درد شکم زنانه، بیست و هفت علت دارد
افراد بسیار زیادی گاهی اوقات در زندگی‌شان درد شکم را تجربه می‌کنند، اما درد شکم زنان مخصوصا در ناحیه زیر شکم شایع‌تر است.
افراد بسیار زیادی گاهی اوقات در زندگی‌شان درد شکم را تجربه می‌کنند، اما درد شکم زنان مخصوصا در ناحیه زیر شکم شایع‌تر است. دلایل بروز این درد از فردی به فرد دیگر متفاوت است، بنابراین نباید برای همه‌ی آدم‌ها یک روش درمانی تجویز شود.
شکم منطقه‌ای است که ارگان‌های گوارش در آن واقع شده‌اند و توسط استخوان لگن و دیافراگم محصور شده‌است. درد شکم، از جمله درد پایین شکم، معمولا عبارتی برای توصیف دردی است که از اندام‌های داخل حفره شکم حس می‌شود. این ارگان‌ها عبارتند از معده، روده‌ی کوچک، روده‌ی بزرگ، کبد، کیسه صفرا، طحال و پانکراس. در زنان، پایین‌ترین قسمت شکم در واقع لگن است و رحم، لوله‌ی فالوپ و تخمدان‌ها را شامل می‌شود. گاهی اوقات سخت است که بگوییم درد شکم زنان است یا لگن. درد پایین شکم می‌تواند برای یک زن ترسناک باشد، زیرا ممکن است در آن‌ها این تصور را ایجاد کند که درد موجود، روند تولید مثل آن‌ها را به خطر می‌اندازد، اما همیشه این‌طور نیست. شایع‌ترین علت درد شکم زنان قاعدگی است.
گاهی اوقات پیش می‌آید که درد زیر شکم رخ می‌دهد حتی اگر مشکل در ارگان‌هایی است که در حفره‌ی شکم نیستند. به عنوان مثال، فرد ممکن است مشکلاتی در ریه‌ها یا کلیه‌ها داشته باشد، و همین می‌تواند باعث درد شکم شود.
در ادامه این مقاله که به بررسی درد شکم زنان می پردازیم موضوعات درد زیر شکم در زنان و علائم و علل آن، علل شایع درد شکم در زنان، درمان درد پایین شکم در زنان، تشخیص علت درد پایین شکم در زنان و درد در ناحیه شکم و راهنمایی‌های سبک زندگی و پیشگیری از این مشکل را نیز می خوانیم.
درد شکم زنان: علائم و علل
رخ دادن درد شکم در زنان می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مختلف در بدن باشد. در برخی موارد، درد به سرعت از بین می‌رود، در حالی که گاهی اوقات این درد نیاز به درمان ساده دارد. البته، گاهی هم علت درد شکم کمی پیچیده تر است و ممکن است درمان آن بیشتر طول بکشد. در زیر فهرستی از علائم و علل بروز درد را در ناحیه‌ی پایین شکم خواهیم دید.
علل شایع بروز درد شکم زنان
۱. دیورتیکولز
این اختلال یکی از شایع‌ترین علل بروز درد شکم در قسمت سمت چپ پایین شکم است. دیورتیکولز ممکن است زمانی رخ دهد که کیسه‌های کوچکی به نام دیورتیکولا، ملتهب شوند. این کیسه‌ها ممکن است پاره، متورم و حتی آلوده شوند. سایر علائم دیورتیکولز عبارتند از تب، تهوع و استفراغ. موارد شدید این بیماری ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
۲. گاز
داشتن گاز در دستگاه گوارش امری طبیعی محسوب می‌شود و به طور کلی نتیجه‌ی عمل بلع و هضم است. گاز تولید شده در دستگاه رودگانی می‌تواند گسترش پیدا کند، و منجر به بروز نفخ و در نتیجه ناراحتی و درد شود. گاز ممکن است ناشی از بلعیدن هوای بیشتر از حد معمول، پرخوری و خوردن غذاهای تولیدکننده‌ی گاز باشد. گاز بیش از حد معمولا توسط آروغ تسکین می‌یابد.
