بارداری خارج از رحم، همه دانستنی ها

از لقاح تا زایمان، بارداری نیازمند چندین مرحله در بدن یک زن است. یکی از این مراحل زمانی است که تخمک لقاح یافته به رحم می‌رود تا خود را به رحم متصل کند. در مورد بارداری خارج از رحم، تخمک بارور شده به رحم متصل نمی‌شود. در عوض، ممکن است به لوله فالوپی، حفره شکم یا گردن رحم متصل شود.

در حالی که آزمایش بارداری ممکن است مثبت باشد، تخمک لقاح یافته نمی‌تواند به درستی در هر جای دیگری از رحم رشد کند. طبق تحقیقات انجام شده، بارداری خارج از رحم در حدود ۱ از هر ۵۰ بارداری (۲۰ از ۱۰۰۰) رخ می‌دهد.

در صورت عدم درمان، بارداری خارج از رحم می‌تواند یک وضعیت اورژانس پزشکی باشد. درمان سریع باعث کاهش خطر ابتلا به عوارض بارداری خارج رحمی می‌شود، شانس شما را برای بارداری سالم در آینده افزایش می‌دهد و پیامدهایی که در آینده برای سلامتی در بردارد را کاهش می‌دهد.

چه عواملی سبب بارداری خارج از رحم می‌شوند؟

علت بارداری خارج از رحم همیشه مشخص نیست. در بعضی موارد، شرایط زیر با بارداری خارج رحمی مرتبط هستند:

- التهاب و زخم لوله‌های فالوپ ناشی از وضعیت پزشکی، عفونت، یا جراحی در گذشته

- عوامل هورمونی

- اختلالات ژنتیکی

- نقائص مادرزادی

- شرایط پزشکی که شکل و وضعیت لوله‌های فالوپ و اندام‌های تولید مثل را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

پزشک می‌تواند به شما اطلاعات خاصی در مورد وضعیت شما بدهد.

چه کسی در معرض خطر بارداری خارج از رحم است؟

همه زنانی که از نظر رابطه جنسی فعال هستند، در معرض خطر بارداری خارج رحمی هستند. عوامل خطر با هر یک از موارد زیر افزایش می‌یابد:

- سن مادر ۳۵ سال یا بالاتر باشد.

- سابقه جراحی لگنی، جراحی شکم یا چندین سقط جنین داشته باشید.

- سابقه بیماری التهابی لگن (PID)

- سابقه آندومتریوز

- حاملگی که با وجود بستن لوله‌های رحمی یا داشتن دستگاه داخل رحمی (IUD) رخ داده باشد.

- حاملگی که با کمک داروها و یا روش‌های باروری رخ داده باشد.

- سیگار کشیدن

- سابقه داشتن حاملگی خارج رحمی

- سابقه بیماریهای منتقله از راه جنسی (STDs)، مانند گونوره یا کلامیدیا

- اختلالات ساختاری در لوله‌های فالوپی که باعث می‌شوند حرکت تخمک دشوار باشد.

اگر هر کدام از عوامل خطر بالا را دارید، با پزشک خود صحبت کنید. می‌توانید به پزشک یا متخصص باروری مراجعه کنید و از او کمک بخواهید تا خطر ابتلا به حاملگی خارج از رحم در آینده را کاهش دهید.

علائم حاملگی خارج از رحم چه هستند؟

تهوع و درد در ناحیه پستان علائم شایع در هر دو حاملگی خارج از رحم و داخل رحم می‌باشند. علائم زیر در حاملگی خارج رحمی شایع هستند و می‌توانند نشان دهنده یک وضعیت اورژانس پزشکی باشند:

- امواج شدید درد در شکم، لگن، شانه یا گردن

- درد شدید که در یک طرف شکم رخ می‌دهد.

- لکه بینی یا خونریزی واژینال به مقدار کم تا زیاد

- سرگیجه یا خستگی

- فشار رکتوم (مقعدی)

اگر می دانید که باردار هستید و هر کدام از این علائم را دارید، باید با پزشک خود مشورت کنید یا به اورژانس مراجعه کنید.

