سونوگرافی داپلر در بارداری، ضروری است؟

سونوگرافی داپلر در بارداری چیست؟ سونوگرافی داپلر جنین چه کاربردی دارد؟ سونوگرافی داپلر به چه منظوری در دوران بارداری مورد استفاده قرار می گیرد؟ سونوگرافی داپلر رنگی در مورد کدام دسته از زنان باردار توصیه می گردد؟ آیا انجام سونوگرافی داپلر در دوران بارداری ضروری است؟

استفاده از سونوگرافی یکی از روش های مربوط به تشخیص پزشکی می باشد که امروزه در بخش های مختلف طب نوین کاربرد زیادی پیدا کرده است. سونوگرافی یک روش تشخیصی مبتنی بر تصویر برداری از اندام های داخلی بدن می باشد که این کار از طریق امواج اولتراسوند صورت می گیرد. امواج اولتراسوند (مافوق صوت یا فراصوت) مورد استفاده در دستگاه سونوگرافی جزء امواج صوتی با فرکانس بالا می باشد که گوش ما قادر به شنیدن آن ها نیست.

سونوگرافی معمولی قادر به ایجاد تصویر از اندام های داخلی بدن می باشد اما قادر به بررسی خونی که در رگ ها جریان دارد نیست. برای بررسی وضعیت رگ های خونی بدن از بابت تنگی ، انسداد یا وجود لخته خون در آن ها و همچنین بررسی وضعیت جاری شدن خون در رگ ها از نوع دیگری از سونوگرافی استفاده می شود که به آن سونوگرافی داپلر یا سونوگرافی داپلر رنگی می گویند. این نوع سونوگرافی در اصطلاح عامیانه ممکن است با اصطلاح "سونوگرافی رنگی" شناخته شود. سونوگرافی داپلر رنگی در بخش های مختلف پزشکی من جمله قلب و مغز و اعصاب کاربرد دارد و از آن جهت بررسی عروق شریانی مغز و قلب استفاده می شود. یکی از کاربرد های سونوگرافی داپلر در بارداری می باشد که ما قصد داریم در این مطلب درباره این نوع سونوگرافی صحبت کنیم و ببینیم که سونوگرافی داپلر یا اولتراسوند داپلر چه کاربردی در بارداری و حاملگی دارد.

سونوگرافی معمولی که در دوران حاملگی انجام می شود تصویری از جنین در داخل رحم ارائه می دهد و همانگونه که در بالا نیز عرض شد ، این نوع سونوگرافی قادر به تشخیص و بررسی نحوه جریان خون در رگ ها نمی باشد. حال اگر چنانچه خدای ناکرده مشکلی از نظر خون رسانی به جنین وجود داشته باشد چه کار می توان کرد؟ اینجاست که سونوگرافی داپلر در بارداری پاسخ ما را می دهد. با استفاده از سونوگرافی داپلر رنگی در بارداری ، جریان خون عبوری از رگ های خونی بند ناف ، جفت ، قلب و مغز جنین مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد تا از سلامتی جنین اطمینان حاصل شود.

عدم خون رسانی صحیح به جنین می تواند سبب بروز مشکلات متعدد برای جنین نظیر کم وزنی و اختلالات رشد نظیر غیر طبیعی بودن جنین (آنومالی) بشود. نتایج حاصل از انجام سونوگرافی داپلر در حاملگی مشخص می کند که آیا عدم رشد طبیعی جنین مربوط به مشکلات خون رسانی به جنین می باشد یا نه. ممکن است مشکلات جنینی علل دیگری داشته باشند و سونوگرافی داپلر برای ما معین خواهد کرد که آیا عدم رشد کافی جنین و وجود احتمالی موارد غیر طبیعی در جنین از عوارض عدم خون رسانی صحیح به جنین است یا نه.

یکی از مشکلات مهم مربوط به جنین که از طریق اولترا سونوگرافی داپلر قابل تشخیص است ، مشکل مربوط به نقص مادر زادی قلب جنین از جمله مشکل مادر زادی نقص دریچه قلب جنین می باشد. سونوگرافی داپلر مشخص خواهد کرد که قلب جنین سالم است یا خدای ناکرده دارای مشکلاتی می باشد.

همانطور که احتمالا شما نیز اطلاع دارید خون رسانی به جنین از طریق جفت و بند ناف صورت می گیرد. تبادل پیوسته ، کافی و منظم خون در رگ های خونی جفت و بند ناف در کل طول دوران بارداری یکی از عوامل مهم در سلامتی و رشد مناسب جنین می باشد. وجود هر نوع اختلال در گردش خون از طریق جفت و بند ناف می تواند بر روی سلامتی و تکامل رشد جنین اثر سوئی داشته باشد. اگر اختلال به وجود آمده کمتر باشد می تواند موجب بروز مشکلاتی در رشد طبیعی جنین بشود و اگر اختلال به وجود آمده زیاد بوده تا حدی که خدای ناکرده موجب انسداد رگ های خونی در بند ناف یا جفت شود این عمل می تواند منجر به سقط جنین بشود. یکی از عوامل مهمی که بر جریان خون تبادل شده در جفت و بند ناف تاثیر گذاشته و می تواند باعث سقط شود ، وجود لخته خون در این مسیر می باشد. لخته شدن خون در مسیر جریان خون تبادل شده در رگ های خونی جفت و بند ناف می تواند باعث سقط و ختم حاملگی گردد. البته علت سقط جنین فقط منحصر به این مورد نیست و دلایل مختلفی می توانند منجر به سقط جنین بشوند. از طریق سونوگرافی داپلر می توان وضعیت رگ های خونی جفت و بند ناف و خون تبادل شده در آن ها را بررسی نمود و اگر چنانچه خدای ناکرده مشکلی وجود داشت نسبت به رفع و درمان سریع آن اقدام کرد.

از جمله کارهایی که می توان جهت جلوگیری از لخته شدن خون و متعاقب آن سقط جنین و ختم حاملگی انجام داد ، انجام حجامت قبل از بارداری و نیز انجام حجامت در دوران بارداری برای خانم می باشد. انجام حجامت نه تنها می تواند جلوی لخته شدن خون در رگ ها را بگیرد بلکه حتی می تواند در کنترل فشار خون حاملگی نیز مؤثر باشد. از این رو حجامت در قبل از بارداری و حین بارداری مخصوصا برای زنانی که دارای فشار خون بارداری می شوند بسیار اهمیت دارد. در مورد نقش حجامت در جلوگیری از سقط جنین می توانید مطلب تاثیر و نقش حجامت در جلوگیری از سقط جنین را مطالعه نمایید.

از علل دیگری که انجام سونوگرافی داپلر جهت بررسی سلامت جنین را ضروری می کند وجود مشکلاتی نظیر پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی) و وجود بیماری سلول های داسی شکل در مادر باردار می باشد.

به طور کلی به وسیله سونوگرافی رنگی جنین در حاملگی می توان به بررسی دلایل مربوط به ضعف جریان خون و رشد غیر طبیعی جنین پی برد و در صورت امکان در جهت درمان مشکلات به وجود آمده اقدام نمود.

سونوگرافی داپلر جنین در دوران بارداری ، اجباری نیست و حتی جزء سونوگرافی های معمول بارداری نیز محسوب نمی گردد. اما در صورتی که در بررسی های مربوط به وضعیت مادر باردار و جنین در طول دوران بارداری مشکل خاصی وجود داشته یا مشاهده شود سونوگرافی داپلر جنین می تواند توسط پزشک معالج برای بررسی وضعیت سلامت جنین درخواست شود.