شیر برای نوزاد، طرز تهیه

برای والدینی که به هیچ وجه به طبیب دسترسی ندارند ، ذیلا دستور تهیه و طرز درست کردن شیر داده میشود. ولی اگر طفل خود را منظما به طبیب ، یا به درمانگاه و یا به سایر مؤسسات بهداری ببرید، دستور تغذیه مقدار شیر لازم برحسب سن ، وزن ، میزان افزایش وزن بدن و قدرت هاضمه طفل به شما داده خواهد شد که طبعة بهترین و عاقلانه ترین طرق خواهد بود . اما اگر به هیچ وجه دسترسی به طبیب برای شما میسر نیست و کودک شما بظاهر طبیعی و سلامت است از دستورات این کتاب وحسابتکار خود می توانید استفاده کنید .

دستور ساختن یک شیر نسبتة رقیق برای یک بچه نوزاد کم اشتها است:
شیر گاو پاستوریزه
آب
شکر معمولی
باین ترتیب مقدار نهصد سانتیمتر مکعب شیر مخلوط با آب خواهیم داشت که برای تغذیه بیست و چهار ساعت طفل متوسطی تا وزن پنج کیلوگرم کاملا کافی بلکه قدری هم زیاد است

چقدر شیر و در چند بطری؟
نوزادان دو ونیم تا سه کیلوئی : ۹۰ سانتیمتر مکعب (شیر و آب مخلوط) هرسه ساعت یکبار در روز و هر چهار ساعت در شب. یعنی در حدود ۱۳۰ سانتیمتر مکعب در شبانه روز .
نوزادان سه تا چهار و نیم کیلوئی : ۱۲۰ سانتیمتر مکعب هر چهار ساعت یکبار در روز و شب برای مدت یک الی دوهفته. ولی معمولا بعد از چند هفته ، اگر نوزاد در حدود ساعت ۱۰ یا ۱۱ بعدازظهر بیدار گردد و تغذیه شود، تمایلی برای بیدار شدن در وعده ۲ بعداز نیمه شب ندارن و می تواند آنرا حذف نماید در این صورت باید مقدار زیادتری شیر در هر بطری ریخت تا مقدار کل شیر بیست و چهار ساعت (یعنی ۷۰۰ سانتیمتر مکعب) ثابت بماند. این تقسیم را به هر طریقی که راحت ترید می توانید انجام دهید . بسته با اینکه نوزاد چند بطری در روز و چقدر شیر در هر بطری میخواهد . مثلا در هفته های نخستین . اگر برای یک طفل سه تا چهار کیلوئی در حدود نهصدو سانتیمتر مکعب شیر (آب و شیر مخلوط) درست می کنید ، میتوانید در هر کدام از هشت بطری در حدود ۱۱۰ تا ۱۱۰ سانتیمتر مکعب شیر بریزید اگر نوزاد شما خیلی منظم و آرام است و بیشتر از شش بطری در روز احتیاج ندارد، دو بطری اضافه را می توانید برای دو وعده اول روز بعد (شش وده صبح) بگذارید در این صورت روز بعد شیر آنروز را دیرتر از معمول درست خواهید کرد . یا شیر دو بطری اضافه را دور بریزید (یا برای غذای خود مصرف کنید) و شیر روز بعد را در همان ساعتی که همیشه درست میکردید، تهیه نمائید.
اما اغلب نوزادان ابتدا خیلی نامنظم از خواب بیدار میشوند و اگر طبیب شما پیروی از برنامه تغییر پذیر را توصیه کرده است (یعنی شیر دادن نوزاد ، در تمام مدت روز ، هر وقت که گرسنه است ، بدون توجه بساعات وفواصل شیردادن) ، دوبطری اضافه ممکن است برای طفلیکه بیشتر از شش بار در شبانه روز از خواب بیدار میشود لازم شود . چون احتمال ضعیفی دارد که یک نوزاد سه یا چهار کیلوئی در بیست و چهار ساعت بیشتر از ۱۰۰ یا ۷۰۰ سانتیمتر مکب شیر بخواهد یا بتواند آنرا بخورد لذا این نکته قابل پیش بینی است که چند تا از بطریها را طفل نیمه تمام خواهد خورد.