تشخیص حاملگی خارج از رحم

اگر مشکوک به بارداری خارج رحمی هستید، بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید. حاملگی‌های خارج از رحم را نمی‌توان از طریق معاینه فیزیکی تشخیص داد. با این وجود، ممکن است پزشک عوامل دیگر که علائم مشابه دارند را رد کند.

گام بعدی برای تشخیص، سونوگرافی ترانس واژینال (سونوگرافی از طریق واژن) است. این روش شامل قرار دادن یک وسیله خاص میله مانند در مهبل (واژن) شماست، بنابراین پزشک می‌تواند متوجه شود که آیا ساک حاملگی در رحم وجود دارد یا خیر.

پزشک شما می‌تواند از آزمایش خون نیز برای تعیین سطح hCG و پروژسترون استفاده کند. این دو، هورمون‌هایی هستند که در دوران بارداری در بدن زن وجود دارند. اگر میزان این هورمون‌ها در طول چند روز شروع به کاهش کند و یا در همان وضعیت باقی بماند و ساک بارداری در سونوگرافی وجود نداشته باشد، احتمال می‌رود بارداری خارج رحمی رخ داده باشد.

اگر علائم شدید مانند درد یا خونریزی شدید داشته باشید، ممکن است زمان کافی برای تکمیل تمام این مراحل وجود نداشته باشد. لوله فالوپی می‌تواند در موارد شدید پاره شود و سبب خونریزی شدید داخلی شود. بنابراین پزشک شما عمل جراحی اورژانسی را انجام خواهد داد تا درمان فوری انجام گیرد.

درمان حاملگی خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم برای مادر پرخطر است. همچنین جنین قادر نخواهد بود رشد کند. برداشتن جنین در اسرع وقت به منظور سلامتی و باروری بلند مدت برای مادر ضروری است. روش‌های درمانی بسته به موقعیت حاملگی خارج رحمی و رشد آن متفاوت است.

دارو

پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که عواقب فوری بعید هستند. در این حالت، پزشک شما می‌تواند چندین دارو تجویز کند که می‌توانند از ترکیدن توده بارداری خارج از رحم جلوگیری می‌کنند. بر طبق آکادمی پزشکان خانواده آمریکا، دارو معمول برای این وضعیت متوتروکسات (Rheumatrex) است.

متوتروکسات دارویی است که رشد سلول‌هایی که به سرعت تقسیم می‌شوند، مانند سلول‌های توده بارداری از خارج از رحم را متوقف می‌کند. در صورت مصرف این دارو، پزشک آن را به صورت تزریق به شما می‌دهد. همچنین باید به طور منظم آزمایش خون انجام دهید تا اطمینان حاصل شود که این دارو برای شما مفید است. در صورت اثربخشی، دارو علائمی مشابه علائم سقط جنین ایجاد می‌کند. این علائم شامل موارد زیر هستند:

- گرفتگی

- خونریزی

- خروج بافت از واژن

پس از این اتفاقات به ندرت جراحی مورد نیاز است. متوتروکسات خطر ابتلا به آسیب لوله فالوپ را که با عمل جراحی همراه است، در پی نخواهد داشت. با این حال، چند ماه پس از مصرف این دارو، قادر به بارداری نخواهید بود.

جراحی

بسیاری از جراحان برداشتن جنین و ترمیم هر گونه آسیب داخلی را توصیه می‌کنند. این روش لاپاروتومی نامیده می‌شود. پزشک یک دوربین کوچک را از طریق یک برش کوچک وارد می‌کند تا مطمئن شود که می‌تواند ببیند چه می‌کند. جراح سپس جنین را برمی دارد و هرگونه آسیب به لوله فالوپ را ترمیم می‌کند.

اگر جراحی ناموفق باشد، ممکن است جراح بتواند لاپاروتومی را مجدداً تکرار کند، این بار از طریق برشی بزرگتر. پزشک همچنین می‌تواند در طول جراحی، در صورت آسیب به لوله فالوپ، آن را بردارد.

