری هنوز ناشناخته است اما ژنتیک را در به ارث رسیدن این بیماری موثر می دانند. اگر یکی از والدین در ابتدای تولد مبتلا به این بیماری باشد نوزاد آن ها به احتمال ۵-۳ درصد به پاچنبری مبتلا خواهد بود. اگر هر دوی والدین در ابتدای تولد به این بیماری مبتلا باشند فرزند آن ها به احتمال ۱۵ درصد به پاچنبری مبتلا خواهد بود.
انواع شکل های بیماری پاچنبری
اغلب عارضه پاچنبری به دو دسته اصلی تقسیم میشود:
پاچنبری منفرد (ناشناخته) :
شایع‌ترین نوع این بیماری می باشد و در کودکانی بروز می‌کند که مشکل پزشکی دیگری ندارند.
پاچنبری غیرمنفرد :
به همراه انواع مختلفی از بیماری ها یا اختلالات عصبی - عضلانی ، مانند آرتروگریپوز و اسپینا بیفیدا ( مهره شکاف دار) رخ می‌دهد. معمولاً اگر پاچنبری با یک عارضه عصبی - عضلانی مرتبط باشد نسبت به درمان مقاوم‌تر بوده و نیازمند دوره طولانی‌تری از درمان‌های غیرجراحی ، یا حتی انجام چند مورد جراحی، خواهد بود.
علائم بیماری کلاب فوت یا پاچنبری
تغییر شکل پا در این بیماری را به سه شکل تقسیم بندی می کنند :
- اداکشن و سوپینیشن کف پا : به این معنی که انگشتان و استخوان های کف پا به سمت داخل منحرف شده و به سمت خارج میچرخند
- کوچک بودن پاشنه و چرخش پاشنه به سمت داخل
- انحراف مچ پا و کف پا به سمت پایین که به آن اکواینوس (Equinus) هم میگویند.
روش های درمانی بیماری پاچنبری
هدف از درمان در این بیماری اصلاح وضعیت پاها به گونه ای است که فرد بتواند هنگام راه رفتن یا ایستادن ، کف پای خود را به طور کامل روی زمین بگذارد. در صورت عدم درمان این بیماری عوارض جدی زیادی گریبان گیر فرد خواهد شد.
درمان بدون جراحی
شدت پاچنبری هر چقدر هم زیاد باشد ، باز هم در درمان اولیه آن از جراحی استفاده نمی‌شود.
روش پونستی
پرکاربردترین تکنیک مورد استفاده در آمریکای شمالی و سراسر دنیا روش پونستی است، که در آن از کشش ملایم و گچ گرفتن برای اصلاح تدریجی این عارضه استفاده میشود. بهترین زمان برای استفاده از روشی پونستی کمی پس از تولد است، البته نوزادانی در سنین بالاتر هم با این روش به خوبی درمان شده‌اند. اصول کار این روش عبارتند از:
دستکاری و گچ گرفتن :
پای نوزاد به آرامی کشیده میشود و طوری دستکاری میشود که در وضعیت صحیح قرار بگیرد. سپس از انگشتان پا تا ران گچ گرفته میشود تا پا در جای خود ثابت بماند. هر هفته این پروسه که شامل کشیدن ، اصلاح وضعیت و گچ گرفتن است ، تکرار میشود، تا زمانی که بهبود چشمگیری در وضعیت پا حاصل شود. در اکثر موارد این بهبودی حدوداً طی ۶ تا ۸ هفته به دست می‌آید.
آزاد کردن (تنوتومی) تاندون آشیل :
اکثر نوزادان پس از دوره دستکاری و گچ گرفتن ، برای آزاد کردن تاندون آشیل (طناب پاشنه) از سفتی و کوتاهی دائمی ، به انجام یک عمل جراحی جزئی نیاز پیدا می‌کنند. در این عمل سریع ( موسوم به تنوتومی )، پزشک از ابزار بسیار نازکی برای برش دادن تاندون استفاده می‌کند. برش بسیار کوچک است و نیاز به بخیه ندارد. پس از آن پا باز هم گچ گرفته میشود تا در زمان بهبودی تاندون ، که معمولاً حدود ۳ هفته طول می‌کشد، از آن محافظت شود. تا زمانی که گچ باز شود، تاندون آشیل دوباره رشد کرده و به اندازه مناسب و بلندتری می‌رسد و به این ترتیب پاچنبری به طور کامل اصلاح میشود.
