کوتاهی دهانه رحم، روش درمان با سرکلاژ
منظور از کوتاهی دهانه رحم این است که طول سرویکس کوتاه‌تر از حد طبیعی است.
منظور از کوتاهی دهانه رحم این است که طول سرویکس کوتاه‌تر از حد طبیعی است. کوتاهی سرویکس گاهی هنگام سونوگرافی‌های معمول دوران بارداری مشخص می‌شود. نارسایی دهانه رحم وضعیتی است که سرویکس زودتر از موعد زایمان، بدون درد یا انقباض باز (متسع) شود. این انقباض‌ها زمانی حس می‌شود که عضلات رحم سفت و بعد شل شود، این انقباض‌ها نوزاد را در طول زایمان رو به بیرون و خارج از رحم می‌راند. نارسایی دهانه رحم باعث زایمان زودرس و سقط جنین می‌شود. زایمان زودرس به وضعیتی گفته می‌شود که نوزاد زودتر از موعد و قبل از هفته سی و هفتم بارداری به دنیا بیاید. مردن جنین در رحم قبل از هفته بیستم بارداری به سقط جنین می‌انجامد.
نارسایی سرویکس و کوتاهی دهانه رحم و خطر سقط جنین
به دهانه رحم که در بالای واژن (مجرای زایمان) قرار دارد، سرویکس گفته می‌شود. دهانه رحم باز، کوتاه و نازک‌تر و نرم‌تر می‌شود تا نوزاد بتواند حین وضع حمل از مجرای زایمان بگذرد و پا به دنیا بگذارد. اما دهانه رحم در بعضی بارداری‌ها بسیار زودتر از موعد باز می‌شود یا این که طول سرویکس در برخی بانوان کوتاه‌تر از حد نرمال است. این عارضه‌ها مشکلاتی را برای بارداری ایجاد می‌کند. برای درمان دهانه رحم کوتاه یا نارسایی سرویکس در دوران بارداری باید هرچه زودتر تحت نظر پزشک متخصص قرار گیرید تا بتوانید از زایمان زودرس و دیگر مشکلات برای خود و نوزادتان پیشگیری کنید
سرویکس کوتاه چیست؟
سرویکس کوتاه چیست؟بررسی سایز و طول دهانه رحم در بارداری جزء تست‌های معمول دوران بارداری نیست. متخصصین زنان و زایمان معمولاً طول سرویکس را بررسی نمی‌کنند، مگر آن که:
احتمال دهند که سرویکس کوتاه است.
نشانه‌های زایمان زودرس وجود داشته باشد. زایمان زودرس به وضع حمل قبل از هفته سی و هفتم بارداری گفته می‌شود.
عامل‌های خطر زایمان زودرس، مانند سابقه زایمان زودرس در گذشته یا سابقه خانوادگی این مشکل وجود داشته باشد.
اگر متخصص زنان و زایمان به کوتاهی سرویکس مشکوک شود، سونوگرافی به صورت مرتب انجام می‌شود. در صورت کوتاه بودن دهانه رحم، احتمال زایمان زودرس به ۵۰ % افزایش می‌یابد. چنانچه سرویکس کوتاه باشد و بارداری تک قلویی باشد، متخصص زنان و زایمان درمان‌های زیر را برای افزایش دوران بارداری و جلوگیری از زایمان زودرس پیشنهاد می‌دهد:
سرکلاژ
سرکلاژ دهانه رحم عملی است که در آن متخصص دهانه رحم را در دوران بارداری با بخیه می‌بندد تا به این ترتیب از زایمان زودرس جلوگیری شود.
پروژسترون واژینال
پروژسترون هورمونی است که بدن را برای بارداری آماده می‌کند.
پروژسترون صرفاً زمانی از زایمان زودرس جلوگیری می‌کند که دهانه رحم کوتاه باشد و بارداری تک قلویی باشد. پروژسترون باید هر روز از قبل از هفته بیست و چهارم یا نهایتاً از هفته بیست و چهارم، داخل واژن استعمال شود و مصرف آن تا هفته سی و هفتم ادامه یابد. عامل‌های متعددی بر طول دهانه رحم اثر می‌گذارد، که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بزرگ یا کشیده بودن غیرعادی سایز رحم
مشکلات ناشی از خونریزی در دوران بارداری یا التهاب (تحریک) رحم
عفونت
نارسایی دهانه رحم
نارسایی سرویکس چیست؟
منظور از نارسایی دهانه رحم این است که سرویکس در دوران بارداری زودتر از موعد، بین هفته چهارم تا ششم بارداری، باز (گشاد) شود؛ حال آن که دهانه رحم باید تمام ۹ ماه بارداری را بسته باشد. نارسایی دهانه رحم موجب می‌شود که سرویکس بدون درد یا انقباض نازک و پهن شود. در نتیجه کیسه مایع آمنیوتیک (کیسه آب) رو به پایین و داخل دهانه رحم بیرون می‌زند و در نهایت پاره می‌شود. پاره شدن کیسه آب منجر به زایمان زودرس یا سقط جنین می‌شود. سفت و شل شدن عضلات رحم منجر به احساس انقباض می‌شود و این انقباض‌ها کمک می‌کند تا نوزاد در کانال زایمان حرکت کند و از بدن مادر خارج شود. نارسایی سرویکس منجر به سقط جنین و زایمان زودرس می‌شود. چنانچه نوزاد قبل از هفته سی و هفتم متولد شود، زایمان زودرس اتفاق افتاده است. سقط جنین نیز به مردن نوزاد در رحم قبل از هفته بیستم بارداری گفته می‌شود. نارسایی یا ضعف دهانه رحم در یک تا دو درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد. نارسایی سرویکس دلیل ۲۵ % از موارد سقط جنین در سه ماهه دوم بارداری است. علت نارسایی دهانه رحم در تمام موارد مشخص نیست، اما عامل‌های زیر احتمال بروز این
مشکل را افزیش می‌دهد:
نقص‌های مختلف رحم، مانند دو نیمه شدن رحم
سابقه جراحی دهانه رحم
کوتاه بودن سرویکس. هر چه دهانه رحم کوتاه‌تر باشد، احتمال وجود نارسایی سرویکس بیشتر است.
