کودکان کار در ایران، متکدیان خارجی هستند؟

گدایان خارجی یکی از آسیب‌های اجتماعی است که در دهه‌های گذشته به واسطه ناپایداری وضعیت منطقه و جنگ‌های پی در پی داخلی در برخی کشورهای همسایه و مهاجرت جنگ زدگان به ایران، افزایش یافته است.

آسیبی که به واسطه بی‌هویت بودن و گمنام بودن این گدایان در حاشیه شهرها و خارج بودن آنها از حیطه کنترل اجتماعی امنیت شهرها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آسیبی که در بستر دیگر آسیب‌های اجتماعی خلق می‌شود، مهمترین آسیبی که به پدیده گدایان خارجی دامن می‌زند و باعث می‌شود خارجی‌های متواری به ایران دست به گدایی بزنند، مقوله «کودکان بی‌هویت» است، چون اغلب متکدیان خارجی کودکان کار هستند کودکانی که به واسطه بی‌هویت بودن و نداشتن شناسنامه و محرومیت از حقوق اجتماعی جذب تکدی گری می‌شوند.

در حال حاضر جمعیتی بالغ‌بر ۸۰۰ هزار تا یک میلیون کودک بی‌هویت در ایران وجود دارد که این کودکان حاصل ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی هستند، زنانی که اغلب آنها از اقشار محروم جامعه هستند و به خاطر محرومیت و پاره‌ای از ناهنجاری‌ها صرفا به‌صورت شرعی و حتی بدون اینکه ازدواج خود را ثبت و قانونی کنند، صرفا با مردان غیر ایرانی و اغلب افغان، ازدواج‌کرده‌اند و حاصل این‌گونه ازدواج‌ها بعضا چند کودک بی‌هویت است که به خاطر برخوردارنبودن از حقوق اجتماعی هویتی زیرزمینی و پنهان پیدا کرده‌اند و جبرا وارد چرخه‌ای از مشکلات و مسائل اجتماعی می‌شوند. کودکانی که در آینده تبدیل به مساله امنیتی شده و با توجه به آنکه در بستر آسیب‌های اجتماعی بزرگ شده‌اند، آسیب زدن هستند.

این کودکان به خاطر خلأ هویتی و نداشتن حقوق اجتماعی و با توجه به محرومیت از تحصیل، خیلی زود تبدیل به کودکان کار می‌شوند و بسیار در معرض آسیب‌های اجتماعی هستند، ضمن آنکه به تعبیر بنده آسیب‌های بالقوه و البته سیار اجتماعی هستند. کودکانی که پشت هر چراغ‌ قرمز و از پس هر التماسی یک‌بار «من فردی» شان شکسته می‌شود و آن‌قدر این اتفاق تکرار می‌شود که روزی برای برخی از آنها ایدئولوژی جرم یا جرم نهادی شده شکل بگیرد و در پی آن باشند با به هم ریختن امنیت اجتماعی از جامعه انتقام بگیرند و این اتفاق خطرناکی است و از قضا کاملا ضد امنیتی است. چه آنکه ما دو گونه مساله امنیتی داریم، گونه اول مسائل امنیتی مسائلی است که مربوط به تحت تاثیر قرار گرفتن هویت ایرانی - اسلامی بافت جمعیتی در بلند مدت است که باید روی آن فکر کرد و برایش یک استراتژی امنیتی تهیه کرد، گونه دوم مسائل امنیتی نیز مربوط به مسائل امنیتی است که آسیب‌های اجتماعی برای ما ایجاد می‌کند. بنده معتقدم ما نباید از مسائل امنیتی آسیب‌های اجتماعی چون حاشیه‌نشینی و اعتیاد و کودکان کار غافل شویم و مقوله گدایان خارجی و نیز کودکان بی هویت نوعی مخاطره امنیتی است.

از طرف دیگر ما برای مقابله با تکدی‌گری متولی خاصی در کشور نداریم، البته کمیته ساماندهی کودکان خیابانی و متکدیان وجود دارد که در تهران ۲۲ دستگاه و در استان‌ها بین ۱۵ تا ۲۲ دستگاه با آن همکاری می‌کنند، اما عملکرد آن مطلوب نبوده و همچنان شاهد پدیده گدایان خارجی هستیم. اگر می‌خواهیم پدیده گدایان خارجی سامان پیدا کند باید بسته‌ای برای آن تدارک دید که سیاست‌های مقابله‌ای در باب ورود این گدایان به ایران را همراه با مدیریت آسیب با هم به پیش ببرد و علاوه بر جلوگیری از ورود این گدایان به ایران آنها را ساماندهی و آسیب شان را کنترل کرد برای همین باید علاوه بر سیاست‌های مهاجرتی لوایحی چون ارائه شناسنامه به کودکان بی‌هویت را با هم به پیش برد.