تربیت کودک مسئولیت پذیر، نقش والدین
یکی از بزرگترین دغدغه های والدین مسئولیت پذیری فرزندانشان است. اگر شما هم به دنبال تربیت کودک مسئولیت پذیر هستید، توصیه می کنیم در ادامه با ما همراه باشید.
یکی از بزرگترین دغدغه های والدین مسئولیت پذیری فرزندانشان است. اگر شما هم به دنبال تربیت کودک مسئولیت پذیر هستید، توصیه می کنیم در ادامه با ما همراه باشید.
همانطور که می دانید کودکان از سن ۵ سالگی به بعد به تدریج نقش خود در خانواده یا جامعه را درک می کنند و با آن آشنا می شوند. کودک در این سن آمادگی انجام بسیاری از کارها را به تنهایی و بدون کمک گرفتن از والدین دارد و روانشناسان کودک توصیه می کنند والدین از این سن وظایف مشخصی را به فرزندانشان محول کنند، تا به این ترتیب کودک خود اتکایی و استقلال را بیاموزد و عزت نفسش ارتقا یابد.
همانطور که می دانید کودکان از سن ۵ سالگی به بعد به تدریج نقش خود در خانواده یا جامعه را درک می کنند و با آن آشنا می شوند. کودک در این سن آمادگی انجام بسیاری از کارها را به تنهایی و بدون کمک گرفتن از والدین دارد و روانشناسان کودک توصیه می کنند والدین از این سن وظایف مشخصی را به فرزندانشان محول کنند، تا به این ترتیب کودک خود اتکایی و استقلال را بیاموزد و عزت نفسش ارتقا یابد.
نقش والدین در تربیت کودک مسئولیت پذیر
مثال خوبی برای کودکتان باشید. یکی از بهترین و البته سخت ترین راه ها برای ایجاد مسئولیت پذیری در فرزندتان این است که یک الگوی رفتاری خوب برای فرزندتان باشید. به عنوان مثال سوئیچ ماشین خود را سرجایش بگذارید نه روی میز شام، یا اینکه مجلات را بعد از خواندن مرتب روی هم قرار دهید و آن ها را روی میز یا کاناپه پخش نکنید.
وظایف متناسب با سن کودک را انتخاب کنید. کودکان از پنج سالگی توانایی انجام بسیاری از کارها را به تنهایی دارند. برای مثال می توانید از کودکتان بخواهید هرشب قبل از خواب لباس های کثیفش را درون سبد بیندازد. همچنین می توانید از وی بخواهید برای آنچه فردا با خود به مدرسه می برد، خودش برنامه ریزی کند. به طور کلی وظایفی را به وی محول کنید که توانایی انجامش را دارد تا در ادامه کودک مسئولیت پذیر داشته باشید.
وظایفش را به یک بازی تبدیل کنید. همانطور که می دانید همه ما از انجام کارهایی که جنبه شادی و سرگرمی دارند لذت می بریم. کودکان نیز از این قاعده مستثنا نیستند و هنگامی که به آنها اجازه داده شود در آب های جمع شده روی زمین بالا و پایین بپرند، از کمک به آبیاری باغچه لذت خواهند برد. یا حتی می توانید با کودکتان مسابقه بگذارید تا ببینید چه کسی زودتر کتاب را درون قفسه می گذارد، در این حالت کودک با لذت بیشتری این کار را انجام داده و با سرعت بیشتری وظایف روزانه اش را انجام می دهد.
کودک را سرزنش نکنید. وقتی کودکتان در انجام کاری مرتبا شکست می خورد سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید. توجه داشته باشید که تنبیه و سرزنش در چنین مواقعی به هیچ وجه کارآمد نیست. درعوض سعی کنید با خوش رویی او را راهنمایی کنید تا به یک کودک مسئولیت پذیر تبدیل شود.
راهنمایی تان را تغییر دهید. یکی از جنبه های خسته کننده ی پدر یا مادر بودن این است که مجبورید هر روز (یا حتی چند بار در طول روز) موضوع مشخصی را به کودکتان گوش زد کنید تا آن را انجام دهد. اکثر ما هنگامی که فرزندمان وارد خانه می شود و کتش را روی مبل می اندازد سروصدا و ابراز نارضایتی می کنیم. والدین شاید متوجه نشده باشند که کودکانشان یاد گرفته اند که فقط به تذکرات کلامی والدینشان واکنش نشان دهند و تا زمانی که پدر یا مادر کاری را به شکل کلامی به آنها گوش زد نکند، آن را انجام نمی دهند. شما می توانید به جای تذکر دادن از کودکتان بخواهید به بیرون از خانه برگردد و مجددا وارد خانه شده و کتش را سرجایش آویزان کند. شبیه سازی ورود به خانه می تواند نوعی از راهنمایی باشد که جایگزین تذکرهای کلامی می شود.
