مقابله با ترس کودک، دختر و پسرش فرق دارد

همۀ بچه‌ها گاهی از چیزی می‌ترسند و به همان نسبت که مردان اجازه ندارند ترسشان را نشان دهند، از زنان و به‌خصوص دختران، انتظار می‌رود که بترسند و وحشت کنند.

همۀ بچه‌ها گاهی از چیزی می‌ترسند و به همان نسبت که مردان اجازه ندارند ترسشان را نشان دهند، از زنان و به‌خصوص دختران، انتظار می‌رود که بترسند و وحشت کنند. درست به همین دلیل است که دختران بیشتر از پسران یا حتی مردان به ترسشان اعتراف می‌کنند و آن را می‌پذیرند.

جروم کاگن استاد روانشناسی دانشگاه هاروارد، در یک مطالعۀ بلندمدت به بررسی پدیده ترس در میان دختران و پسران پرداخته است.

این مطالعه که چندین سال طول کشید، نشان داد که دختران حتی در سنین بسیار پایین و دوران نوپایی هم ترسوتر از پسران هستند؛ درحالی‌که در دوران نوزادی، دختران و پسران، واکنش‌های مشابهی را نسبت به محرک‌هایی مثل بوی تند، رنگ‌های روشن، زنگ موبایل و ... نشان می‌دهند که از روی کنجکاوی است، نه ترس.

اما از چهارده ماهگی به بعد، واکنش‌هایشان نسبت به محرک‌های محیطی، کاملاً متفاوت خواهد بود.

هرچه میزان ترس و وحشت یک کودک، به‌ویژه یک دختر، بیشتر باشد، ضربان قلبش بالاتر می‌رود، صورتش منقبض‌تر می‌شود، هورمون‌های استرس بیشتری در خونش ترشح‌شده و مردمک‌هایش هم گشادتر می‌شوند.

این‌ها نشان‌دهندۀ فعالیت آمیگدال است، مجموعه‌ای از هسته‌های بادامی‌شکل که در سیستم لیمبیک مغز قرار گرفته‌اند، که مسئولیت تنظیم هیجاناتی نظیر ترس را در بدن انسان بر عهده دارد.

از آنجا که هورمون مردانه آندروژن، بر سلول‌های عصبی اثر آرام‌کننده دارد، پسران در مقایسه با دختران ترس کمتری را از خودشان نشان می‌دهند.

کاگن معتقد است که ترس مفرط دختران، نه تنها به دلیل تفاوت‌های بیولوژیکی، بلکه ناشی از مراقبت‌های بیش‌ازحد والدین یا مراقبانشان است.

بنابراین اگر به فرزندتان اجازه دهید که چیزهای ساده‌ای مثل زمین خوردن، لیز خوردن و ... را تجربه کند، صرف‌نظر از اینکه دختر است یا پسر، یاد می‌گیرد که چگونه باید با مشکلات، دست‌وپنجه نرم کند و آن‌ها را حل کند.

اغلب دیده می‌شود که والدین از دخترشان می‌خواهند که تسلیم شود یا کاری را کنار بگذارد؛ چون خیلی از کارها را برای او خطرناک و نامناسب می‌دانند.

برای مثال همیشه به پسران می‌گوییم که از خودشان دفاع کنند، در حالی که از دختران می‌خواهیم همه‌چیز را بپذیرند و بر خشونت طرف مقابلشان، سرپوش بگذارند.

راه‌های کاهش ترس

توانایی‌های جسمی دخترتان را افزایش دهید.

ما با بیشتر شدن قدرت جسمی‌مان یاد می‌گیریم که چگونه بدن خود را کنترل کنیم. این مسئله باعث بالا رفتن اعتماد

به نفس می‌شود که از بین رفتن ترس را به دنبال دارد. افزایش این مهارت‌ها می‌تواند با بازی‌های ساده‌ای که همۀ پدران دوست دارند با دخترشان انجام دهند، آغاز شود.

مثلاً دخترتان را از زمین بلند و به هوا پرتاب کنید تا کمی پرواز کند، دوستانه با او کشتی بگیرید یا او را به سوارکاری ببرید. ژیمناستیک هم ورزش فوق‌العاده‌ای برای افزایش مهارت‌های جسمانی است و شما می‌توانید چند حرکت سادۀ آن را همراه دخترتان تمرین کنید.

حواستان باشد که فرزندتان را با بچه‌های دیگر مقایسه نکنید. ببینید که او از انجام دادن چه‌کارهایی لذت می‌برد و همان کارها را دنبال کنید. علاوه بر این دخترتان را برای انجام دادن تمرین‌ها و ورزش‌هایی که با مهارت‌های جسمانی‌اش همخوانی دارد، تشویق کنید.

آواز خواندن هم روش خوبی برای مقابله با ترس در کودکان است.

اینکه می‌گویند در تاریکی سوت بزنید، اصلاً بی‌دلیل نیست. اگر گاهی اوقات بدون هیچ دلیل خاصی برای دخترتان آواز بخوانید، او مجموعۀ بی‌نظیری از شعرها و آهنگ‌های کودکانه را در ذهنش خواهد داشت که در خیلی از موقعیت‌های خاص، به دردش خواهد خورد.؛ البته نوارها و لوح‌های فشرده‌ای هم در بازار وجود دارد که برای مقابله با ترس مفیدند.

موقع گوش دادن به این شعرها و آهنگ‌ها دخترتان را تنها نگذارید؛ بلکه کنارش بمانید و با صدای بلند همراه او آواز بخوانید. هر بار که دخترتان احساس کند در انجام دادن کاری موفق شده، اعتمادبه‌نفسش افزایش یافته و ترس‌هایش کمتر خواهد شد.

تکنیک‌های تن آرامی

یکی دیگر از راه‌های اثبات‌شدۀ کاهش ترس، تکنیک‌های تن آرامی است. کسی که می‌داند چگونه خودش را آرام کند، می‌تواند با اعتمادبه‌نفس بیشتری، با موقعیت‌های دلهره‌آور مواجه شود.

در داستان‌هایی که هر شب قبل از خواب برای دخترتان تعریف می‌کنید، از سفرهای خیالی و تمرین‌های تن آرامی هم استفاده کنید. این کار شما درست مثل یک گنجینۀ ارزشمند، در تمام طول زندگی دخترتان او را همراهی خواهد کرد. یادتان باشد که در کتابخانه و لابه‌لای داستان‌های تصویری کودکانه می‌توانید ایده‌های خوبی برای از بین بردن ترس بچه‌ها پیدا کنید.