تربیت فرزند راستگو، چطور ممکنه؟

یکی از اولویت های هریک از شما والدین داشتن کودک راستگو و صادق است، برای رسیدن به این هدف باید از سنین کودکی فرزندتان را راستگو تربیت کنید.
وقتی کودکتان به سن پیش دبستانی می رسد به خوبی تفاوت میان خوب و بد را تشخیص می دهد. گاهی اکثر این کودکان با وجود اینکه دروغ گفتن را کار نادرستی می دانند اما نمی توانند دروغ نگویند.آنها نمی توانند روی خودشان کنترل داشته باشند و دروغ نگویند. روانشناسان معتقدند کودکان در این سن از گفتن حقیقت واهمه دارند. جین نلنس نویسنده کتاب انضباط مثبت می گوید: « کودکان از تنبیه شدن یا از نا امید کردن والدینشان ترس دارند به همین دلیل دروغ می گویند.» بنابراین بهترین کاری که می توان انجام داد این است که شرایطی ایجاد کنیم که کودک در آن با گفتن حقیقت احساس امنیت داشته باشد.

والدین برای داشتن کودک راستگو چه کارهایی باید انجام دهند؟

به عنوان والدین هرگز کودکتان را دروغگو خطاب نکنید
این کار باعث می شود کودکتان حالت دفاعی بگیرد و به تدریج با گذشت زمان دروغ گو بودن را باور کرده و سال ها با این ویژگی زندکی‌کند. به جای اینکار بهتر است به کودکتان نشان دهید که از دروغ گفتن خوشتان نمی آید و هرچند کودکتان دروغ گفته اما هنوز او را دوست دارید و مهم نیست چه کاری انجام بدهد شما همیشه او را دوست خواهید داشت. محکم و‌ با آرامش به فرزندتان بگویید:« به نظرم این واقعیت ماجرا نبود گاهی اوقات همه ما اگر کار اشتباهی انجام داده باشیم از گفتن آن واهمه داریم.» گفتن این جملات باعث می شود فرزندتان متوجه شود که شما رفتارش را تایید نمی کنید و در عین حال به او فرصت می دهید تا درمورد دلیل رفتارش توضیح دهد.

از کودکتان سوالی که جوابش را می دانید نپرسید
اگر مطمئنید فرزندتان اتاقش را تمیز نکرده از او نپرسید :« آیا اتاقت را تمیز کردی؟» این سوال کودک را در موقعیتی قرار می دهد که مجبور به دروغ گفتن شود. در عوض می توانید بگویید:« دیدم اتاقت را تمیز نکرده ای.» یا « لطفا وقتی اتاقت را تمیز کردی خبرم کن.» به این ترتیب بدون اینکه کودکتان را به گفتن دروغ دعوت کرده باشید باعث می شوید کارهای شخصی اش را انجام دهد. اگر متوجه شدیدفرزندتان دروغ گفته از او نپرسید: 'آیا حقیقت را گفتی؟» چون کمتر کودکی به این سوال جواب «نه» می دهد. در عوض بگویید:« این حرفت مثل داستان به نظر می رسد، بهتر است بدانی که اگر واقعیت را بگویی هیچ‌مشکلی برایت پیش نمی آید».

دلیل دروغ گفتن فرزندتان را پیدا کنید
در اکثر مواقع فرزندتان هنگام بازی تقلب کرده و کار اشتباهش را انکار می کند. به جای اینکه او را سرزنش کنید و برایش سخنرانی کنید به او بگویید:« می دانم برنده شدن در بازی برایت مهم است.» و به او فرصت دهید در این مورد که چرا می خواست با تقلب بازی را ببرد توضیح دهد.

راست گویی اش را تحسین کنید
وقتی کودکتان راست می گوید با تحسین کردنش به او جایزه می دهید. مخصوصا اگر فرزندتان قبلا نیز سابقه دروغ گفتن داشته با شنیدن تحسین شما به خاطر راست گفتن احساس خوبی خواهد داشت.

دروغ مصلحتی را نیز مد نظر قرار دهید
هرچند والدین دوست دارند فرزندشان درمورد همه چیز صادق باشد اما باید به کودکان یاد داد جملاتی که بر زبان می آورند نباید باعث ناراحتی دیگران نشود( مادربزرگ این هدیه احمقانه است، من بزرگتر از آنی هستم که با خرس عروسکی بازی کنم). به کودکتان یاد دهید به جای ناراحت کردن دیگران با گفتن حقیقت از جملات مثبت استفاده کند، حتی اگر مجبور باشد از جملاتی کلیشه ای استفاده کند، مثلا « مادربزرگ متشکرم که تولدم را یادت بود».

به فرزندتان یاد دهید دروغ گفتن هیچ فایده ‌ای ندارد
همه ما مرتکب خطا می شویم و کودکان نیز از این قاعده مستثنی نیستند، اگر فرزندتان شکستن گلدان با توپش را انکار می کند نظر خودتان درمورد حقیقت را به او بگویید مثلا بگویید: « به نظرم عمدا گلدان را نشکستی و دلت نمی خواست چنین اتفاقی بیفتد. » و سپس اجازه دهید کاری که کرده را جبران کند، مثلا همراه با کودکتان گلدان شکسته را جمع کنید و با چسب به هم بچسبانید. با این کار کودک یاد می‌گیرد که دروغ گفتن هیچ فایده ای ندارد

آرامش خودتان را حفظ کنید
واکنش کاملا طبیعی هر مادر یا پدری بعد از شنیدن دروغ از زبان فرزندش این است که عصبانی و ناراحت شود و با فریاد و تنبیه به کودکش بفهماند که دروغ گفتن کار اشتباهی بوده. اما به یاد داشته باشید که داشتن واکنش منطقی بهتر می تواند به کودک کار درست را یاد دهد. دکتر جین نلسن می گوید: « نمی‌دانم این فکر بیهوده از کجا آمده که برای بهتر کردن رفتار کودکمان اول با تنبیه کردنش حس بدی درمورد کاردرست در وی ایجاد می کنیم و بعد توقع داریم با این حس کار درست را به خوبی یاد بگیرد »،« اکثر تنبیه ها ناشی از عصبانیت والدین است، اما باید بدانید که با این کار کودک حالت دفاعی و‌ترس به خود می گیرد در نتیجه چیزی یاد نمی گیرد.»

مثال خوبی برای کودکتان باشید
بهترین راه برای یاد دادن راستگویی به کودک این است که خودمان راستگو باشیم. هرگز به کودکتان دروغ نگویید، حتی کودکان پیش دبستانی هم‌ متوجه دروغ گفتن می شوند. وقتی در حضور کودکتان برای سرکار نرفتن دروغ می گویید و‌درحالی که حالتان خوب است پشت تلفن می گویید مریض هستید، فرزندتان دروغ گفتن را از شما یاد می گیرد. داشتن فرزندی صادق و راستگو هزینه ای دارد که باید بهای آن را بپردازید.