کودک سه ساله، نقش بازی در زندگیشان

کودکان از طریق بازی عقاید و احساساتشان را بیان می‌کنند، روابط اجتماعی را گسترش می‌دهند و دنیایشان را درک می‌کنند.

"جاسلین: من سگ می‌شوم و تو می‌توانی ارباب من باشی.

کندرا: باشد، آقا سگه، من تو را می‌برم بیرون که قدم بزنیم.

جاسلین: من تو را خیلی دوست دارم ارباب.

کندرا: من خوشحالم که تو را از فروشگاه حیوانات خریدم. (یک مکعب برمی‌دارد) این هم جایزه‌ات."

بازی در زندگی کودکان سه‌ساله اهمیت زیادی دارد. کودکان از طریق بازی عقاید و احساساتشان را بیان می‌کنند، روابط اجتماعی را گسترش می‌دهند و دنیایشان را درک می‌کنند.

بازی در سه‌ سالگی تا حد قابل‌توجهی پیچیده‌تر از دو سالگی است. کودکان سه‌ ساله بیشتر به شکل همکاری باهم بازی می‌کنند تا در کنار هم. مصالحه، معامله و دادوستد و مذاکره در این سن بخشی از تعامل آنان با یکدیگر است.

بازی سمبولیک

کودکان سه‌ساله می‌توانند با یکدیگر بازی‌های سمبولیک انجام دهند. در بازی سمبولیک، یک شیء می‌تواند به‌جای شیء دیگر قرار بگیرد. یک قالیچۀ آبی‌رنگ می‌تواند نشانۀ برکه باشد و یک‌تکه چوب می‌تواند چوب ماهیگیری باشد. مکعب می‌تواند استخوان سگ یا ساندویچ باشد. برای ادامۀ بازی، به اسباب‌بازی‌هایی که شبیه اجسام واقعی باشند نیازی نیست.

بازی به‌عنوان یادگیری

کودکان سه‌ساله در بازی‌هایشان موضوعاتی بنیانی را کشف می‌کنند. کودکان در هنگام بازی مهارت‌های اساسی اجتماعی را فرامی‌گیرند. برای اینکه بازی جاسلین و کندرا ادامه یابد، باید هردوی آن‌ها بر سر وظایفی که نقش تعیین‌شده بر عهدۀ آن‌ها می‌گذارد موافقت کنند. هر دو باید این تغییر در واقعیت را نیز بپذیرند که سگ صحبت می‌کند.

توانایی کودکان سه‌ساله در همکاری با یکدیگر انجام این بازی را امکان‌پذیر می‌سازد. آن‌ها حتی راه‌هایی را پیدا می‌کنند که تضادهای به وجود آمده را به‌گونه‌ای برطرف کند که امکان ادامه بازی وجود داشته باشد.

کودکان سه‌ساله تمایل ندارند که بر سرِ اسباب‌بازی دعوا کنند یا آن را فقط برای خود بخواهند. در این سن دختران و پسران هنوز هم با یکدیگر بازی می‌کنند.

بازی نمایشی

بازی به کودک کمک می‌کند که هر دو جنبۀ ترسناک و معمولی جهان پیرامونش را درک کند. کودکی که به‌تازگی به پزشک متخصص کودکان مراجعه کرده است ممکن است بخواهد دکتر بازی کند. البته در بازی ترجیح می‌دهد در نقش پزشک ظاهر شود و تزریق کند تا بیماری که به او تزریق می‌کنند.

کودکی که پدر یا مادرش به‌تازگی به سرکار برگشته است ممکن است به‌طور مکرر صحنه‌هایی از خداحافظی را بازی کند.

بازی تکراری به کودک کمک می‌کند که خود را با موقعیت جدید اضطراب زا منطبق سازد. کودک سه‌ساله ممکن است از بازی به شکل تجربیات روزمره، مانند رفتن به فروشگاه یا سوارشدن به اتوبوس نیز لذت ببرد. در چنین حالتی کودک مشاهداتش را بازی می‌کند و از چگونگی کارکرد دنیا درک بهتری به دست می‌آورد.