بستن بریس :
معمولاً عارضه پاچنبری (کلاب فوت) حتی پس از اصلاح موفقیت‌آمیز با گچ گرفتن هم عود می‌کند. برای اطمینان از اینکه پا برای همیشه وضعیت اصلاح شده خود را حفظ می‌کند، نوزاد باید چند سالی بریس (که متشکل از کفش و تسمه فلزی است) را بپوشد. بریس مچ پا را در زاویه مناسب نگه می‌دارد تا وضعیت اصلاح شده حفظ شود. اگر چه برنامه بریس بستن می‌تواند برای والدین و خانواده‌ها طاقت‌فرسا باشد، اما انجام آن برای جلوگیری از بروز مجدد عارضه ضروری است.
نوزاد باید در سه ماه اول بریس را تقریباً در تمام مدت (یعنی ۲۳ ساعت در روز) بپوشد. پزشک به تدریج زمان مورد نیاز برای پوشیدن بریس و را به تمام طول شب و زمان‌های خواب محدود می‌کند. (تقریباً ۱۲ تا ۱۴ ساعت در روز). اکثر کودکان ، بستن بریس را به مدت ۳ تا ۴ سال ادامه می‌دهند.
بریس‌ها انواع مختلفی دارند (همگی از کفش، صندل یا پاپوش‌های سفارشی متصل به دو سر یک تسمه فلزی تشکیل شده‌اند). این تسمه می‌تواند ثابت باشد که در این صورت پاها با هم حرکت می‌کنند و یا اینکه متحرک باشد که باعث میشود هر یک از پاها جداگانه حرکت کنند. پزشک برای والدین شرح می‌دهد که نوزادشان به چه بریسی نیاز دارد. معمولاً نوزادان در چند روز اول استفاده از بریس بی‌قراری می‌کنند، اما با گذشت مدتی به آن عادت می‌کنند.
روش فرانسوی
یکی دیگر از روش‌های غیرجراحی اصلاح پاچنبری روش فرانسوی است که شامل کشش، متحرک‌سازی و نواربندی میشود. روش فرانسوی که به آن روش عملکردی یا درمان فیزیکی هم گفته میشود عموماً تحت نظر یک متخصص طب فیزیکی باتجربه و آموزش دیده انجام میشود.
درمان به روش فرانسوی هم مانند روش پونستی کمی بعد از تولد آغاز میشود و نیازمند مشارکت خانواده است. پای بچه می‌بایست هر روز کشیده و دستکاری شود و با نوار چسب مخصوص بسته شود تا دامنه حرکت به دست آمده با استفاده از دستکاری حفظ شود. پس از نواربندی هم، یک اسپلینت پلاستیکی بر روی نوار چسب گذاشته میشود تا بهبودی حاصل شده در دامنه حرکت حفظ گردد.
وضعیت پای اکثر نوزادان پس از ۳ ماه به طور چشمگیری بهبود می‌یابد، و به همین دلیل نیاز به مراجعه به متخصص کمتر میشود. نوزادان تحت درمان با روش فرانسوی نیز مانند نوزادان درمان شده با روش پونستی معمولاً برای بهبود توانایی خم کردن مچ پا به عقب، به آزاد کردن تاندون آشیل نیاز پیدا می‌کنند.
برای جلوگیری از بروز مجدد پاچنبری، خانواده می‌بایست برنامه روزانه کشش، نواربندی و اسپلینت‌گذاری را تا زمان ۲ تا ۳ سالگی کودک ادامه دهند.
عمل جراحی
هر چند که بسیاری از موارد پاچنبری با استفاده از روش‌های غیرجراحی با موفقیت درمان می‌شوند، اما گاهی اوقات این بدشکلی را نمی‌توان با این روش‌ها به طور کامل اصلاح نمود و یا این که بدلیل ناتوانی والدین در پیگیری مراحل درمان بیماری از نو عود می کند. به علاوه، این بدشکلی در بعضی از نوزادان به حدی شدید است که به کشش پاسخ نمی‌دهد. در چنین مواردی برای تنظیم تاندون ها ، رباط ها و مفاصل پا به جراحی نیاز است.
در سلامت دات لایف مطالعه کنید پلی داکتیلی یا پرانگشتی را که نوع دیگری از بدشکلی مادرزادی است و در دست و پا ایجاد می شود.
منبع:
سلامت دات لایف
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