دارو برای زنان باردار، مصرف کدومشون مجازه؟
در دوران بارداری تمرکز زنان ممکن است بر سلامت جنین در حال رشد معطوف شود.
در دوران بارداری تمرکز زنان ممکن است بر سلامت جنین در حال رشد معطوف شود؛ اما خود آنان نیز نیاز به مراقبت بیشتری دارند، به ویژه هنگامی که بیمار میشوند. بر مبنای اعلام CDC، از هر ۱۰ زن باردار ۹ نفر از آنها در مقطعی از بارداری دارو مصرف میکنند.
بسیاری از داروهای غیر نسخه‌ای و نیز داروهای نسخه‌ای از سوی FDA به عنوان داروهای توأم با مخاطره طبقهبندی شده‌اند.
داروهایی که در دستهبندیهای A، B یا C قرار میگیرند برای مصرف در دوران بارداری عموماً ایمن تلقی میشوند. دلیلش آن است که فواید مصرف این داروها، چه در مطالعات بر روی حیوانات و چه در بررسی بر روی انسان، بر مضرات آنها چربش داشتهاند.
دسته‌بندی و ریسک‌های مرتبط به مصرف دارو در دوران بارداری
- A: مطالعات کنترل شده بر روی زنان باردار هیچ نوع خطری را از ناحیه این داروها در سه ماهه اول بارداری یا در دوران بعدی بارداری متوجه جنین ندانسته است.
- B: مطالعات روی حیوانات هیچ عارضه جانبی ایجاد شده بر روی جنین را نشان نداده است اما در این مورد هیچ مطالعه کنترل شده بر روی زنان باردار در دست نیست.
یا: مطالعات انجام شده بر روی حیوانات نشان دهندۀ عوارضی جانبی بوده است که توسط مطالعات انجام شده در مورد سه ماهه اول بارداری در زنان تأیید نشده است
- C: مطالعات جانوری نشان دهنده بروز اثرات جانبی بر روی جنین بوده است
و:یا هیچ مطالعه کنترل شده در مورد زنان یا مطالعات مربوط به زنان / مدلهای حیوانی در دست نیست. داروهای این دسته را باید با احتیاط تجویز کرد - و فقط هنگامی که فواید مصرف دارو توجیه کننده ریسک‌های بالقوه ناشی از مصرف آن باشد
- D: شواهدی در مورد خطرات متوجه جنین در مطالعات انسانی و مطالعه روی حیوانات در دست است
در صورتی که فواید بر مضرات چربش داشته باشد داروهای این دسته را کماکان میتوان مصرف کرد؛ برای مثال در مواقعی که یک موقعیت تهدید کننده حیات مطرح باشد.
- X: اثرات جانبی مصرف دارو در مطالعات مدل جانوری و نیز انسانی اثبات شده است.
یا: اثرات جانبی در جمعیت خود را نشان دادهاند. خطرات ناشی از مصرف دارو بر هر گونه فایده مرتبط به مصرف آن چربش دارد. این داروها نباید برای زنان باردار یا زنان در صدد باردار شدن تجویز گردد.
مسکن درد یا سردرد
استامینوفن (تاینلول؛ دسته‌بندی B) داروی انتخابی برای مقابله با درد در طول بارداری محسوب می‌شود. این دارو در سطح وسیع در این دوره مورد استفاده قرار میگیرد و گزارشهای محدودی در مورد اثرات جانبی ناشی از آن وجود دارد.
از سوی دیگر زنان باید در طول دوره بارداری از مصرف آسپیرین و داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs) شامل موارد زیر پرهیز کنند.
- ایبوپروفن (ادویل، مورتین)
- کتوپروفن (اریودیس)
- ناپروکسن (الیو)
اگر درد مشخصاً شدید باشد - برای مثال درد پس از عمل جراحی - پزشک ممکن است یک دوره کوتاه مصرف داروهای مخدری ضد درد را تجویز کند. در صورت مصرف این داروها بر مبنای دستورالعمل پزشک آنها بر رشد جنین تأثیر منفی نخواهند داشت.
گفته می‌شود که مصرف اپیوئیدها (مخدرها) در طول بارداری خطر بروز علایم ترک موسوم به سندرم ریاضت نوزادان (NAS) را پس از زایمان مادر به همراه دارد.
داروهای سرماخوردگی
در مورد مصرف داروهای سرماخوردگی در طول بارداری به خوبی مطالعه نشده است. برخی پزشکان تحمل و عدم مصرف دارو را تا هفته 12 بارداری، برای به حداقل رساندن خطرات متوجه بچه، پیشنهاد میکنند.
