آتروفی بیضه ها چیست؟
بیضه‌ها دو غدۀ تولید مثل هستند که درون کیسه بیضه و درست زیر آلت تناسلی مردانه قرار دارند. این غدهها مسؤول ایجاد اسپرم محسوب میشوند.
آتروفی بیضه‌ها هنگامی رخ میدهد که بیضه‌ها تحلیل رفته و کوچک میشوند. بیضه‌ها دو غدۀ تولید مثل هستند که درون کیسه بیضه و درست زیر آلت تناسلی مردانه قرار دارند. این غدهها مسؤول ایجاد اسپرم محسوب میشوند.
دلایل بالقوه متعددی برای شامل افزایش سن، اختلالات زیربنایی پزشکی و انواع عفونت برای چروک خوردن و کوچک شدن بیضه‌ها مطرح است.
آتروفی بیضه‌ها چیست؟
آتروفی بیضه‌ها هنگامی مطرح است که بیضه‌ها چروکیده و کوچک میشوند. در مورد آتروفی بیضه‌ها، آنها به علت از دست دادن سلولهای جرم و سلولهای لیدیگ کوچک‌تر میشوند.
سلولهای جرم اسپرم تولید میکنند در حالی که سلولهای لیدیگ وظیفۀ تولید هورمون تستوسترون را بر عهده دارند.
اگر بیضه‌ها کوچک شوند، فرد ممکن است به علت از دست رفتن سلولهای مزبور با کاهش تعداد اسپرم، کاهش میزان تستوسترون یا هر دو مشکل مواجه شود.
آتروفی بیضه‌ها با کوچک شدن بیضه‌ها بر اثر مواجهه با هوای سرد تفاوت دارد. در هوای سرد کیسه بیضه منقبض و برای گرم نگه داشتن بیضه‌ها جمع شده آنها را به بدن نزدیکتر میکند. در هوای گرمتر کیسه بیضه شل شده باعث میشود تا بیضه‌ها با دور شدن از بدن خنک گردند.
علل آتروفی بیضه‌ها
علل محتمل برای ایجاد آتروفی بیضه‌ها عبارتند از:
- سن
- سرطان بیضه
- ارکیت
- انواع بیماری
- مصرف زیاد مشروب الکلی
- عدم تعادل هورمونی
- پیچخوردگی بیضه
- واریکوسل
سن
به مرور زمان بیضه‌ها شروع به کوچک شدن میکنند. این یک فرآیند طبیعی است زیرا بدن پس از پشت سر گذاشتن سالهای اوج باروری مقدار کمتری تستوسترون و اسپرم تولید میکند.
عدم تعادل هورمونی
برخی از اوقات عدم تعادل هورمونی میتواند باعث ایجاد آتروفی بیضه‌ها شود. اگر بدن در وضعیتی قرار گیرد که تستوسترون کمتری تولید کند، بیضه‌ها ممکن است شروع به کوچک‌تر شدن کنند.
برخی علل بالقوه عدم تعادل هورمونی که باعث سرکوب تولید تستوسترون میشود عبارتند از:
- درمان جایگزینی تستوسترون
- گرفتن استروژن
- استروئیدهای آنابولیک
- برخی داروها
اُرکیت
ارکیت عفونتی است که باعث ایجاد درد و عفونت در بیضه‌ها میشود. ارکیت ممکن است بر اثر عفونتی باکتریایی یا ویروسی ایجاد گردد.
برخی علل شایع ارکیت عبارتند از:
- کلامیدیا
- سوزاک
- باکتری روده که بر اثر مقاربت جنسی از راه مقعد به طرف بالا حرکت کرده و وارد دستگاه تولید مثل میشود
- عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs)
- انجام جراحی بر روی دستگاه ادراری
- استفاده از کاتتر
بیماریها
برخی بیماریها یا عفونتها شامل اوریون و ویروس HIV میتوانند ریسک آتروفی بیضه‌ها را افزایش دهند.
درمان میتواند به معکوس شدن روند آتروفی یا کوچک شدن بیضه‌ها منجر گردد اما این به شدت کوچک شدن بیضه‌ها بستگی دارد.
مصرف بیش از حد مشروب الکلی
مصرف منظم مقادیر بیش از حد مشروب الکلی میتواند سبب کاهش سطح تستوسترون شود.
مصرف بیش از حد مشروبات الکلی میتواند در عین حال باعث آسیب دیدن بافت بیضه‌ای شود که نتیجۀ آن میتواند آتروفی بیضه‌ها باشد.
پیچخوردگی بیضه‌ای
پیچ خوردگی بیضه‌ای هنگامی اتفاق میافتد که بیضه می‌چرخد، و باعث پیچ خوردن طناب اسپرماتیک میشود که بیضه را به بقیه دستگاه تولید مثل متصل نگه میدارد.
در کنار درد و ورم، پیچ خوردن طناب اسپرماتیک باعث فقدان رسیدن خون به بیضه‌ها میشود. اگر فرد دچار این وضعیت فوری تحت درمان قرار نگیرد، فقدان اکسیژن و جریان خون به آتروفی بیضه‌ها دایمی منجر خواهد شد.