۳. سوء هاضمه
سناریویی که پس از خوردن غذا اتفاق می‌افتد و به این دلیل است که معده در واکنش به غذا اسید بیش‌تری تولید می‌کند. اسید معده می‌تواند مری، معده یا روده را تحریک کند. سوء هاضمه اغلب به صورت ناراحتی، درد یا احساس سوزش احساس می‌شود. علائم دیگر این اختلال عبارتند از سوزش سر دل، احساس پف کردن و تهوع.
۴. فتق
فتق اختلالی است که در اثر آن یک عضو داخلی یا بخش دیگر بدن در یک بخش ضعیف دیواره‌ی شکم دچار بیرون‌زدگی می‌شود. این بیماری به صورت یک توده یا برجستگی به نظر می‌رسد، با این توضیح که اکثر فتق‌ها در شکم یا ناحیه‌ی کشاله‌ی ران ایجاد می‌شود. انواع مختلف فتق وجود دارد و برخی از آن‌ها به مراقبت اورژانسی نیاز دارند.
۵. سنگ کلیه
سنگ کلیه یکی دیگر از علل بروز درد در ناحیه‌ی پایین شکم است. توسعه‌ی سنگ در دستگاه ادراری می‌تواند درد شدیدی در طرفین و پشت ایجاد کند که معمولا به عنوان پهلو شناخته می‌شود. این درد به طور کلی به صورت امواج رخ می‌دهد، و زمانی که سنگ در سیستم ادراری حرکت می‌کند، درد بهتر یا بدتر می‌شود. وقتی سنگ در سیستم ادراری دارید، ممکن است ادرار شما صورتی، قهوه‌ای، مه‌آلود یا بودار باشد. شما همچنین ممکن است تب، تهوع، استفراغ و لرز را تجربه کنید.
۶. زونا
زونا نتیجه‌ی ویروسی است که باعث ایجاد آبله مرغان می‌شود. این بیماری فعال شدن دوباره‌ی ویروسی است که در حالت نهفته در بدن وجود دارد، تا زمانی که بعدها و معمولا هنگامی که سیستم ایمنی شما به نحوی به خطر افتاده‌است، بروز کند. عفونت زونا می‌تواند یک سری راش دردناک باشد که به نظر می‌رسد مانند یک نوار در بدن شما پدیدار می‌شوند. این راش‌ها همچنین بسیار مسری هستند و باید پوشش داده شوند تا کم‌تر کسی بتواند در معرض آن‌ها قرار بگیرد. زدن واکسن زونا می‌تواند شانس شما را برای مبتلا شدن به این عفونت کاهش دهد.
۷. گرفتگی‌های قاعدگی
قبل از شروع دوره‌ی قاعدگی، هر زنی در سال‌هایی که قابلیت تولید مثل را دارد دست کم یک بار در ماه با این علامت مواجه خواهد شد. این درد می‌تواند از یک ناراحتی جزئی تا شدید متغیر باشد. گاهی شدت این درد به حدی زیاد است که در فعالیت‌های روزمره‌ی شما تداخل ایجاد می‌کند. اگرچه این درد به طور کلی چندان جدی نیست، اما توصیه می‌شود که در صورت بروز درد ناگهانی و بسیار شدید ناشی از قاعدگی، به پزشک‌تان مراجعه کنید.
۸. آندومتریوز علت درد شکم زنان
آندومتریوز اختلالی است که در اثر آن بافت پوشش‌دهنده‌ی رحم، خارج از رحم رشد می‌کند. با توجه به خصیصه‌ی این بافت به لحاظ تکثیر و آوندی بودن، ممکن است درد شکمی را ایجاد کند و حتی منجر به ناباروری شود. علائم این اختلال عبارتند از درد ناشی از گرفتگی قاعدگی که در طول زمان بدتر می‌شود، درد در هنگام داشتن رابطه‌ی جنسی و خونریزی شدید قاعدگی. علت اندومتریوز هنوز ناشناخته است.
۹. کیست تخمدان
کیست تخمدان، کیسه‌ای است پر از مایع و در داخل یا سطح تخمدان قرار دارد. در حالی که اکثر کیست‌ها خوش خیم هستند و نشانه‌های قابل‌توجهی از خود بروز نمی‌دهند، اما برخی از موارد بزرگ می‌توانند عوارضی ایجاد کنند. کیست‌های بزرگ‌تر می‌توانند بر روی مثانه فشار وارد کنند و به این ترتیب ادرار را افزایش بدهند. کیست ممکن است دچار پارگی شود، درد شدید یا حتی خونریزی داخلی ایجاد کند. توصیه می‌شود اگر درد ناگهانی، درد شدید در ناحیه‌ی شکم، درد همراه با تب یا استفراغ و نشانه‌های شوک مانند پوست بی‌حس و سرد، سرگیجه و تنفس سریع را تجربه کردید، حتما به دنبال مراقبت‌های فوری پزشکی باشید.
