با کودک خجالتی چگونه رفتار کنیم؟

خجالت یک رفتار اجتماعیه که برای هرکسی ممکنه پیش بیاد و علتش خود کم بینیست. کودکان که تازه اولین گامهای خودشون رو در اجتماع برمیدارن، ممکنه دچار خودکم بینی بشن و شما با یه کودک خجالتی و کمرو روبرو بشین. خیلی از پدر و مادرا که روابط اجتماعی کودک براشون مهمه به این مسئله توجه ویژه ای دارن، که مبادا کودک با خجالت بی جا خودشو به خوبی در محیط بیرون از خونه نشون نده و برای آینده و شخصیتش مشکل ایجاد بشه. باید بگم این نگرانی به جاست و خجالت بی جا اثرات نامطلوبی در رشد شخصیت فرد داره. با مطالعه ی ادامه ی مطلب اطلاعاتی در مورد چگونگی رفتار با کودک خجالتی رو خواهید دید.

خجالت وراثتیست یا اکتسابی؟

حتما در اطرافتون دیدین که بعضی از کودکان از بدو تولد شخصیت آرومی دارن و وقتی هم بزرگ میشن به همون سبک اوایل زندگیشون درونگرا و در ادامه خجالتی هستن. اکثر کودکان خجالتی که می بینید از این نوع هستن و به طور وراثتی کم رو و خجالتی اند. درصد کمتری از کودکان خجالتی بخاطر اتفاقات سخت و ناگوار و یا ایرادات تربیتی که براشون وجود داشته به خود کم بینی دچار میشن.

کودک خجالتی چه رفتارهایی رو از خودش نشون میده؟

کودکان کم رو و خجالتی از تعامل داشتن حتی با همسنان خود وحشت دارن و فرار میکنن. خیلی کم پیش میاد که با کودکی به راحتی وارد بازی بشن و اصولا قدم اول رو برای دوست یابی برنمیدارن. و دوستیهای جدید رو به راحتی از دست میدن و حتی اگه تمایل به تداوم رابطه داشته باشن بخاطر کم رویی رهاش میکنن. البته این شرایط در کودکان خجالتی همیشگی و پایدار نیست و گاهی غیرفعال میشه. متاسفانه این مشکل باعث میشه کودک تو گروه همسالان و یا تو بازی های گروهی نتونه تعامل مثبت برقرار کنه و مشکل بزرگتر اینه که خجالت با بزرگ شدن کودک بیشتر میشه و میتونه فعالیتهای اجتماعیشو تحت تاثیر قرار بده و هدف رو در روابط اجتماعی ازش میگیره و مانع رشد شخصیتش میشه. پس بهتره همین امروز برای درمان اساسی خجالت فرزندتون قدم بردارید، اگه خجالتهای کودکتون خیلی طولانی شده ممکنه اختلال اضطرابی و یا بصورت یک عادت براش شده باشه، بهتر به یک روانشناس کودک مراجعه کنید تا راهکارهای مناسب کودکتون رو براتون ارائه بده.

آیا با درمان حجالت کودکان از بین میره؟

کودکان خجالتی بعد گذورندن دوره های درمان میتونن در شرایط و روابط اجتماعی، خوب عمل کنن. بعد از یک دوره ی درمانی که رفتارهای اجتماعی کودک رو تعدیل کرد بازم ممکنه عقبگرد داشته باشه و باعث نگرانی شما بشه ولی با گذشت زمان و هدایت های شما در تعاملاتش دوباره متعادل میشه و یاد میگیره که خجالتشو کنترل و کم کنه. در دوره های درمان، کودک یاد میگیره که چطور رفتار کنه تا در رفتارش به دیگران ترسو بودن یا خجالتی بودنش رو نشون نده، هر چند که هنوزم خجالتی باشه. نکته مهم و کلیدی رفتار خانوادست که با هدایت کودک و قرار دادنش در محیطهای مناسب از خجالتش کم کنن.

