روانشناسی کودک خجالتی، انقدر به روش نیارید!

یک کودک خجالتی و درون گرا نیز می‌تواند مثل بچه های دیگر اعتماد به‌نفس بالایی داشته باشد، شاد باشد و در انجام کارهای مختلف مشارکت کند.

معمولاً خجالتی بودن یک مشکل رفتاری است. بسیاری‌از افراد فکر می‌کنند که خجالتی بودن نشان دهندۀ اعتماد به‌نفس پایین افراد است. ولی ما می‌دانیم که این مسئله آن قدر هم که دیگران فکر می‌کنند مشکل ساز نیست.

مثلاً بچه ای که خجالتی بود ولی اصلاً از خجالتی بودن خودش شرمنده نبود، توانست با کار و تلاش، فرد موفق و در عین حال محافظه کاری شود.از طرفی دیگر دختر بچه ای که والدینش مُدام به‌خاطر خجالتی بودنش‌از او انتقاد می‌کردند اعتماد به‌نفسش کم شد و حتی زمانی که بزرگ شده بود نمی‌توانست با اعتماد به‌نفس بالا با دیگران حرف بزند.

عکس العمل والدین نسبت به‌خجالتی بودن فرزندشان بسیار مهم است. اگر آنها فکر کنند خجالتی بودن فرزندشان یک مشکل نیست، کودک نیز این مسئله را قبول می‌کند. او احساس می‌کند فرد توانایی است و می‌تواند مثل بچه های دیگر از انجام کارهای مختلف لذت ببرد.

اما اگر پدر و مادر به‌کودک زیاد فشار بیاورند که خجالتی نباشد و او احساس کند که واقعاً مشکلی دارد، احساس بدتری نسبت به‌خودش پیدا می‌کند و بیشتر از قبل خجالتی می‌شود.

خجالتی بودن نیز یکی‌از ویژگی های اخلاقی انسان است و یک مشکل رفتاری تلقی نمی‌شود. بچه های خجالتی اغلب خوش رفتار، مهربان و دست و دلبازند. آنها خوب به‌حرف های دیگران گوش می‌دهند و به‌حریم خصوصی آنها احترام می‌گذارند.

آنها از دیدن بچه هایی که مشغول بازی با یکدیگر هستند لذت می‌برند. آنها گاهی خجالت می‌کشند ولی گاهی کارهایی را به‌خوبی انجام می‌دهند و خجالت نمی‌کشند.

کودک خجالتی

آنها بیشتر ترجیح می‌دهند با تعداد کمی‌از بچه ها بازی کنند و فقط با یک نفر حرف بزنند تا در آنِ واحد چند نفر دورشان باشد و با آنها حرف بزنند. وقتی یک کودک خجالتی مشغول انجام کاری می‌شود خجالتش می‌ریزد. ولی زمانی که دیگران به‌او توجه می‌کنند خجالت می‌کشد.

خجالتی بودن‌از نظر کودک یک مشکل نیست ولی ممکن است باعث ناراحتی والدینش شود. پدر یا مادر وقتی می‌بینند کارهای فرزندشان مثل هم سن و سالانش نیست، و دیگران به‌بچه های برون گرا و اجتماعی بیشتر توجه دارند، ناراحت می‌شوند.

والدین می‌توانند از قرار گرفتن در موقعیت های خاصی اجتناب کنند و در صورت لزوم حامی‌فرزندشان باشند. مثلاً وقتی می‌بینند کودک خجالت می‌کشد با کسی سلام و احوالپرسی کند و حرف بزند، او را مجبور به‌این کار نکنند.

اگر کودک خجالت می‌کشد به‌سؤال های دیگران جواب بدهد، بعد از سلام و احوالپرسی مختصری‌از کودک بخواهند سراغ انجام کارهای خودش برود. اگر کودک را مجبور کنید به‌سؤال های دیگران پاسخ بدهد، احساس بدی پیدا می‌کند پس این روش اصلاً درست نیست.

می‌توانید با کودکتان نمایش بازی کنید. مثلاً به‌او بگویید که یکی‌از دوستانش را دیده و حالا باید با او سلام و احوالپرسی کند. ولی باز ممکن است وقتی واقعاً با کسی رو به‌رو شود، نتواند این کارها را انجام دهد.

وقتی قرار است میهمانی به‌خانۀ شما بیاید، کودک را آماده کنید. شاید کودک‌از دیدن بچه ای که هم سن و سال خودش باشد، خوشحال شود. شاید او دوست داشته باشد که قبل‌از رسیدن میهمانان در کارهای خانه به‌شما کمک کند تا در حضور آنها شرایط را طوری مهیا کنید که کودک در کانون توجه دیگران قرار بگیرد تا بتواند به‌خوبی رفتار کند و کارهایش را انجام دهد.

مادران نمی‌دانند که باید چطور با بچه های خجالتی خودشان در مدرسه رفتار کنند. اگر کودکتان خجالتی است، ببینید آیا با ورود به‌مدرسه برای او مشکلی به‌وجود می‌آید یا نه.

نباید در شروع مدرسه به‌معلم فرزندتان بگویید که او کودکی خجالتی است، چون در این صورت معلم به‌چشم دیگری به‌فرزندتان نگاه می‌کند.

به‌معلم فرزندتان بگویید که دوست ندارید او نگرش منفی نسبت به‌فرزندتان داشته باشد. نباید به‌دیگران اجازه دهید دربارۀ فرزندتان قضاوت بدی داشته باشند یا سعی کنند او را تغییر دهند.

بسیاری‌از معلمان شاگردان آرام و ساکت خودشان را دوست دارند. شاید معلم فرزندتان نیز به‌خاطر آرام بودنش به‌او جایزه بدهد و حتی او بتواند زرنگ ترین بچۀ کلاسشان باشد.

اگر معلم فرزندتان به‌خاطر اینکه او کودک آرام و صبوری است به‌او جایزه داد، به‌معلمش بگویید نباید این کار را بکند چون او درون گراتر می‌شود.

بهتر است معلم به‌خاطر پیشرفت های درسی بچه ها به‌آنها جایزه بدهد نه ساکت بودنشان. گاهی اوقات کودکتان‌از مدرسه یا از بازی به‌خانه برمی‌گردد و ناراحت به‌نظر می‌رسد،به احساسات او توجه کنید و او را تشویق کنید با شما حرف بزند.

بهتر است او دربارۀ خجالتی بودنش و این که این ویژگی او چه تاثیری بر کارهایش دارد با شما حرف بزند.به تدریج که کودک بزرگتر می‌شود جو و فضای خانه باید طوری باشد که کودک احساس آرامش کند و بتواند از افکار و احساساتش با شما حرف بزند.

شاید باور کنید که او همیشه انسانی خجالتی می‌ماند، ولی نمی‌توانید زندگی او را پیش بینی کنید. بعضی‌از افراد در دوران کودکی شان خیلی خجالتی هستند ولی بزرگتر که می‌شوند خون گرم و اجتماعی می‌شوند. در هر صورت شما باید او را همان طور که هست قبول داشته باشید و به او کمک کنید از زندگی اش لذت ببرد.

منبع: کودک آنلاین