۱۰. پیچ‌خوردگی تخمدان
پیچ‌خوردگی تخمدان اختلالی است که در اثر تغییر موقعیت تخمدان در بدن زن رخ می‌دهد. پیچ‌خوردگی دردناک تخمدان می‌تواند جریان خون را قطع کند و تخمدان را در خطر مرگ قرار دهد. این اختلال بیشتر در طول بارداری یا در طول استفاده از هورمون‌ها برای ترویج تخمک‌گذاری رخ می‌دهد. بیماری پیچ‌خوردگی تخمدان شایع نیست اما معمولا در طول سال‌های باروری زن اتفاق می‌افتد.
۱۱. حاملگی خارج رحمی علت درد شکم زنان
این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که یک تخمک بارور به جای رحم وارد لوله‌ی فالوپ می‌شود. چنین رویدادی مشکل بزرگی است، زیرا لوله‌ی فالوپ برای مدیریت یک جنین در حال رشد مجهز نیست. حاملگی خارج رحمی یک اختلال اورژانسی است زیرا لوله ممکن است دچار پارگی شود و باعث بروز درد شدید در شکم شود.
۱۲. بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهاب لگن نوعی عارضه‌ی ناشی از بروز یک عفونت منتقل شده از طریق رابطه‌ی جنسی است که درمان نشده مانند کلامیدیا یا گونوره. زنان ممکن است علائمی را در اثر PID تجربه نکنند، اما علائم این بیماری در صورت وجود عبارتند از درد در ناحیه‌ی شکم، تب، خروج ترشح از واژن، و درد یا خونریزی در طی انجام رابطه‌ی جنسی.
۱۳. اختلال مفصل ساکروایلیاک
این مفصل بین استخوان‌های خاجی و تهیگاهی واقع شده‌است. استخوان خاجی ستون فقرات در انسان‌ها پشتیبانی می‌کند و توسط استخوان تهیگاهی در هر دو طرف مورد پشتیبانی قرار می‌گیرد. مفصل ساکروایلیایک می‌تواند منبع درد ساق پا، کشاله‌ی ران، باسن و قسمت پایین کمر در زنان، به خصوص زنان باردار باشد.
۱۴. دکولمان جفت
وضعیتی که جفت به طور ناگهانی از دیوار رحم جدا می‌شود. دکولمان جفت یا کنده شدن جفت یک عارضه‌ی خطرناک است، زیرا این اتصال لازم است تا اطمینان حاصل شود که اکسیژن و مواد مغذی به کودک ارائه می‌شود. این اختلال معمولا در سه ماهه‌ی سوم رخ می‌دهد و با درد شدید و مداومی همراه است که به تدریج بدتر می‌شود. وقتی این اتفاق رخ می‌دهد، انجام عمل اورژانسی سزارین ضرورت دارد.
۱۵. سقط جنین
از دست دادن جنین قبل از هفته‌ی هشتم، سقط جنین نامیده می‌شود و می‌تواند دردی را در قسمت پایین شکم ایجاد کند. علائم این مشکل عبارتند از گرفتگی، درد پشت، لکه‌بینی و خونریزی از واژن، و عبور مایع یا بافت از واژن.
۱۶. سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندروم تخمدان پلی‌کیستیک یک اختلال هورمونی است که در زنان سنین باروری دیده می‌شود. علائم این بیماری اغلب عبارتند از درد لگن، دوره‌های نامنظم قاعدگی، دوره‌های سنگین و رشد بیش از حد موی صورت و بدن.
۱۷. سالپنژیت یا عفونت لوله‌های رحمی
سالپژیت (عفونت لوله‌ّای رحمی) یک بیماری جنسی است که می‌تواند موجب بروز التهاب در لوله‌های فالوپ زن شود. این بیماری می‌تواند منجر به بروز درد شدید در شکم شود.
