خرید و فروش نوزادان، وقتی مادر معتاد باشد

مادران معتاد نوزادانشان را پیش فروش می‌کنند! این خبر تلخ و هشدار‌دهنده را یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در حالی اعلام کرده که ماجرای خرید و فروش کودکان در تهران از چند سال پیش مطرح شده و مسئولان هر بار وعده‌هایی مبنی بر جلوگیری از آن داده‌اند.

خرید و فروش نوزادان عمدتا با قصد استفاده سوء از آنها در زمینه تکدی‌گری یا اقدامات خلاف قانون دیگر صورت می‌گیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد اغلب این مادران معتاد هستند که یا با زور یا از سر فقر و ناچاری دست به فروش کودکان خود می‌زنند. خریداران کودکان آنها عمدتا باند‌های مافیایی به‌ویژه در حوزه تکدی‌گری هستند.

۳۵‌هزار انسان بی‌هویت در شهر تهران! رقم ترسناک و قابل‌تاملی است. آنها در این شهر هر چه از خیر و شر انجام دهند اثری از آن در پرونده‌های قضائی و جامعه نخواهید یافت، زیرا این افراد اساسا از نظر قانون وجود خارجی ندارند. آنها هیچ‌حقی ندارند و از دریافت هرگونه خدمات‌اجتماعی، اقتصادی، آموزشی و... محروم‌اند. این افراد از زندگی تنها حق تنفس، خوراک و رشد دارند و بس! شاید به یک معنا زندگی نباتی تمام سهم آنها از مقوله‌هایی مانند حقوق‌شهروندی یا حقوق‌ایرانی است.

35‌هزار کودک بی‌هویت در تهران

عضو کمیسیون‌اجتماعی مجلس با بیان وجود ۳۵‌هزار کودک بی‌‌‌هویت در استان تهران، گفت: معضل خرید و فروش کودکان و نوزادان کاهش یافته اما رفع نشده است. سلمان خدادادی با بیان اینکه نوزادن معتاد از مادران معتاد و کارتن خواب متولد می شوند، افزود: والدین به‌دلیل فقر و عدم آگاهی به مراقبت های پزشکی توجه ندارند و نوزاد معتاد متولد می شود. او با بیان اینکه سودجویان و مافیای خرید و فروش کودکان و نوزادان از آنها در مسیر تکدی‌گری و خرید‌و‌فروش مواد‌مخدر استفاده می کنند، تصریح کرد: متاسفانه شاهد تکدی‌گری دختران 12 یا 13سال هستیم که در آغوش آنها نوزادانی قرار گرفته که مافیا آنها را برای جلب توجه و سوءاستفاده از احساسات مردم از مادران معتاد خریداری و در این مسیر استفاده می‌کنند. خدادادی با بیان اینکه معضل خرید‌و‌فروش کودکان و نوزادان کاهش یافته، اما رفع نشده است، تصریح کرد: متاسفانه نگاه دولت به آسیب های اجتماعی در برنامه ششم بسیار کمرنگ بود اما مجلس 31 ماده به مواد برنامه ششم تنها در حوزه آسیب های اجتماعی اضافه کرد که یکی از جدول‌ها شماره چهار است که در آن آسیب‌های اجتماعی تشریح شده و به دولت تکلیف شده تا آخر برنامه ششم اقداماتی در جهت کنترل آسیب‌ها انجام دهد. او با بیان اینکه 90‌درصد خانواده کودکان کار توان نگهداری از آنها را ندارند، تصریح کرد: اغلب این کودکان ترک تحصیل کرده و برای تامین معیشت خانواده راهی خیابان‌ها، مراکز بازیافت زباله و کوره پزخانه می‌شوند؛ البته وضعیت کودکان خیابانی بسیار بدتر و فجیع‌تر از کودکان کار است، زیرا کودکان خیابانی تحت‌سلطه و سوء استفاده مافیا قرار دارند. خدادادی افزود: کمیته امداد و سازمان بهزیستی برای اولین بار در سال 97 برنامه هایی را برای تحت پوشش قرار دادن اغلب خانواده هایی که فرزندان آنها (‌کودکان کار) در معرض اعتیاد قرار دارند در دستور کار قرار داده است. او ادامه داد: وزارت تعاون، بهزیستی و کمیته امداد اقدامات مناسبی برای حمایت از کودکان کار انجام داده و امور آنها را پیگیری می کنند. او با بیان اینکه کودکان بی‌‌‌شناسنامه و بی‌‌‌هویت تنها از طریق روابط غیراخلاقی و نامشروع به دنیا نمی آیند، گفت: بسیاری از این کودکان پدر و مادر داشته اما از سر فقر و نداری و عدم توانایی در نگهداری سر راه گذاشته می شوند. خدادادی افزود: بسیاری از این کودکان توسط خانواده‌ها شناسایی شده و به‌طور مداوم اطلاعاتی از زندگی آنها را کسب می‌کنند. او ادامه داد: در شعبه‌ای در قوه قضائیه پرونده‌هایی تشکیل شده است که والدین برخی از این کودکان مدارکی را برای نگهداری از کودکان ارائه می کنند.

