کم تکان خوردن جنین، شاید خوابه

تکان خوردن جنین در شکم یکی از بهترین احساساتی است که مادران باردار تجربه می‌کنند. از آنجایی که تکان خوردن جنین دختر یا پسر بعد از رشد کردنش یکی از علامت‌های سالم بودن اوست، اگر مادران تکان‌ها و جا‌به‌جا شدنش را احساس نمی‌کنند،‌ نگران می‌شوند و فکر می‌کنند نکند بلایی سر جنینشان آمده است؛ اما عدم تکان خوردن جنین همیشه به معنی مشکل نیست؛ بلکه گاهی دلایلی دارد که باید از آن‌ها باخبر شد. به همین دلیل ما برای رفع نگرانی بسیاری از مادران باردار با دکتر «زهره لواسانی»، متخصص زنان و زایمان و عضو هیئت علمی، به گفتگو پرداختیم تا جواب سوال‌های شما را بگیریم.

تکان خوردن جنین در شکم را از چه وقت می‌فهمید؟

دکتر زهره لواسانی، متخصص زنان و زایمان، می گوید: « تکان خوردن جنین در شکم مادر محدوده زمانی دارد. مادرانی که بار چندم است بچه به دنیا می‌آورند یا به اصطلاح چند‌زا هستند، ممکن است از 18 هفتگی تکان‌های جنین را حس کنند؛ اما افرادی که حاملگی اول را تجربه می‌کنند، ممکن است حتی تا 22 هفتگی نیزتکان‌های بچه را حس نکنند.به طور طبیعی مادر باید در این هفته‌ها، در تمام طول روز تکان‌های بچه را احساس کند.» به همین دلیل اگر در حال تجربه بارداری اولتان هستید و قبل از هفته 22 به سر می‌برید، لازم نیست نگران تکان نخوردن جنین پسر یا دختر خود باشید. اگر دلشوره‌تان به هر دلیلی زیاد است با پزشکتان مشورت کنید.

اگر تکان نمی‌خورد شاید خوابیده است

«جنین دوره های خواب دارد و اغلب، دوره های خوابش ۱۲۰ تا ۱۴۰ دقیقه است. بنابراین ممکن است مادر در این فاصله به دلیل تکان نخوردن جنین نگران شود.»

دکتر لواسانی درباره نگرانی مادران از لگد زدن جنین به جا‌های مختلف شکم می‌گوید:« اگر در تکان‌های جنین، سر او بالا باشد و به پایین لگد بزند و یا سرش پایین باشد و به بالا لگد بزند جای نگرانی وجود ندارد.»

این متخصص زنان و زایمان در پاسخ این سوال که آیا تکان خوردن جنین زیر شکم خطرناک است ، می‌گوید: «اگر مادری حس کند جنین او بسیار پایین است، به او توصیه می‌کنیم سونوگرافی واژینال انجام دهد که در آن طول دهانه رحم اندازه‌گیری می‌شود. اگر اندازه طول دهانه رحم از ۲۵ میلی‌متر بیشتر باشد طبیعی است؛ اما اگر طول آن در ۱۴ تا ۱۶ هفتگی کمتر از ۲۵ میلی‌متر باشد، نیاز به بررسی دارد.»

دهانه رحمتان کوتاه است؟

این متخصص زنان و زایمان، درباره تکان خوردن جنین که موجب زایمان زودرس می‌شود، توضیح می‌دهد: « برای خانم هایی که نارسایی سرویکس (دهانه رحم) دارند، سونوگرافی واژینال انجام می‌شود. زنانی که کوتاهی سرویکس (دهانه رحم) دارند، در سه ماهه دوم بارداری، بدن هیچ دردی زایمان می‌کنند. چون دهانه رحم مانند سر کیسه شل است و توانایی بسته شدن و نگه‌داشتن بچه را ندارد. با افزایش سن بارداری در این خانم‌ها، دهانه رحم باز شده و بچه به دنیا می‌آید. اما اگر مادر در هفته‌های 14 تا 16 قرار داشته باشد، دهانه رحم را می‌دوزیم که به این عمل سِرکِلاژ می‌گویند.»

دهانه رحم از عضله و رشته‌های کلاژن ساخته شده که در مادران مبتلا به سرویکس، مقدار عضله بیشتر و مقدار کلاژن کمتر است؛ در حالی که در زنان باردار با شرایط عادی، مقدار کلاژن بیشتر از عضله است. بر همین اساس دکتر لواسانی می‌گوید: « در خانم‌های باردار مبتلا به سرویکس، اگر سر بچه پایین باشد، با سونوگرافی واژینال می‌توان آن را تشخیص داد. معمولا در این وضعیت، جنین هایی که کمتر از 26 هفته سن دارند، می‌میرند و در صورت زنده ماندن احتمال نابینایی، ناشنوایی، لال شدن و فلج شدنشان زیاد است. به همین دلیل بهتر است برای جنین‌های کمتر از 24 هفته نمی‌توان کاری کرد.»

کم تکان خوردن جنین چه دلیلی دارد؟

دکتر لواسانی درباره کم تکان خوردن جنین در شکم مادر توضیح می‌دهد: « گاهی اوقات بچه‌ها به خاطر گرسنگی مادران کمتر تکان خورده و آن‌ها را نگران می‌کنند. این حالت معمولا در خانم هایی که دیابت بارداری دارند، اتفاق می افتد. چون آنها به دلیل احتیاط، کمتر غذا می‌خورند، این حالت را بیشتر تجربه می‌کنند. بنابر‌این جنین دچار هایپوگلیسمی (قند خون پایین) می‌شود و کمتر تکان می‌خورد.»

در این شرایط این سوال پیش می‌آید که برای تکان خوردن جنین چه بخوریم؟ این متخصص زنان و زایمان می‌گوید: « ما به مادرانی که با این شرایط مراجعه می‌کنند، پیشنهاد می‌کنیم یک خوراکی شیرین بخورند و پس از ۲۰ دقیقه از جنین آن‌ها نوار قلب می‌گیریم تا مطمئن شویم که تکان می‌خورد. نوار قلب برای جنین‌های بالاتر از ۳۰ هفته کاربرد دارد و گرفتن نوار قلب جنین کمتر از ۳۰ هفته ارزشی ندارد. برای مادرانی که کمتر از ۳۰ هفته دارند معمولا توصیه می‌شود که به پهلوی چپ خوابیده و دست را روی شکمشان بگدارند. در صورتی که بچه بیشتر از ۴ بار در ساعت حرکت کند یعنی سالم است و هیچ مشکلی ندارد.»

تکان خوردن جنین پسر بیشتر است یا دختر؟

جالب است بدانید تکان خوردن جنین دختر نسبت به تکان خوردن جنین پسر کمتر است. محققان می‌گویند نه تنها تکان خوردن جنین پسر بیشتر است؛ بلکه در هفته‌های 20، 34 و 37 حرکت پای جنین پسر هم از دختر بیشتر گزارش شده است.