سایر علل بروز درد شکم زنان
۱۸. پانکراتیت
پانکراتیت التهاب لوزالمعده است که مسئولیت تولید هورمون‌ها و آنزیم‌های لازم برای هضم غذا را بر عهده دارد. هنگامی که این بیماری رخ می‌دهد، می‌تواند منجر به درد شکم و قسمت پایین کمر شود.
۱۹. سیاتیک
درد سیایتک ناشی از تحریک مهره‌های کمری و کمری-خاجی است که بر عصب سیاتیک تاثیر می‌گذارد.
۲۰. درد پهلو
این مورد به ناراحتی یا دردی که در قسمت فوقانی شکم، پشت یا طرفین حس می‌شود، اشاره دارد. درد پهلوگاه معمولا موقت است، اما می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال جدی باشد.
هنگامی که درد شکم در سمت راست رخ می‌دهد و به قسمت‌های دیگر شکم گسترش می‌یابد، ممکن است التهاب آپاندیس رخ داده باشد. آپاندیسیت اختلالی است که طی چند ساعت می‌تواند بدتر شود.
۲۲. التهاب مثانه
التهاب مثانه در واقع نوعی عفونت مثانه است که منجر به درد شکم، فشار در شکم، احساس سوزش در هنگام ادرار و ادرار مکرر می‌شود.
۲۳. فیبروئید
رشد سلول‌های غیر سرطانی در رحم می‌تواند شامل درد و فشار در لگن، دوره‌های سنگین، ادرار مکرر، یبوست و همچنین درد در پشت و ساق پاها باشد.
۲۴. سرطان
وقتی قسمت پایین شکم رشد سرطانی داشته باشد، می‌تواند منجر به درد در ناحیه‌ی پایین شکم یا درد شدید در قسمت پایین شکم شود.
۲۵. التهاب کیسه صفرا
این اختلال التهاب و تورم کیسه صفرا است و باعث بروز درد در قسمت پایین شکم می‌شود.
۲۶. انسداد روده
انسداد روده زمانی اتفاق می‌افتد که محتویات روده که از روده‌ی پایین عبور می‌کنند، مسدود می‌شوند. این اتفاق سبب بروز درد شدید در شکم می‌شود.
۲۷. سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر
سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر یکی دیگر از علل درد شکم، یا درد متناوب شکم است که در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه‌ی 20 شروع می‌شود. با این حال، اکثر زنان مبتلا به کولیت اولسروز (زخمی) یا بیماری کرون یا بیماری‌های التهابی روده تجربه‌ی درد شکم را بین 15 تا 40 سالگی را شروع می‌کنند.
درمان درد شکم زنان
شایع‌ترین درمان درد پایین شکم در زنان استفاده از یک پد حرارتی و داروهای خفیف مسکن است - این روش برای PMS یا گرفتگی‌های واقعی قاعدگی موثر است. در مواردی که درد شدید باشد، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که هورمون‌ها را کنترل می‌کنند، احتمال التهاب را کاهش می‌دهند و از میزان درد در ماه‌های آینده نیز می‌کاهند. وقتی یک زن درد و گرفتگی شدید لگن را تجربه می‌کند، به خصوص دردی که در یک طرف بدن احساس می‌شوند، ممکن است حاملگی خارج رحمی مجرم واقعی باشد. این مورد اورژانسی است و نیاز به مراقبت فوری دارد. بیماری التهابی لگن نیز به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارد زیرا موارد پیشرفته‌ی این بیماری معمولا انجام عمل جراحی را ایجاب خواهند کرد.
کیست یا فیبروئید برای زنان غیر معمول نیست. هرچند اکثر آن‌ها بدون ضرر هستند، اما برخی از آن‌ها ممکن است ناراحتی زیادی ایجاد کنند و به جراحی نیاز داشته باشند. در عین حال، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک اغلب با قرص‌های ضد بارداری خوراکی برای تنظیم دوره‌ی قاعدگی درمان می‌شود. با این حال، عمل جراحی هم یکی دیگر از گزینه‌های درمانی است.
در مواردی که فرد مبتلا به آپاندیسیت می‌شود، ممکن است جراحی برای حذف آپاندیس لازم باشد. خوشبختانه، در مورد عفونت مثانه، جراحی مرسوم نیست. آنتی‌بیوتیک‌ها درمان اصلی UTI (عفونت دستگاه ادراری) هستند.