کودک را طرد نکنید

اکثر بچه ها دوست دارن دیده بشن و مورد علاقه دیگران باشن اما بعضی از بچه ها در روند دوست یابی ضعیفن. گاهی هم ویژگیهای رفتاری و یا ظاهری مانع از ایجاد رابطه سالم در بین همسالانش میشه مثلا چاقی یا عدم رعایت بهداشت شخصی که دوست یابی کودک رو تحت تاثیر قرار میده و اگه این تنهایی ادامه پیدا کنه میتونه منجر به بروز رفتارهای تهاجمی وخیم و یا بیش فعالی بشه.

کودکان خجالتی در بزرگسالی چه مشکلاتی دارن؟

درد بزرگ و مشترک کودکان خجالتی رد شدن نیست (رد شدن به معنای دیده شدن و جواب منفی گرفتن) که دیده نشدن هست، یعنی اصلا مهم نیستن، و کسی اونها رو نمیبینه و این بدترین برخوردیه که میشه در قبال هر فردی انجام داد و کودکان که قشر حساسی اند بیشتر از این برخورد آسیب میبینن. با تکرار این برخورد در کودکی از خجالتی و کمرویی به انفعال و انزوا رو میارن و با ورود به سن بلوغ بخاطر عقده ی دیده نشدن، به کسب که بهشون توجه نشون بده جذب میشن و این کمبود، زمینه انحراف و ابتذال رو فراهم میکنه. و یا اینکه ممکنه گرایش بیشتری به حیوانات خونگی پیدا کنن تا تنهاییشون پر بشه. از سایر مشکلات این افراد مهارت های اجتماعی کم و اعتماد به نفس پایینه که برای ورود به عرصه ی اجتماع دچار مشکل میشن.

والدین باید در قبال کودک خجالتی چه رفتاری داشته باشن؟

والدین بعنوان اولین و بهترین معلم زندگی کودک باید بهش یاد بدن که برای داشتن تعامل موفق مهارتهای گوناگون و روشهای تعامل خاصی نیازه، که باید یاد بگیره و طبق اونها رفتار کنه. والدین باید مهارتهایی که در پایین گفته شده با کمک نقش بازی کردن و مدل سازی به فرزندشون یاد بدن، تا در روابط اجتماعی پیشرفت داشته باشن.

- راهکارهایی بهش یاد بدید تا بعد از شکست یا سرخوردگی بهترین رفتار رو داشته باشه.

- اگه موفق شد بهتره که چطور رفتار کنه.

- اگه تغییر و جابجایی براش سخته در موردش باهاش صحبت کنید تا به نکات مثبت تغییرات هم نگاه کنه.

- اگه کسی بهش نه گفت و نخواست باهاش دوست بشه یادش بدید که مسئله ی مهمی نیست و میشه یه دوست دیگه پیدا کرد.

- اگه عصبانی شد چطور باید عصبانیتشو انتقال بده یا کنترلش کنه.

- شوخی کردن رو بهش یاد بدید.

- بخشش رو براش یک کار خوب و همه پسند نشون بدید.

- بهش آموزش بدید که اگه اشتباه کرد عذر خواهی کنه، این کار آدمهای شجاعه که از اشتباهاتشون نمیترسن.

- بهش فکری باز و آزاد بدید تا بتونه خودشو با چیزهای مختلف سرگرم کنه.

- باهاش زیاد صحبت کنید تا بتونه احساساتشو بیان کنه.

- یادش بدید از شرایط پرخطر دوری کنه و دفاع از خودش رو بیاموزه.

- نحوه یابراز علاقه به دیگران رو بهش آموزش بدید.

- با دوستاش صحبت کنه و چیزهای مختلفی مثل خاطراتش رو به اشتراک بذاره.

- اینکه چطور خواسته هاشو بیان کنه رو بهش بیاموزید.

- برای هرچیزی بهش یک توضیح بدید.

- بهش یاد بدید احساس رضایتش رو با قدردانی بیان کنه.

- راههای نگه داشتن دوستی رو براش توضیح بدید.

- کمک به دیگران رو بهش یاد بدین و نحوه ی کمک گرفتن از بقیه رو هم براش یادآوری کنین

- یادش بدید راز دار باشه.