گزینههای ایمن در این مورد عبارتند از:
- شربت سرفه ساده، مثل ویکس
- شربتهای سرفه دکسترومتورفان (رابیتوسین؛ دسته‌بندی C) و دکسترومتورفان - گوایفنسین (رابیتوسین DM؛ دسته‌بندی C)
- اکسپکتورانت برای مصرف سرفه در طول روز
- سرکوب کننده‌های سرفه برای مصرف در طول شب
- استامینوفن (تاینلول؛ دسته‌بندی B) برای تخفیف درد و تب
ترکیبات فعال موجود در سودافید، پسودوافدرین، ممکن است باعث افزایش فشار خون یا تأثیرگذاری منفی بر جریان خون از رحم به جنین شوند. این دارو از سوی FDA طبقهبندی نشده است. مصرف آن در طول بارداری ممکن است ایمن باشد، اما در صورت وجود فشار خون بالا یا دیگر مشکلات مرتبط با سلامت باید پیش از مصرف دارو با پزشک مشورت شود.
پزشکان اغلب اوقات استفاده از مداواهای خانگی زیر را پیش از مصرف دارو توصیه میکنند:
- استراحت زیاد
- سیراب نگه داشتن بدن با نوشیدن آب و مایعات گرم مثل سوپ جوجه یا چای
- قرقره آب نمک برای فروکش گلودرد
- استفاده از قطره بینی سالین برای مقابله با خشکی بینی
- مرطوب نگه داشتن هوای داخل اتاق
- استفاده از منتول مالشی روی قفسه سینه
- استفاده از نوارهای بینی برای باز کردن راه‌های هوایی
- مکیدن قطره‌های سرفه یا قرصهای زیر زبانی
سوزش سر دل و ریفلاکس اسید
مصرف داروهای آنتیاسید حاوی اسید الجینیک، آلومینیم، منیزیم، و کلسیم به طور کلی در دوره بارداری ایمن تلقی می‌شود:
- هیدروکسید آلومینیم - هیدورکسید منیزیم (مالوکس؛ دسته‌بندی B)
- کربنات کلسیم (تومس؛ دسته‌بندی C)
- سایمتیکون (میلانتا؛ دسته‌بندی C)
- فاموتیدین (پپسید؛ دسته‌بندی B)
برای موارد شدید سوزش سر دل، پزشک ممکن است مصرف بلوک کننده‌های H۲ مثل موارد زیر را تجویز کند:
- رانیتیدین (زانتاک؛ دسته‌بندی B)
- سایمتدین (تاگامت؛ دسته‌بندی B)
تغییرات سبک زندگی مثل موارد زیر نیز میتواند به کاهش سوزش سر دل کمک کند:
- پوشیدن لباسهای راحت که باعث ایجاد فشار بر ناحیه شکم نمی‌شوند.
- رعایت یک جدول رژِیم غذایی برای کمک به شناسایی برخی غذاها که میتوانند محرک ریفلاکس اسید در فرد باشند.
- خودداری از دراز کشیدن تا ۳ ساعت پس از خوردن غذا. زنان باید از صرف غذا در آستانه رفتن به بستر خودداری کنند.
- خوابیدن در طول شب در حالتی که سر به حالتی بالاتر از سطح بدن قرار گرفته باشد.
- خوردن وعدههای کوچک غذا در طول روز
در صورت تشدید علایم سوزش سر دل زنان باید با پزشک مشورت کنند. در موارد نادر این سوزش ممکن است نشانهای از سندرم HELLP باشد. این سندرم یکی از عوارض جدی بارداری به شمار میرود.
آلرژی خفیف و شدید
موارد آلرژی خفیف ممکن است به تغییرات سبک زندگی خود جواب بدهند. اگر کسی به کمک بیشتری در این مورد نیاز داشته باشد، آنتیهیستامینهای خوراکی غیر نسخه‌ای عموماً ایمن تلقی میشوند.
- دیفنهیدرامین (بنداریل؛ دسته‌بندی B)
- کلرفنیرامین (کلر - تریمپتون؛ دسته‌بندی B)
- لوراتیدین (کلاریتین، الاورت؛ دسته‌بندی B)
- ستیریزین (زیترک؛ دسته‌بندی B)
اگر آلرژی در فرد به مراتب شدیدتر باشد، پزشک ممکن است مصرف اسپری کورتیکوستروئیدی غیر نسخه‌ای را در دوزهای کم به همراه آنتیهیستامین تجویز کند. گزینهها در این مورد عبارتند از:
- بودسوناید (راینوکورت آلرژی؛ دسته‌بندی C)
- فلوتیکاسون (فلوناس؛ دسته‌بندی C)
- مومتازون (ناسونکس؛ دسته‌بندی C)
در عین حال امکان امتحان تغییرات سبک زندگی به شرح زیر وجود دارد:
- خودداری از خروج از منزل یا باز کردن در و پنجره خانه در طول روزهای بالا بودن میزان گردهها
- از تن خارج کردن لباسهایی که فرد در محیط خارج از خانه پوشیده است. زدودن گردههای نشسته بر مو و پوست با دوش گرفتن سریع
- استفاده از ماسک در هنگام انجام کارهای خارج از خانه یا کمک گرفتن از فردی دیگر برای انجام اموری مثل هرس گیاهان و غبارگیری
- شستشوی معبرهاب بینی با اسپری سالین یا قوری نتی.