بدیهی است که درمان بستگی به علت بروز درد دارد و این‌که خودتان مشکل را تشخیص بدهید، بسیار خطرناک است. با مراجعه به پزشک، بررسی‌های مناسب صورت خواهد گرفت و بعد از مشخص شدن علت بروز درد، دارو و درمان مناسب و درست نیز تجویز خواهد شد.
تشخیص درد زیر شکم در زنان
هنگامی که یک زن درد کمر شکن را تجربه می‌کند و به پزشک می‌رود، یک سری سوال در رابطه با دوره‌ی قاعدگی‌اش، روند دفع ادرار و حرکات روده از او پرسیده خواهد شد. در عین حال پزشک سوالاتی نیز در مورد سلامت کلی و هر گونه علامتی که ممکن است غیر طبیعی به نظر برسد، مانند تب یا خستگی خواهد پرسید. در بعضی موارد، پزشک ممکن است از بیمار در مورد خانواده، زندگی حرفه‌ای و رابطه‌ی جنسی‌اش سوالاتی بپرسد.
هنگامی‌که گفتگوی اولیه با پزشک صورت پذیرفت، یک معاینه‌ی فیزیکی انجام خواهد شد. دکتر شکم را بررسی می‌کند و حتی ممکن است یک معاینه‌ی داخلی هم انجام دهد. اغلب پزشکان نمونه‌ای از ادرار فرد را می‌گیرند تا نوع عفونت مشخص شود. در مواردی که بیمار خروج ترشح از واژن را تجربه می‌کند، پزشک ممکن است از سواب واژن استفاده کند.
در این‌جا چند تست دیگر می‌بینید که ممکن است انجام شوند:
- زنان و زایمان - این می‌تواند شامل سواب، پاپ اسمیر یا سونوگرافی لگن باشد. آزمایش‌های تخصصی خون برای سرطان تخمدان نیز ممکن است انجام شوند.
- تست آندوسکوپی - اگر کولون مشکوک باشد، ممکن است تست آندوسکوپی انجام شود.
- سی‌تی‌اسکن - نوعی اسکن توپوگرافی کامپیوتری است که می‌تواند ناهنجاری‌های شکمی را تشخیص دهد.
- سونوگرافی - می‌تواند علل بروز درد مرتبط با ادرار را بررسی کند.
درد شکم زنان: راهنمایی‌های مرتبط با سبک زندگی و پیشگیری
در حالی که بعضی از انواع درد در ناحیه‌ی پایین شکم از کنترل ما خارج هستند، اما به هر روی ما هم توانایی مراقبت از شکم و جلوگیری از بروز ناراحتی را داریم. به عنوان مثال، یک سبک زندگی سالم که شامل یک رژیم غذایی مغذی و نوشیدن مقدار زیادی آب است، می‌تواند از عفونت کانال جلوگیری کند، و در عین حال یبوست را که ممکن است منجر به درد در ناحیه‌ی پایین شکم شود، کنترل کند.
در این‌جا چند نکته‌ی دیگر را نیز ذکر می‌کنیم:
- لباس زیر پنبه‌ای بپوشید
- از به کار بردن محصولات معطر در اطراف واژن پرهیز کنید
- سعی کنید از آب لیمو و آب زنجبیل برای کنترل و جلوگیری از PMS و درد قاعدگی استفاده کنید.
- داروهای ضد درد را همان طور که تجویز شده‌اند، مصرف کنید
- هرگز خودتان مشکل موجود را تشخیص ندهید
هرچند اکثر زنان درد در پایین شکم را تجربه می‌کنند و غالبا مشکلی هم وجود ندارد، اما در صورتی که علائم شدید باشند یا از بین نروند، ممکن است درد نشانه‌ای از وجود یک مشکل جدی باشد. اگر خودتان را در یکی از این موقعیت‌ها دیدید، حتما به پزشک مراجعه کنید. در بسیاری از موارد، هر چه درمان زودتر شروع شود، احتمال کم‌تری وجود دارد که آسیب جدی رخ بدهد یا انجام عمل جراحی مورد نیاز باشد.
منبع:
بازده
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