وظایف کودک را در جایی ثبت کنید. در سن کودکی استفاده از مدارک عینی تاثیر بیشتری خواهد داشت. بنابراین سعی کنید جدولی از فهرست کارهای روزانه فرزندتان را روی دیوار بچسبانید و هربار کودک وظیفه اش را به خوبی انجام می دهد استیکری را به این جدول اضافه کنید.
از عبارات مثبت استفاده کنید. رواشنشاسان معتقدند بهتر است به جای اولتیماتوم دادن به کودک (اگر این کار را انجام ندهی، نمی توانی آن کار را انجام دهی) از قانون مادربزرگ استفاده کنید. قانون مادربزرگ می گوید:« هروقت کاری را که باید انجام دهی انجام دادی می توانی کاری را که دلت می خواهد انجام دهی» استفاده از عباراتی که جنبه مثبت دارند تاثیر بیشتری بر کودک دارد.
به کودک اجازه دهید عواقب کارهایش را ببیند. تا زمانی که پیامد آنچه کودکتان انجام داده خطرناک نیست ، بهتر است به کودک اجازه دهید متوجه پیامد ها و نتایج انتخاب هایش شود. اگر جمع کردن وسایل شنا جز مسئولیت های کودکتان بوده و کودک فراموش کرد حوله اش را بردارد نیازی نیست به اوکمک کنید، اجازه دهید کودک یکبار سرما را تجربه کند به این ترتیب در آینده با احتیاط بیشتری وسایلش را جمع می کند.
به دقت رفتار فرزندتان را زیر نظر داشته باشید. اگر کودکتان دائما در انجام وظایفش با شکست رو به رو می شود کنار بایستید، دقت کنید و از خود بپرسید که "آیا کودکتان به کمک شما نیاز دارد یا نه؟" برای بسیاری از کودکان شروع یک پروژه کار دشواری بوده و اگر کودکتان هنوز غیرفعال است ، احتمالا برای شروع به کمک شما نیاز دارد. اگر کودکتان سردرگم شده، از واضح و شفاف بودن دستورالعمل هایی که به کودک داده اید مطمئن شوید.
کودک را تحسین کنید. تزریق نیروی مثبت به کودک باعث می شود ا متوجه شود که تلاش هایش مهم بوده و مورد تحسین قرار گرفته است. برای مثال می توانید در موقع مناسب به کودکتان بگویید که با انجام مسئولیتش دقیقا به چه کسانی کمک کرده است. مثلا بگویید: «عالی بود، حالا که میز را چیده ای می توانیم شام بخوریم مطمئنم همه گرسنه اند.»
مثال خوبی برای کودکتان باشید. یکی از بهترین و البته سخت ترین راه ها برای ایجاد مسئولیت پذیری در فرزندتان این است که یک الگوی رفتاری خوب برای فرزندتان باشید. به عنوان مثال سوئیچ ماشین خود را سرجایش بگذارید نه روی میز شام، یا اینکه مجلات را بعد از خواندن مرتب روی هم قرار دهید و آن ها را روی میز یا کاناپه پخش نکنید.
وظایف متناسب با سن کودک را انتخاب کنید. کودکان از پنج سالگی توانایی انجام بسیاری از کارها را به تنهایی دارند. برای مثال می توانید از کودکتان بخواهید هرشب قبل از خواب لباس های کثیفش را درون سبد بیندازد. همچنین می توانید از وی بخواهید برای آنچه فردا با خود به مدرسه می برد، خودش برنامه ریزی کند. به طور کلی وظایفی را به وی محول کنید که توانایی انجامش را دارد تا در ادامه کودک مسئولیت پذیر داشته باشید.