یبوست
استفاده از نرم کننده‌های مدفوع در طول بارداری عموماً ایمن تلقی می‌شود. گزینهها در این مورد شامل کولاس و سورفاک است:
ملینهایی مثل سنوکوت، دولکولاکی یا شیر منیزی نیز ممکن است کمک کننده باشند، اما ضروری است که زنان پیش از استفاده از هر یک از داروهای مزبور با پزشک مشورت کنند.
دیگر گزینههای دارویی برای یبوست شامل موارد زیر است:
- نوشیدن آب و مایعات بیشتر. آب آلو نیز دیگر گزینه خوب در این مورد به حساب می‌آید.
- انجام ورزش بیشتر در طول روز.
- خوردن فیبر بیشتر. فیبر در میوهها و سبزیهایی مثل لوبیا، و غلات کامل وجود دارد (در صورت امکان با پوست خورده شوند).
- پرسش از پزشک در مورد مکملهای فیبر مثل متاموسیل.
تهوع و استفراغ
ناخوشی صبحگاهی در طول سه ماهه اول بارداری شایع است. همیشۀ اوقات این مشکل به درمان نیاز ندارد. استفاده از راهحلهای خانگی مثل خوردن غذای کم در هر وعده در طول روز یا چشیدن آب زنجبیل باید پیش از اقدام به مصرف دارو امتحان شود. زنان در عین حال میتوانند موارد زیر را امتحان کنند:
- ویتامین B-6 خوراکی به میزان 25 میلیگرم سه بار در روز
- دُکسیلامین سوکسینات (یونیسام؛ دسته‌بندی B)
- دیمنهیدرانات (درامامین؛ دسته‌بندی B)
در صورتی که زنان با تهوع و استفراغ شدید (هیپرامسیس گراویداروم) دست به گریبان باشند پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز کند:
- دکسیلامین سوکسینات - پیروکسیدین هیدروکلراید (دیکلجیس؛ دسته‌بندی A)
- اندانسترون (زوفران؛ دسته‌بندی B)
هموروئید
احتمال ایجاد هموروئید در طول بارداری به علت ورم عروق خونی یا یبوست وجود دارد.
گزینههای درمانی ایمن در این مورد عبارتند از:
- پدهای توبرنده یا پدهای نارون کوهی
- تمهید H
- انوسول
مردم ممکن است ابتدا روش‌های دیگری مثل موارد زیر را امتحان کنند:
- خیس دادن هموروئید با پر کردن یک تشت یا وان با آب گرم. به این مایع نباید صابون یا کف اضافه شود.
- ایستادن یا دراز کشیدن به پهلو در صورت امکان.
- استفاده از یک حلقه زیرسازی یا بالشتک هموروئید در هنگام نشستن
- درمان یبوست با استفاده از نرم کننده مدفوع، نوشیدن مقادیر زیاد مایعات، ورزش بیشتر و خوردن غذاهای فیبردار.
عفونت‌های مخمری
عفونت مخمری در طول بارداری شایع است. با وجود این ایده خوبی است که پیش از اقدام به درمان خانگی فرد با پزشک مشورت کند.
داروهای ایمن در این مورد عبارتند از:
- میکونازول (مونیستات؛ دسته‌بندی C)
- کلوتریمازول (لوتریمین؛ دسته‌بندی C)
- بوتوکونازول (فمستات؛ دسته‌بندی C)
استفاده از مداوای خانگی و درمانهای طبیعی برای عفونت‌های مخمری در طول دوران بارداری به طور معمول توصیه نمیشود.
راش، بریدگیها، و خراشهای پوستی
در طول بارداری میتوان برای درمان راشها و خارش پوست از کرم هیدروکورتیزون غیر نسخه‌ای استفاده کرد. اما باید علایم مربوطه برای از تشخیص خارج شدن اختلالاتی مثل PUPPPs به پزشک اطلاع داده شود. این احتمال وجود دارد که برای برخی وضعیتها پزشک کرم‌های استروئیدی تجویز کند.
برای موارد بریدگی و خراشیدگی، باید موضع آسیب دیده با آب و صابون شستشو شود. در مرحله بعد میتواند از پماد آنتیبیوتیک غیر نسخه‌ای مثل نئوسپورین به عنوان محافظ تکمیلی استفاده کرد.