مراقبت‌های خانگی

پزشک به شما دستورالعمل‌های خاصی درباره مراقبت از برش‌های ایجاد شده، پس از جراحی می‌دهد. هدف اصلی تمیز و خشک نگه داشتن جای برش تا زمان بهبودی است. هر روز جای برش را برای علائم عفونت بررسی کنید، علائم عفونت شامل موارد زیر می‌باشند:

- عدم توقف خونریزی

- خونریزی بیش از حد

- ترشحاتی با بوی نامطبوع از محل

- داغ بودن هنگام لمس

- قرمزی

- تورم

خونریزی واژینال سبک و لخته‌های خون اندک پس از جراحی انتظار می‌روند. این علائم می‌توانند تا شش هفته پس از عمل رخ دهند. دیگر اقدامات مراقبت از خود می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

- بلند نکردن هر چیزی که سنگین‌تر از ۵ کیلو باشد.

- مصرف مقدار کافی مایعات برای جلوگیری از یبوست

- استراحت لگن، یعنی اجتناب از داشتن رابطه جنسی، استفاده از تامپون و دوش واژینال

- استراحت کافی و تا حد امکان زیاد، در هفته اول پس از عمل جراحی و سپس افزایش فعالیت در هفته‌های بعدی در حد تحمل و توان.

اگر درد شما افزایش می‌یابد یا احساس می‌کنید مسئله‌ای غیر عادی است، به پزشک اطلاع دهید.

پیشگیری

پیش بینی و پیشگیری در هر مورد ممکن نیست. ممکن است بتوانید از طریق مراقبت خوب از سلامت باروری خطر خود را کاهش دهید. همسر خود را وادار کنید در طول رابطه جنسی کاندوم استفاده کند. این کار باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های منتقله جنسی می‌شود که می‌تواند منجر به بیماری التهابی لگن (PID) شود، نوعی بیماری که می‌تواند موجب التهاب در لوله‌های فالوپ شود. به طور منظم به پزشک مراجعه کنید، آزمایشات منظم زنان و غربالگری‌های منظم بیماری‌های منتقله جنسی را انجام دهید. برداشتن گام‌هایی برای بهبود سلامت شخصی خود، مانند ترک سیگار، نیز استراتژی پیشگیرانه خوبی به شمار میرود.

چشم انداز دراز مدت چیست؟

چشم انداز دراز مدت پس از بارداری خارج از رحم بستگی به این دارد که آیا بارداری خارج از رحم سبب آسیب فیزیکی شده است یا خیر. اکثر افرادی که بارداری خارج از رحم دارند، بارداری های سالم خواهند داشت. اگر هر دو لوله فالوپ هنوز دست نخورده باشند یا حتی فقط یکی از آنها سالم و دست نخورده باشد، تخمک می‌تواند به طور عادی بارور شود. با این حال، اگر از قبل مشکلی در باروری داشته باشید، آن مشکل میتواند بر باروری شما در آینده تاثیرگذار باشد و خطر ابتلا به حاملگی خارج از رحم را در آینده افزایش دهد. به خصوص زمانی که وجود مشکل در گذشته سبب بارداری خارج از رحم شده باشد، این مسئله اهمیت پیدا میکند.

جراحی ممکن است به لوله‌های فالوپ آسیب وارد کند و میتواند احتمال بروز حاملگی خارج از رحم را بیشتر کند. اگر حذف یک یا هر دو لوله فالوپی ضروری است، با پزشک خود درباره درمان های احتمالی باروری صحبت کنید. یک نمونه، باروری آزمایشگاهی است که شامل کاشت تخمک لقاح یافته در داخل رحم می باشد.

از دست رفتن بارداری، صرف نظر از اینکه چه زمانی رخ میدهد، می‌تواند مخرب باشد. می‌توانید از پزشکتان در مورد گروه‌های پشتیبانی موجود در منطقه خود برای حمایت بیشتر پس از این اتفاق سوال کنید. پس از این اتفاق، از طریق استراحت، خوردن غذاهای سالم و در صورت امکان ورزش، از خود مراقبت کنید. به خودتان زمان بدهید.

به خاطر داشته باشید که بسیاری از زنان بعدا باردار شده اند و نوزادانی سالم به دنیا آورده اند. هنگامی که آمادگی داشتید، با پزشک خود در مورد روش هایی که می‌توانید مطمئن شوید که بارداری آینده شما سالم است، صحبت کنید.