واریکوسل
واریکوسل به وضعیتی اشاره دارد که در آن وریدهایی که درون بیضه‌ها قرار دارند بزرگ میشوند. واریکوسل به طور معمول فقط در بیضه سمت چپ بروز میکند.
در بسیاری از موارد، فرد ممکن است متوجه ابتلاء خود به واریکوسل نشود زیرا این اختلال باعث بروز علایمی نمیشود. به هر جهت، مردان ممکن است متوجه این موضوع شوند که بیضه سمت چپ آنها کوچکتراز اندازۀ نرمال به نظر میرسد.
سرطان بیضه
در موارد نادر سرطان بیضه میتواند باعث آتروفی بیضه‌ها شود. بر مبنای اعلام "انجمن آمریکایی سرطان"، سن متوسط تشخیص سرطان بیضه در مردان ۲۲ سال است.
در حالی که سرطان بیضه گرایشی به آسیب زدن به مردان جوانتر از خود نشان میدهد، در عین حال تا حد زیادی علاجپذیر است.
علایم آتروفی بیضه‌ها
اغلب اوقات علامت آشکار آتروفی بیضه‌ها کوچک شدن قابل مشاهده یکی از بیضه‌ها یا هر دوی آنها است.
به هر حال، بسته به سن فرد و اختلالات زیربنایی وی ممکن است متوجه وجود علایم دیگری نیز بشود.
افرادی که هنوز به سن بلوغ نرسیدهاند ممکن است متوجه شوند که:
- بزرگتر شدن اندازه آلت تناسلی
- عدم رویش مو بر صورت یا ناحیه شرمگاهی
اگر آتروفی بیضه‌ها مشخصاً پس از دوران بلوغ بروز کند، علایم اضافی در این مورد عبارتند از:
- نرمی بیضه‌ها
- توان و تمایل جنسی کمتر
- کاهش توده عضلانی
- ناباروری
- کاهش میزان مو بر ناحیۀ صورت و ناحیۀ شرمگاهی
اگر یک اختلال زیربنایی پزشکی مسبب آتروفی بیضه‌ها باشد، فرد ممکن است در عین حال با موارد زیر مواجه شود:
- درد در ناحیه بیضه
- التهاب
- تب
- تهوع
تشخیص آتروفی بیضه‌ها
پزشک به طور معمول تشخیص آتروفی بیضه‌ها را با پرسش در مورد سبک زندگی شخص و تاریخچۀ پزشکی وی شروع میکند. پزشک در عین حال در مورد تمامی داروهای مورد مصرف فرد سؤال میکند.
دکتر در عین حال ممکن است با توجه خاص به موارد فهرست زیر معاینه بیضه‌ها را در دستور کار قرار دهد:
- اندازه بیضه
- شکل بیضه
- بافت بیضه
- میزان سفتی بیضه
در نهایت پزشک ممکن است انجام برخی تستهای خاص را برای تعیین علت آتروفی بیضه‌ها در دستور کار قرار دهد که از جمۀ این تستها میتوان موارد زیر را نام برد:
- تست اولتراسوند بیضه برای بررسی ناهنجاریها و میزان جریان خون
- آزمایش‌های خون برای بررسی علایم احتمالی عفونت
- تستهای سواب یا ادرار برای آزمایش عفونت‌های واگیردار جنسی
- تستهای بررسی سطح هورمونها
درمان آتروفی بیضه‌ها
نوع درمان مورد استفاده از سوی پزشک برای آتروفی بیضه‌ها به علت زیربنایی بروز مشکل بستگی دارد. درمانهای ممکن در این مورد عبارتند از:
- داروهای آنتیبیوتیک برای عفونت
- تغییرات سبک زندگی
- هورمون درمانی
- جراحی مشخصاً در موارد پیچ خوردگی بیضه
اگر آتروفی بیضه‌ها در مردان زود تشخیص داده شده و در اسرع وقت درمان لازم صورت گیرد، امکان معکوس شدن روند کوچک شدن بیضه وجود دارد.
برخی اختلالات مثل پیچ خوردگی بیضه برای پیشگیری از آسیب دیدن دایمی بیضه نیاز به درمان فوری دارند.
آیا درمانهای طبیعی کارآیی دارند؟
برخی از مردم مدعی داشتن داروهای طبیعی برای آتروفی بیضه‌ها هستند. هیچ شواهد بالینی که عنوانگر امکان تصحیح مشکل آتروفی بیضه‌ها یا علل زیربنایی آنها توسط مداواهای طبیعی باشد، وجود ندارد.
دورنما
مردان باید در مورد شکل و اندازه طبعی بیضه‌های خود اطلاع و آگاهی لازم را داشته باشند. اگر یکی از بیضه‌ها یا هر دوی آنها به شکل ملموسی کوچک‌تر شده باشد بهترین رویکرد مراجعه به پزشک در اولین فرصت ممکن است.
در صورت مداخلۀ پزشکی زودهنگام و درمان درست شانس معکوس شدن روند کوچک شدن بیضه‌ها وجود دارد.
منبع:
مهرین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