تولد نوزاد جدید، نحوه رفتار کودک اول

پس از تولد نوزاد جدید، کودک ممکن است واکنش های احساسی متفاوتی داشته باشند. ممکن است گاهی نوزاد جدید را بسیار دوست داشته باشد و گاهی نیز نسبت به این موجود کوچک که نیازمند توجه دائم است حسادت کند، به خصوص اگر کودک به مدت چند سال تنها فرزند بوده باشد.

اگر کودک از تولد نوزاد جدید، ناراحت و عصبانی است ممکن است احساسات خود را به صورت های مختلفی نشان دهد، مانند پرخاشگری، بهانه گرفتن، اشتغال ذهنی بیش از حد با نوزاد جدید ، گوشه گیر شدن، ابراز خشونت نسبت به نوزاد جدید (زدن، گاز گرفتن و مانند آن ) تغییر الگوی غذا خوردن و خوابیدن، نشان دادن رفتارهای کودکانه مانند مکیدن انگشت، پستانک خوردن، شیر خوردن از شیشه یا پستان مادر یا خیس کردن خود.
‏زمان و نحوه بروز این رفتارها به سن کودک بستگی دارد. کودکی که کمتر از ۳ ‏سال دارد معمولا تا زمانی که نوزاد کوچک است و در بازی کودک اختلال ایجاد نمی کند با او مشکلی نخواهد داشت. کودکی که حداقل ۳ ‏سالی دارد به سرعت متوجه تاثیر نوزاد جدید بر روابط او با پدر و مادر خود می شود و ناراحتی خود را نشان می دهد. با این که کودکان در سن دبستان نیز ممکن است نسبت به تولد نوزاد جدید احساس ناراحتی کنند اما معمولا به علت احساس گناه، ناراحتی خود را پنهان می کنند.
اگر کودک با نوزاد جدید مشکل داشته باشد، برای رفع مشکل چه کار باید کرد؟ چون جلو گیری از واکنش های منفی کودک نسبت به تولد نوزاد جدید، مشکل است، بهتر است به کودک کمک کنیم تا با شرایط جدید سازگار شود. رفتارهای کودک را رفتارهایی طبیعی نسبت به تغییر شرایط تلقی کنید.

موارد زیر نکاتی هستند که سازگاری کودک را با نوزاد جدید راحت تر می کنند:
-به کودک خود عروسک بدهید تا او نیز «یک نوزاد» برای بزرگ کردن داشته باشد.
-جشن تولد بگیرید و تولد کودک بزرگ تر و نوزاد جدید را همزمان جشن بگیرید.
-کودک بزرگ تر را تشویق کنید تا به نوزاد هدیه ای بدهد یا شما هدیه ای انتخاب کنید تا او به نوزاد جدید بدهد. اجازه دهید کودک هدیه های نوزاد جدید را باز کند یا زمانی هدیه های نوزاد را باز کنید که او حضور ندارد.
-‏مدتی قبل از زایمان، از همسر خود بخواهید که کارهای کودک مانند حمام کردن و قصه گفتن هنگام خواب را انجام دهد. در این صورت، با تولد نوزاد جدید، زندگی روزمره کودک دچار اختلال نخواهد شد.
-زمانی را به کودک بزرگ تر اختصاص دهید و به او اجازه دهید درباره کارهایی که دوست دارد تصمیم بگیرد.
-به نیازها، درخواست ها و کارهای کودک توجه کنید. بی توجهی به او به خصوص زمانی که مشغول انجام دادن کاری است ممکن است باعث ناراحتی اش شود. اگر نمی توانید بلافاصله به کودک رسیدگی کنید او را سرزنش نکنید. برای مثال به جای اینکه بگویید: «الان نمی تونیم بریم پارک چون بچه داره شیر می خوره» بگویید : «بعدا که هوا بهتر شد میریم پارک».
-مانند گذشته رفتارهای بد کودک را به او گوشزد کنید. رعایت اصول و قوانین آشنا باعث اطمینان خاطر کودک می شنود. اگر یک پاره درباره رفتارهای او سهل انگاری کنید، کودک دچار سردرگمی خواهد شد.
-با بیان افکار خود به کودک کمک کنید تا احساسات خود را بیان کند. برای مثال می توانید بگوبید «بچه کوچولوها خیلی سروصدا می کنند» یا این که «بچه کوچولو دائشتن کار سختیه». همراه با کودک کتاب هایی در زمینه تولد فرزند جدید بخوانید. این کار به او کمک می کند تا عواطف و احساساتش را بهتر بیان کند.
-اگر کودک دوست ندارد به نوزاد جدید نزدیک شود او را مجبور به این کار نکنید. اگر مایل است به شما در نگهداری از کودک کمک کند به او اجازه دهید این کار را انجام دهد: کارهایی از قبیل مراقبت از نوزاد جدید، عوض کردن لباس و پوشک کردن نوزاد. کودکان در هر سنی می توانند با لبخند زدن، خندیدن، آواز خوانندن، حرف زدن و شکلک در آوردن، نوزاد را سرگرم کنند. به کودک بیاموزید که نوزاد چه زمانی مایل به بازی کردن است و چه زمانی تمایلی برای بازی کردن ندارد.
-زمانی که نوزاد جدید مشغول شیر خوردن است از فرصت به دست آمده برای کتاب خواندن برای کودک، گفت وگو یا خوردن میان وعده با کودک بزرگ تر استفاده کنید. اسباب بازی یا کتاب هایی انتخاب کنید که بتوانید در زمان شیر دادن به نوزاد جدید از آن ها استفاده کنید.
-کارهایی که شما و کودک از انجام آنها لذت می برید انجام دهید. انجام دادن کارهای مفید (مانند کاشتن گل، پختن کیک یا حتی حباب درست کردن از کف صابون) به او یادآوری می کند که هنوز برای شما مهم است.
-زمانی که کودک به صحبت های شما گوش می دهد درباره کودک با نوزاد جدید ‏حرف بزنید، برای مثال به نوزاد ‏بگویید: «امروز با خواهرت می ریم باغ وحش و اون می خواد ‏حیوونایی رو که دوست داره بهت نشون بده» و زمانی که کودک صدای شما را می شنود از او تعریف کنید، مثلا به شوهر خود بگویید: «دیدی وقتی بهنود با بچه حرف می زنه بچه می خنده ‏؟» «بهنود وقتی با بچه بازی می کنه و سرگرمش می کنه خیلی به من کمک می کنه». یا این که سازگار شدن کودک با نوزاد کار آسانی نیست اما فرصتی است تا راه های ‏درست کنار آمدن با استرس را بیاموزد. کودک می تواند با راهنمایی و کمک شما با شرایط جدید سازگار شود و رابطه صمیمی و دوستانه ای با خواهر یا برادر کوچک خود ایجاد کند که برای همیشه ادامه داشته باشد.
-پس از این که کودک را از بارداری خود مطلع گردد، به او کمک کنید تا انتظارات واقع بینانه ای نسبت به موضوع داشته باشد و او را نیز برای حضور نوزاد جدید آماده کنید.
-تولد نوزاد جدید، زندگی کودک بزرگ تر را برای همیشه تغییر خواهد داد. واکنش های منفی کودک را بپذیرید و به او کمک کنید مهارت های مثبت برقراری ارتباط را یاد بگیرد ‏تا بتواند با شرایط جدید سازگار شود.