آسیب دیدن رحم در زایمان‌های قبلی
علائم نارسایی دهانه رحم
ممکن است نارسایی دهانه رحم به هیچ علامت یا نشانه‌ای همراه نباشد. دهانه رحم صرفاً قبل از تمام شدن نه ماه بارداری، بدون درد یا انقباض باز می‌شود. برخی بانوان ناراحتی بسیار خفیفی را به مدت چند روز تجربه می‌کنند، البته این درد جزئی فقط در هفته‌های پانزدهم تا بیستم بارداری حس می‌شود. بااین حال نشانه‌ها و علائم زیر می‌تواند بیانگر نارسایی دهانه رحم باشد:
درد کمر و پشت بدن
احساس فشار در لگن
انقباض‌های خفیف شکمی
تغییر ترشحات واژن
خونریزی خفیف واژن
تشخیص
تشخیص نارسایی سرویکس دشوار است و عمدتاً بر پایه اتساع بدون درد دهانه رحمی انجام می‌شود که پس از گذشت سه ماه اول شایع است. برخی متخصصین زنان و زایمان در سه ماهه دوم بارداری با انجام سونوگرافی، طول دهانه رحم را از دهانه واژن اندازه می‌گیرند تا متوجه کوتاه شدن سرویکس بشوند. آزمایش‌هایی مانند رادیوگرافی و هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی رحم) با وارد کردن بالون هوا داخل سرویکس، نیز به منظور تشخیص نارسایی سرویکس انجام می‌شود.
عامل‌های خطر نارسایی دهانه رحم
احتمال بروز نارسایی دهانه رحم در شرایط زیر افزایش می‌یابد:
سابقه سقط جنین، بدون علت مشخص در سه ماهه دوم یا سابقه زایمان زودرس بدون دلیلی که ناشی از جدا شدن زودهنگام جفت از جنین نباشد.
سابقه انجام عمل‌هایی مانند عمل برش الکتریکی با حلقه (LEEP) یا نمونه برداری مخروطی از دهانه رحم
چنانچه مادر بانویی که در حال حاضر باردار شده است، در زمان بارداری وی داروهای DES مصرف کرده باشد. این دارو در گذشته برای پیشگیری از سقط جنین تجویز می‌شد، اما مشخص شد که این دارو تاثیرگذار نیست و باعث بروز ناهنجاری‌هایی در مجرای تولیدمثل جنین می‌شود.
آسیب دیدن دهانه رحم هنگام کورتاژ یا زایمان یا سابقه چند بارداری ناموفق
کوتاه‌تر از حد عادی بودن دهانه رحم
سابقه نارسایی سرویکس در بارداری‌های قبلی
درمان نارسایی سرویکس
چنانچه متخصص زنان و زایمان به نارسایی دهانه رحم مشکوک شود، سونوگرافی ترانس واژینال از آغاز هفته شانزدهم تا بیستم به طور مرتب برای بررسی وضعیت مادر انجام می‌شود. سونوگرافی ترانس واژینال از طریق واژن، و نه از روی شکم انجام می‌شود و در آن از امواج صوتی و صفحه نمایشگر رایانه برای نشان دادن جنین در رحم استفاده می‌شود.
درمان دارویی
اگر مادر سابقه زایمان زودرس داشته باشد، مکمل پروژسترون برای وی تجویز می‌شود. متخصص معمولاً توصیه می‌کند که آمپول هورمون پروژسترون به صورت هفتگی در سه ماهه دوم بارداری تزریق شود. البته پژوهش‌های بیشتری باید انجام شود تا تاثیر پروژسترون در درمان نارسایی دهانه رحم اثبات شود. سرکلاژ نیز برای درمان نارسایی سرویکس توصیه می‌شود، به ویژه اگر سابقه زایمان زودرس در هفته‌های شانزدهم تا سی و چهارم بارداری وجود داشته باشد. سرکلاژ عملی سرپایی است و مادر باید پس از آن استراحت کند. استروئید نیز در کنار داروهای دیگر برای پیشگیری از زایمان زودرس تجویز می‌شود. البته فقط پس از هفته بیست و چهارم، یعنی زمانی که نوزاد شانس زنده ماندن دارد، می‌توان از استروئید استفاده کرد. استروئید رشد ریه‌های جنین را سریع‌تر می‌کند، بنابراین اگر نوزاد زودتر از موعد متولد شود، مشکل کمتری پیش می‌آید.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