مشکلات خواب
داروهای ایمن برای اینسومنیا شامل آن دسته از داروهای حاوی دیفنهیدرامین (دسته‌بندی B) خانواده میشوند که عبارتند از:
- سامینکس
- نیتول
دکسیلامین سوکسینات (یونیسام؛ دسته‌بندی B) در صورت مواجهه با اینسومنیا دیگر گزینه قابل استفاده محسوب می‌شود.
اگر روش‌های مبتنی بر استفاده از داروها غیر نسخه‌ای کارآیی نداشته باشد، آنگاه پزشک ممکن است پس از سبک و سنگین کردن فواید و مضرات موارد زیر را تجویز کند:
- داروهای ضد افسردگی آرام‌بخش سهحلقهای (آمیتریپتیلین، نورتریپتیلین؛ دسته‌بندی C)
- بنزودیازپینها (اتیوان، کلونوپین؛ دسته‌بندی D)
استفاده از بنزودیازپینها با خطر ابتلاء نوزاد به شکاف لب و کام همراه است. استفاده از این داروها در اواخر بارداری حامل این ریسک نیست.
تغییرات سبک زندگی میتواند موارد زیر را شامل شود:
- زمانبندی خواب برای زمان بیداری مداوم و زمان حضور در بستر خواب.
- اقدام به ورزش کردن به شکل منظم.
- محدود کردن قیلوله خواب به حداکثر 30 دقیقه در طول روز.
- اجتناب از مصرف کافئین و دیگر مواد محرک.
- ایجاد حالت تشریفاتی برای خواب. برای مثال، دوش گرفتن، گوش دادن به موسیقی یا انجام یوگا پیش از خوابیدن.
- استفاده از درمانهای جایگزین مثل مدیتیشن یا طب سوزنی.
استفاده از مکمل در طول بارداری
زنان باید در مورد هر مکملی که در طول بارداری مصرف میکنند یا قصد مصرف آن را دارند با پزشک مشورت کنند.
اگرچه مصرف ویتامینها در دوره بارداری برای تقویت میزان ویتامینها و مواد معدنی (مثل فولات) توصیه می‌شود، دیگر انواع مکمل ممکن است خطراتی را متوجه جنین کنند. این مکملها در عین حال احتمال دارد با داروهای دیگری که زنان در این دوره مصرف میکنند وارد فعل و انفعال منفی شوند.
باید به خاطر بسپریم که صرف وجود برچسب "کاملاً طبیعی" بر روی یک محصول همیشه به معنی ایمن بودن آن نیست. مکملها به روشی مشابه داروهای تجویزی تحت تنظیمات نظارتی FDA قرار ندارند. مردم باید پیش از مصرف این مکملها پرهیز لازم را انجام داده و با پزشک مشورت کنند.
داروهای نسخه‌ای که فرد هماکنون مصرف میکند
زنان ممکن است پیش از باردار شدن به علت مواجهه با مشکلات تیروئید، فشار خون بالا (هیپرتانسیون) یا اختلالات دیگر دارو مصرف کنند. در این موارد مردم باید در مورد ادامه مصرف این داروها در صورت باردار بودن یا قصد باردار شدن با پزشک مشورت کنند.
در بسیاری از موارد زنان میتوانند در طول بارداری نیز ضمن برخورداری از ایمنی داروهای مزبور را مصرف کنند. برخی از مواقع نیاز به تنظیم مجدد دوز مصرف دارو مطرح است و نیز ممکن است نیاز به آن باشد که برای حفظ سلامت مادر و بچه استفاده از داروهای دیگری در دستور کار قرار گیرد.
درمانهای جایگزین
درمانهای مکمل و جایگزین ممکن است گزینههای خوبی برای دوره بارداری باشند. مثالهایی در این مورد عبارتند از:
- طب سوزنی
- طب فشاری
- مراقبت کایروپراکتیک
- ماساژ درمانی
به هر حال برخی از روش‌های درمانی طب مکمل و جایگزین، به ویژه آنهایی که مستلزم مصرف داروهای گیاهی یا مکملها است، ممکن است ایمن نباشند. در کل، در مورد این نوع درمان مطالعات کافی انجام نشده است، بنابراین مردم باید در مورد برنامه در دست انجام خود با پزشک مشورت کنند.
پیام همراه
داروهای بسیاری وجود دارد که زنان میتوانند با ایمنی لازم در طول بارداری مصرف کنند. نکته کلیدی در این مورد هماهنگی با پزشک است.
منابع آنلاین مبتنی بر شواهد برای بررسی وضعیت مادر و بچه در دسترسند. این منابع اطلاعات دقیقی در مورد داروهای مختلف و نیز اطلاعات تکمیلی در باره فعل و انفعالات دارویی و نقایص مادرزادی ارائه میدهند.
منبع:
مهرین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