دستورالعملی که اجرا نمی‌شود!

بنیان‌گذار موسسه نیکوکاری مهرآفرین در ارتباط با پیش‌فروش نوزادان توسط مادران‌معتاد خود می‌گوید: در زمان حضور در شورای شهر چهارم گزارش‌هایی مبنی بر این فروش نوزادان توسط مادران معتاد را به وزارت بهداشت و درمان ارائه ‌دادم و این کار منجر به صدور دستورالعملی برای بیمارستان‌ها از سوی وزارت بهداشت و درمان شد. براساس این دستور‌العمل نوزادان معتاد حتما باید از سوی بیمارستان سم‌زدایی شوند و اگر خطر سوءرفتار با کودک از سوی مادر احساس شود، بیمارستان کودک را به سازمان بهزیستی بسپارد. علاوه‌بر این در اگر والدین اوراق هویت نداشته باشند، بیمارستان باید از سپردن نوزاد به مادر پرهیز کند. فاطمه دانشور می‌افزاید: نسبت به این دستورالعمل که دو سال از صدور آن می‌گذرد در بیمارستان‌ها به‌ویژه بیمارستان‌های شهرهای کوچک بی‌توجهی می‌شود. بنابراین همچنان نوزادان معتاد یا دارای والدینی مظنون به سوءرفتار ترخیص شده و به دست خانواده‌هایشان سپرده می‌شوند. آنها حتی گاهی پیش از ترخیص سم‌زدایی نیز نمی‌شوند. او خاطرنشان می‌کند: مادران این کودکان معتادند و اکثر آنها تجربه بی‌خانمانی دارند و یکی از راه‌های کسب درآمد آنها روسپی‌گری است و کودکان آنها از هویت محروم هستند. دانشور می‌افزاید: این مادران به‌راحتی و در صورتی که در شرایط روحی خاصی باشند، اقدام به فروش فرزندان خود می‌کنند و خریداران این کودکان در شرایط مختلف از متکدیان گرفته تا خانواده‌های نابارور متفاوت هستند. او تاکید می‌کند: این کودکان عمدتا دچار اعتیادند و در شرایط حادتر ایدز دارند، بنابراین خانواده‌های نابارور زیاد خواهان آنها نیستند و این کودکان احتمالا موردسوءاستفاده متکدیان قرار می‌گیرند و با رقم‌های بسیار پایین، ۱۰۰ یا ۱۵۰‌هزار تومان خرید و فروش می‌شوند. دانشور در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به جمعیت ۳۵هزار نفری کودکان بی‌هویت در تهران می‌گوید: در بازدیدهایی که در زمان حضورم در شورا از محل‌های پرخطر تهران داشتم بارها با موضوع کودکان بی‌هویت مواجه شده و درباره حضور این کودکان هشدار دادم. این کودکان حاصل روابط ثبت‌نشده یا روابط خارج از نکاح هستند و به‌دلیل نبود هویت پدر هیچ‌گاه موفق به دریافت شناسنامه نمی‌شوند. او می‌گوید: آنها غالبا خانواده‌های پرجمعیت و بدون حضور پدر دارند و پدران آنها متواری هستند و این کودکان تا سنین نوجوانی شناسنامه ندارند. دانشور می‌افزاید: آنها آسیب‌های اجتماعی را از منظر امنیت جامعه تشدید می‌کنند. هنگام بررسی موارد علل کودک‌ربایی یا قتل کودکان یکی از دلایل قاتلان خشم آنها از جامعه است. او تاکید می‌کند: طبیعی است کودکان بی‌هویت امروز که جامعه و قانون هویت را از او دریغ و او را از دریافت خدمات اجتماعی محروم می‌کند در مسیر رشد خود با انواع بزه مواجه شده و در نهایت به‌دلیل فروش موادمخدر یا جرایم دیگر درگیر سرنوشت تلخی مانند اعدام می‌شود. در موسسه نیکوکاری مهرآفرین، ششصد کودک بی‌هویت وجود دارند که بعد از سه سال پیگیری هنوز موفق به اخذ شناسنامه برای آنها نشده‌ایم. دانشور خاطرنشان می‌کند: متاسفانه حقوق این کودکان در لایحه حمایت از حقوق کودک و نوجوان لحاظ نشده و قانونگذاران با این قشر آشنایی ندارند و نسبت به آنها حساس نیستند. بنابراین در برنامه‌ریزی‌ها، ارائه خدمات به این قشر فراموش شده و از تمام خدمات‌اجتماعی بی‌بهره هستند. او می‌افزاید: نکته تاسف‌بار معطل ماندن ۱۰‌ساله لایحه حمایت از حقوق کودک و نوجوان در مجلس است، به رغم جلسات متعدد فعالان اجتماعی و نمایندگان مجلس در این خصوص در عمل هیچ‌اراده‌ای برای تصویب این لایحه وجود ندارد و کودکان به‌ویژه کودکان خارج از نکاح از قانون حمایتی جامعی بهره‌مند نیستند.