اگر در هفته های نخستین نوزاد زودتر از آنچه که انتظار می رود بیدار میشود و گرسنه است و شیر حاضر و آماده بقدر کفایت در دسترس ندارید، باید وعده بعدی را زودتر تهیه کنید . اگر این مسئله درست کردن شیر برای شما، خصوصا در ساعت نامناسب، ناراحت کننده باشد، میتوانید تمام شیر لازم شبانه روز را در دو وعده حاضر کنید.
بتدریج که نوزاد بزرگتر می شود ، دفعات روزانه تغذیه کمتر میشود و در عوض مقدار شیر هر وعده به تنهائی و مقدار کل آن در شبانه روز افزایش می یابد. بتدریج پی خواهید برد که چه وقت باید مقدار شیر را اضافه کرد و از دفعات تغذیه کاست. نهصد سانتیمتر مکب شیر مخلوط با آب) را می توان بطریقه ذیل تقسیم کرد:
۱۱۰ تا ۱۱۰ سانتیمتر مکب شیر در هشت بطری (وعده) ، یا ۱۳۰ سانتیمتر مکسب در هفت ، یا ۱۰۰ سانتیمتر مکعب در شش ، یا ۱۸۰ سانتیمتر مکعب در پنج بطری ( یا وعده ).
دستور تهیه شیر کاملا غلیظ برای کودکانی که بیشتر از پنج کیلوگرم وزن داشته باشند و با شیر نسبتا رقیق کاملا سیر نمی شوند:
شیر گاو پاستوریزه
آب
شکر
از فورمول فوق یک لیتر شیر کاملا غلیظ بدست می آید که می توان آن را به طریق ذیل تقسیم کرد:
۱۶۰ تا ۱۹۰ سانتیمتر مکعب در شش بطری ، یا ۲۰۰ سانتیمتر مکعب در پنج ، یا ۲۵۰ سانتیمتر مکعب در چهار بطری (یا وعده). به نشان دا د.
رقیق کردن شیر بطور موقت . (برای کسانیکه بطبیب دسترسی ندارند، زیرا طبیب تنها کسی است که میتواند هر گونه تغییری را توصیه و دستور دهد.) شیر را میشود در موارد لازم موقتا برای چند مرتبه یا چند روز رقیق کرد، منلا موقعیکه نوزاد دل درد شدید و سوء هضم دارد یا اسهال خفیفی گرفته یا اشتهایش خوب نیست ، بطوریکه فقط نصف شیر محتوی بطری را میخورد.
اگر شیر تمام مدت شبانه روز طفل قبلابصورت شیر غلیظ (شماره ۱۷۸) تهیه وحاضر شده است واینک می خواهید شیر رقیق تر باو بدهید شیر هر بطری را تا نصفه خالی کنید و بجای آن آب جوشیده بریزید تا بطری پر شود. همچنین از شیری که از سر شکن کردن بطریها بدست میآید می توانید یکی دو بطری شیر رقیق اضافه درست کنید.
اگر شیر تمام مدت شبانه روز طفل را هم اکنون قصد دارید تهیه و حاضر نمائید، ابتدا آن را مطابق معمول هر روزه (یعنی غلیظ) درست کنید و بعد فقط نصف مقدار هرروزه شیر را در هر بطری بریزید و بقیه بطری را از آب جوشیده پر کنید تا شیر رقیق بدست آید . یکی دو بطری اضافه نیز میتوانید از بقایای شیر تهیه کنید. رقیق کردن شیر بطریقة فوق شاید یک نوع اسراف و تفریط شیر بنظر آید ولی در عون از محاسبات و ارقام درهم و پیچیده و گیج کننده کاملا در امان خواهید بود. بعلاوه داشتن یک دو بطری اضافی شیر ، احتیاط بجائی است زیرا با رقیق کردن شیر، احتمال دارد طفل بیشتر و زودتر گرسنه شود.