ناهنجاریهای مادرزادی جنین، مواد حاوی لیتیوم موثرند؟

کودکانی که طی سه ماهه نخست بارداری در معرض لیتیوم قرار گرفتند در مقایسه با گروه شاهد، یک و نیم برابر بیشتر به ناهنجاری‌های مادرزادی عمده دچار شدند.

پژوهشگران آمریکایی از دانشکده پزشکی Icahn در Mount Sinai در بزرگترین پژوهشی که تا به حال برای بررسی ریسک بروز نقائص هنگام تولد، در کودکان در معرض لیتیوم انجام شده است، دریافتند ریسک ناهنجاری‌های مادرزادی عمده در جنین پس از این وضعیت در سه ماهه اول بارداری افزایش می‌یابد.

به نقل از The Lancet Psychiatry، کودکانی که طی سه ماهه نخست بارداری در معرض لیتیوم قرار گرفتند در مقایسه با گروه شاهد، یک و نیم برابر بیشتر به ناهنجاری‌های مادرزادی عمده دچار شدند؛ یعنی ۴/۷ درصد در مقایسه با ۳/۴ درصد. به علاوه، ریسک بستری مجدد در نوزادان در معرض لیتیوم حدودا دو برابر گروه شاهد بود؛ یعنی ۵/۲۷ درصد در مقابل ۳/۱۴ درصد. با این حال، قرار گرفتن در معرض این عنصر با عوارض بارداری یا پیامدهای زایمان، مانند پره‌اکلامپسی، زایمان زودرس، دیابت حاملگی یا وزن پایین هنگام تولد، ارتباطی نداشت.

به علاوه، پژوهشگران دریافتند که ریسک نقایص تولد در نوزادان قرار گرفته در معرض لیتیوم از آنچه که قبلا تصور می‌شد پایین‌تر است، زیرا پژوهش‌های سابق، جمعیت‌هایی را بررسی کرده بودند که به اندازه کافی بزرگ نبودند.

گروه پژوهشی فوق برای این مطالعه، ریسک ناهنجاری‌های مادرزادی مانند نقص قلبی و عوارض بارداری در یک فراتحلیل از داده‌های ۷۲۷ بارداری قرار گرفته در معرض لیتیوم در مقایسه با گروه شاهد ۲۱.۳۹۷ نفری از مادران باردار مبتلا به اختلالات خلقی که لیتیوم مصرف نمی‌کردند را بررسی می‌کند. این داده‌ها از ۶ پژوهش در دانمارک، کانادا، هلند، سوئد، انگلستان و آمریکا به دست آمده‌اند و پیامدهای زایمان و بستری‌های مجدد نوزادان را طی ۲۸ روز پس از تولد می‌سنجند.

درمان لیتیوم به طور گسترده به عنوان خط اول درمانی برای اختلال دوقطبی، که حدودا ۲ درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، پیشنهاد می‌شود. همچنین لیتیوم به جلوگیری از افسردگی شدید کمک می‌کند. در آمریکا، اختلال دو قطبی به جای لیتیوم، بیشتر با داروهای ضد روان پریشی درمان می‌شود.

نویسنده ارشد مقاله، ویرل برجینک، استاد روانپزشکی و مامایی، زنان و زایمان و علم تولید مثل، دانشکده پزشکی Icahn در Mount Sinai معتقد است: «زنان باید از ریسک نابهنجاری در نوزادانی که در سه ماهه نخست بارداری در معرض لیتیوم قرار می‌گیرند، و نیز ریسک بالای عود بیماری روانی در حین بارداری و پس از زایمان، با خبر باشند.»

وی با توجه به شواهد زیادی که از موثر بودن لیتیوم در کاهش عود مشکلات دوره پس از زایمان موجود است، برخی ملاحظات بالینی مهم یا ادامه مصرف لیتیوم در دوز پایین طی سه ماهه نخست بارداری یا شروع مجدد آن پس از سه ماهه نخست یا بلافاصله پس از زایمان را پیشنهاد می‌کند.