بازی به کودک کمک می‌کند تا نقش‌های اجتماعی را یاد بگیرد. کودکان بازی‌های تخیلی‌شان را با شرکت دادن مادر، پدر، آموزگاران، پزشکان، مأموران آتش‌نشانی و حیوانات گسترش می‌دهند.

آن‌ها نقش‌های جدید را تجربه می‌کنند. مادر بودن چه حسی دارد؟ معلم بودن چگونه است؟ آیا دخترها می‌توانند پزشک شوند؟ تصورات آن‌ها به حدی گسترش پیدا می‌کند که به آن‌ها اجازه می‌دهد به‌جای حیوانات یا شیرخواران نقش بازی کنند. آن‌ها می‌توانند نقش‌های متعددی را بازی کنند. هر کودکی می‌تواند همسر و مادر و حتی بچه باشد.

سایر بازی‌ها

کودکان سه‌ساله به شرکت در بازی‌های تمرینی و خلاق نیز می‌پردازند. بازی تمرینی به معنی کار کردن بر روی مهارت‌های جدید است. مهارت‌های جدیدی که برای کودکان سه‌ساله اهمیت دارند شامل مهارت‌های حرکتی مانند پرت کردن توپ یا گذراندن نخ از مهره می‌شود. بازی خلاق به معنی ساختن اشیا است. کشیدن نقاشی و ساختن برج به‌وسیلۀ مکعب نمونه‌هایی از این نوع بازی‌ها هستند.

تفاوت‌های جنسی جالب‌توجهی در بازی کودکان با مکعب‌ها دیده‌شده است. دختران و پسران از مکعب‌ها به روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. دخترها مکعب‌ها را برای ساختن دیوار دور عروسک‌ها و حیوانات اسباب‌بازی به کار می‌برند و پسرها از آن‌ها در ساختن برج استفاده می‌کنند.

بازی‌های صفحه‌ای

کودکان سه‌ساله کم‌کم برای بازی‌های صفحه‌ای ساده آمادگی پیدا می‌کنند. این بازی‌ها تمرینی برای رعایت مقررات، دست‌کاری مهره‌های کوچک، تشخیص رنگ‌ها و شمارش است. کودکان یاد می‌گیرند که صبور باشند و نوبت را رعایت کنند. در همین حین می‌توان مفاهیم جوانمردی و بازی به‌منظور تفریح را نیز به کودک آموخت.

بیشتر این بازی‌ها بیش از آنکه به مهارت وابسته باشند به شانس مربوط‌اند. کودکان فرصت پیدا می‌کنند که در هنگام باخت با ناکامی‌های کوچک دست‌وپنجه نرم کنند. آن‌ها ممکن است این موضوع را نیز یاد بگیرند که در هنگام بُرد، بیش از احساس غرور، مهربان باشند.

والدین و بازی

والدین می‌توانند به کودکانشان کمک کنند که بازیکن‌های خوبی باشند. این امر نکتۀ بسیار مهمی است، زیرا کودکانی که بازیکن‌های بسیار خوبی هستند در میان هم‌سن‌وسالان مقبولیت دارند. به کودک سه‌سالۀ خود بیاموزید که با پرسیدن این جمله که: دوست داری با من بازی کنی؟ از سایر کودکان، بازی را شروع کند.

اگر کودک دیگری با اسباب‌بازی‌اش مشغول بازی است که کودک شما آن را می‌خواهد، به او یاد بدهید که بپرسد: می‌توانم بعدازاینکه بازی تو تمام شد، من هم با آن بازی کنم؟

نیازی نیست که هر بار کودکان در هنگام بازی با یکدیگر مشکل پیدا کردند والدین دخالت کنند. چنین درگیری‌هایی به آن‌ها فرصت می‌دهد که بیاموزند چگونه استدلال کنند، از موقعیت خود دفاع کنند و مستقل‌تر بار بیایند.

کودک سه‌ساله از بازی با والدینش نیز لذت می‌برد. دست کشیدن والدین از کار و توجه آن‌ها به کاری که او انتخاب کرده است برای کودک معانی بسیاری دارد.

منبع: کودک آنلاین