پاسخ به سوالات کودکان، مامان درو قفل کردی؟

برخی سؤالات را می توان به بهترین نحو با سؤالی دیگر پاسخ داد. این سؤال یکی از آنهاست.

وندی (۶ ساله) هر شب موقع خواب از پدر و مادرش کارول و اِد این سؤال را می پرسد. آنها بدون اینکه دلیل این سؤال وندی را بدانند هر شب به او می گویند: بله، قفل کرده ایم.

بسیاری از کودکان عین وندی هستند. البته بعضی دیگر از کودکان ممکن است هر شب این سؤال را نپرسند اما شدیداً راغب اند مطمئن شوند شب ها و حتی وقتی به مسافرت می روند منزل امن باشد.

واضح است که جواب آره (نه) به خودی خود باعث نمی شود کودک احساس امنیت کند پس هی سؤالش را تکرار می کند. لذا پیش از جواب به این سؤال باید نیاز کودک به امنیت را درک کنیم.

کشف معنای سؤال

با ورود کودک تان به این گروه سنی، ترس های او گسترده تر می شوند. لذا چیز عجیبی نیست که دزدگیرها و قفل های در و پنجره ها نقش مهمی در زندگی کودک پیدا کنند. اما به نظر نمی رسد این به خودی خود علت تمرکز شدید کودک روی امنیت خانه باشد.

به نظر می رسد باید عوامل دیگری در این نگرانی کودک دخیل دانست. عواملی که باعث می شوند کودک تان در منزل نیاز به مراقبت پیدا کند.

یکی از علت های شایع بروز این ترس، تماشای برنامه های ترسناک است. مثلاً برخی اوقات والدین بدون اینکه بدانند اجازه می دهند کودک شان اخبار یا برنامه های تلویزیونی ترسناک ببیند یا (اگر به مدرسه رفته باشد) روزنامه و مجله ای را بخواند که دارای عکس ها و مقالات ترسناک است.

حتی دیدن صحنه یا بریده هایی از این رسانه ها می تواند بچه را بترساند. او شاید از ترس خوابش نبَرَد. لذا می خواهد کاملاً مطمئن شود در و پنجره ها بسته و قفل هستند. اخبار ممکن است موجب ترس بچه های بزرگتر و حتی برخی از نوجوانان شود.

به علاوه شما همیشه نمی توانید همۀ آنچه را بچه می شنود و می بیند کنترل کنید. سرویس مدرسه و زمین ورزشی پر است از داستان های تکان دهنده که کودکان بزرگتر عمداً برای ترساندن بچه های کوچکتر می گویند. شما باید برای این موقعیت آماده باشید به خصوص اگر کودک تان حساس یا زود باور باشد.

یک عامل دیگر که باعث می شود کودک تان نسبت به امنیت خانه حساس شود، شنیدن داستان دزدی یا زورگیری در محله است که باعث می شود او نگران وقوع چنین چیزی در منزل خودش باشد.

حتی شنیدن یا دیدن اینکه دارند کودکی را در گوشه زمین ورزش کتک می زنند می تواند باعث امنیت طلبی بیشتر کودک شود. نباید چنین ترسی را نادیده گرفت و خوار شمرد، به خصوص اگر اتفاقی واقعی موجب آن شده است.

دست آخر، بچه ها ظریف ترین نکته ها را هم از والدین می قاپند. اگر در حضور کودک نشان دهید که نگران قفل بودن درها و امنیت خانه هستید یا ترس و نگرانی خود را در مورد مسائل امنیتی ابراز کنید، احتمال اینکه کودک تان نیز از این مسائل ترسان شود بسیار زیاد است.

وظیفۀ شما به عنوان والدین این است که تلاش کنید با ترس های خود کنار آیید تا به کودک تان سرایت نکند. لذا پیش از اینکه به بهترین روش جواب دادن بپردازیم، رعایت نکته های زیر می تواند موجب کاهش نگرانی های کودک شود:

- هنگامی که کودک بیمار است، کانال تلویزیون و موج رادیو هم در منزل هم در اتومبیل را روی شبکه های مناسب کودکان قرار دهید، حتی هنگامی که فکر می کنید او گوش نمی کند یا در اتاق است. مطمئن شوید که برادر و خواهرهای بزرگتر و پرستار هم این را رعایت می کنند.

- وقتی کودک تان دارد از روزش در مدرسه به شما می گوید، داستان هایی که موجب نگرانی او شده اند را شناسایی کنید؛ او قصه های ساختگی را می شنود که برای شما خنده دار ولی برای او ترسناک است. قضیه را برای او شرح دهید و ترس های واقعی اش را برطرف کنید.

- اگر کودک تان در مورد اتفاق وحشتناکی که در محله افتاده چیزی شنیده بود، آن را کتمان نکنید و به او دروغ نگویید. فراموش نکنید که صادق بودن مهم است.

- نزد کودک تان اضطراب و ترس نشان ندهید. یادتان باشد شما فردی بزرگسال هستید.

بهترین روش جواب دادن

برخی سؤالات را می توان به بهترین نحو با سؤالی دیگر پاسخ داد. این سؤال یکی از آنهاست. اگر در پاسخ به او، سؤال های زیر را بپرسید، بهتر خواهید فهمید که ترس کودک تان واقعاً از چیست و خواهید توانست به بهترین نحو به آن پاسخ گویید:

نگرانی؟ از چی نگرانی؟ داری راجع به چی فکر می کنی؟ قفل باعث میشه خیالت از چی راحت بشه؟

قاعدتاً جواب یکی از این سؤال ها باعث آغاز مکالمه ای دربارۀ دلایل واقعی ترس کودک می شود. به دقت به حرف های او گوش کنید و توجه مایید. به علاوه، صحبت شما با او باید نکات زیر را در بر داشته باشد.

- امنیت او مهمتر از همه چیز است.

- این قفل ها نیستند که در طول شب از او محافظت می کنند. بلکه، انتخاب ها و تصمیم های بزرگترها امنیتش را تضمین می کنند. این نکتۀ بسیار مهمی است، چرا که اگر قفل خراب شد یا او در جایی خوابید که هیچ دزدگیری نداشت، نباید احساس ناامنی کند.

مثلاً شاید او شب در منزل یکی از دوستان بماند که دزدگیری ندارد اما باید آنقدرها از شما مطمئن باشد که بداند شما از امن بودن منزل دوستش مطمئن هستید. شما می توانید برای نمونه چنین موقعیتی را برای کودک تان پیش بیاورید.

- از موارد دیگری که برای امنیتش تلاش می کنید برای او مثال هایی بزنید (گرفتن دستش هنگام رد شدن از خیابان، اینکه دور و بر اجاق گاز مواظب اش هستید، تنها نگذاشتن او در مراکز خرید).

برایش توضیح دهید که امنیتش در شب نیز همانند بقیه اوقات است. به او بگویید نیازی نیست هر شب نگران قفل ها باشد. شما همیشه به فکر امنیت او هستید.

- یکی از هدف های شما این است که چرخۀ این سؤال را بشکنید تا به عادتی طولانی که ترسش را بیشتر می کند تبدیل نشود. برای رسیدن به این هدف، به او بگویید هر شب به جای اینکه به این چیزها فکر کند، به خودش بگوید: من میدونم که مامان/ بابا همیشه مراقب من هستن، پس دیگه این سؤال رو نمی پرسم.

منبع: کودک آنلاین