وظایفش را به یک بازی تبدیل کنید. همانطور که می دانید همه ما از انجام کارهایی که جنبه شادی و سرگرمی دارند لذت می بریم. کودکان نیز از این قاعده مستثنا نیستند و هنگامی که به آنها اجازه داده شود در آب های جمع شده روی زمین بالا و پایین بپرند، از کمک به آبیاری باغچه لذت خواهند برد. یا حتی می توانید با کودکتان مسابقه بگذارید تا ببینید چه کسی زودتر کتاب را درون قفسه می گذارد، در این حالت کودک با لذت بیشتری این کار را انجام داده و با سرعت بیشتری وظایف روزانه اش را انجام می دهد.
کودک را سرزنش نکنید. وقتی کودکتان در انجام کاری مرتبا شکست می خورد سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید. توجه داشته باشید که تنبیه و سرزنش در چنین مواقعی به هیچ وجه کارآمد نیست. درعوض سعی کنید با خوش رویی او را راهنمایی کنید تا به یک کودک مسئولیت پذیر تبدیل شود.
راهنمایی تان را تغییر دهید. یکی از جنبه های خسته کننده ی پدر یا مادر بودن این است که مجبورید هر روز (یا حتی چند بار در طول روز) موضوع مشخصی را به کودکتان گوش زد کنید تا آن را انجام دهد. اکثر ما هنگامی که فرزندمان وارد خانه می شود و کتش را روی مبل می اندازد سروصدا و ابراز نارضایتی می کنیم. والدین شاید متوجه نشده باشند که کودکانشان یاد گرفته اند که فقط به تذکرات کلامی والدینشان واکنش نشان دهند و تا زمانی که پدر یا مادر کاری را به شکل کلامی به آنها گوش زد نکند، آن را انجام نمی دهند. شما می توانید به جای تذکر دادن از کودکتان بخواهید به بیرون از خانه برگردد و مجددا وارد خانه شده و کتش را سرجایش آویزان کند. شبیه سازی ورود به خانه می تواند نوعی از راهنمایی باشد که جایگزین تذکرهای کلامی می شود.
وظایف کودک را در جایی ثبت کنید. در سن کودکی استفاده از مدارک عینی تاثیر بیشتری خواهد داشت. بنابراین سعی کنید جدولی از فهرست کارهای روزانه فرزندتان را روی دیوار بچسبانید و هربار کودک وظیفه اش را به خوبی انجام می دهد استیکری را به این جدول اضافه کنید.
از عبارات مثبت استفاده کنید. رواشنشاسان معتقدند بهتر است به جای اولتیماتوم دادن به کودک (اگر این کار را انجام ندهی، نمی توانی آن کار را انجام دهی) از قانون مادربزرگ استفاده کنید. قانون مادربزرگ می گوید:« هروقت کاری را که باید انجام دهی انجام دادی می توانی کاری را که دلت می خواهد انجام دهی» استفاده از عباراتی که جنبه مثبت دارند تاثیر بیشتری بر کودک دارد.
به کودک اجازه دهید عواقب کارهایش را ببیند. تا زمانی که پیامد آنچه کودکتان انجام داده خطرناک نیست ، بهتر است به کودک اجازه دهید متوجه پیامد ها و نتایج انتخاب هایش شود. اگر جمع کردن وسایل شنا جز مسئولیت های کودکتان بوده و کودک فراموش کرد حوله اش را بردارد نیازی نیست به اوکمک کنید، اجازه دهید کودک یکبار سرما را تجربه کند به این ترتیب در آینده با احتیاط بیشتری وسایلش را جمع می کند.
به دقت رفتار فرزندتان را زیر نظر داشته باشید. اگر کودکتان دائما در انجام وظایفش با شکست رو به رو می شود کنار بایستید، دقت کنید و از خود بپرسید که "آیا کودکتان به کمک شما نیاز دارد یا نه؟" برای بسیاری از کودکان شروع یک پروژه کار دشواری بوده و اگر کودکتان هنوز غیرفعال است ، احتمالا برای شروع به کمک شما نیاز دارد. اگر کودکتان سردرگم شده، از واضح و شفاف بودن دستورالعمل هایی که به کودک داده اید مطمئن شوید.
کودک را تحسین کنید. تزریق نیروی مثبت به کودک باعث می شود ا متوجه شود که تلاش هایش مهم بوده و مورد تحسین قرار گرفته است. برای مثال می توانید در موقع مناسب به کودکتان بگویید که با انجام مسئولیتش دقیقا به چه کسانی کمک کرده است. مثلا بگویید: «عالی بود، حالا که میز را چیده ای می توانیم شام بخوریم مطمئنم همه گرسنه اند.»
منبع:
توت فرنگی
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