درباره دوران بارداری، سختی ها شیرینی هایش را بدانید

دوران بارداری برای هر زنی یک اتفاق بسیار مهم و تاثیرگذار است. زنان وقتی برای اولین بار مادر می‌شوند ویا این تجربه را تکرار می‌کنند حسی متفاوت و شیرین دارند. خیلی‌ها در دوران بارداری دچار مشکلات زیادی می‌شوند و انقدر این ۹ ماه برایشان سخت و طاقت فرسا است که همیشه به عنوان بدترین دوران از آن یاد می‌کنند. بسیاری دیگر روز‌های شیرینی را میگذرانند و بی هیچ مشکلی این ۹ ماه را سپری می‌کنند.

در هر دو صورت دوران بارداری قوانین خاص خودش را دارد. از انواع پرهیز‌های غذایی، تا رژیم‌های خاص، نوع ورزش و راه رفتن و خوابیدن گرفته تا نوع پوشش و تغییر سایز لباس و کفش.. همه از ویژگی‌های این دوران است. برای اینکه در این ۹ ماه روز‌های خوبی را سپری کنید بد نیست یک سری باید نباید‌های آن را بدانید تا دوران بارداری برایتان ساده‌تر و شیرین‌تر شود.

سه ماهه اول

زمانی که شما متوجه بارداری خود می‌شوید حداقل ۳ یا ۴ هفته از تشکیل نطفه گذشته است. دکتر‌ها بر اساس یک زمان تقریبی بارداری شما را از تاریخ آخرین عادت ماهانه محاسبه می‌کنند که طبیعتا از سن واقعی جنین بیشتر خواهد بود. در این زمان شما یک جنین بسیار کوچک به اندازه یک دانه خشخاش دارید که در کیسه مخصوص بارداری با جسم زرد که وظیفه رساندن مواد غذایی به جنین را دارد در رحم شما به سر می‌برد. در این زمان با یک آزمایش خون یا تست بارداری خانگی هم متوجه وجود جنین می‌شوید. اگر بخواهید از سلامت دقیق‌تر جنین مطلع شوید می‌توانید در هفته چهارم سونوگرافی ساده یا واژینال انجام دهید. در سونوگرافی واژینال شما می‌توانید جنین را بهتر ببینید و نوار قبلی آن را را بگیرید.

نکات مراقبتی

قبل از هر چیز با دیدن جواب مثبت تست به پزشک خود مراجعه کنید. او شما را درجریان سلامت جنین میگذارد و دوره ۹ ماهه درمان را با شما شروع می‌کند.پزشک شما نوع تغذیه سالم را به شما می‌گوید، فشارخون را اندازه می‌گیرد و وزن اولیه شما را ثبت می‌کند. از این زمان شما باید شروع به خوردن قرص‌های مکمل تقویتی کنید.

روزانه یک مکمل اسید فولیک از نیاز‌های اولیه شما است. اسید فولیک یک ماده مغذی ضروری است که کودک شما در برابر مشکلات مغز و نخاع مانند اسپینا بیفیدا (شکاف مادرزادی مهره ها) محافظت میکند.شما روزانه نیاز دارید که ۴۰۰ میکروگرم مکمل اسید فولیک (ویتامین B۹) مصرف کنید، شما می‌توانید یک مولتی ویتامین در دوران بارداری مصرف کنید، اما نباید جایگزین رژیم غذایی شما شود.

ضعف و بیحالی

از مهم‌ترین علایم بارداری در سه ماهه اول ضعف و خستگی بیش از حد و نیاز مبرم به خوابیدن است. در این شرایط به خودتان سخت نگیرید بیشترین وقت را برای استراحت خود بگذارید و سعی کنید شب‌ها زودتر بخوابید. بدن شما به دلیل تغییرات هورمونی نیاز به استراحت بیشتری دارد.

تهوع

اکثر مادران در طول سه ماهه اول بارداری اغلب اوقات با خوردن غذا تهوع می‌گیرند، اگر بدانید کدام غذا‌ها برای شما خوب و کدام غذا باعث می‌شود که احساس تهوع کنید راحت‌تر میتوانید این دوران را بگذرانید. خوراکی‌هایی مانند اسنک یا بیسکوییت و نان میتواند به شما کمک کند، این حالت را از بین ببرد. حالت تهوع معمولا بین ۱۲ یا ۱۴ هفته خوب میشود، اگر شما روزی چند بار استفراغ میکنید و قادر نیستید که آن را کنترل کنید در اسرع وقت به دکتر خود مراجعه کنید.

علایم خطر

شاید یکی از سخت‌ترین دوران بادراری همین سه ماهه اول است. در این دوران احتمال سقط بسیار بالاست و خیلی از خانم‌ها تمایلی ندارند بارداری خود را به کسی اعلام کنند و می‌خواهند تا تثبیت موقعیت جنین در رحم صبر کنند. به یاد داشته باشید وقتی رحم شما رشد میکند ممکن است شما گرفتگی خفیف در معده و درد شدید و ناگهانی حس کنید. اگر شما گرفتگی به همراه خونریزی دارید بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید، تا با ارزیابی بیشتر به شما کمک کنند.

لباس راحت

شاید از نظر ظاهری هنوز خیلی تغییر نکرده باشید، اما حتما در سینه‌های خود دچار حساسیت و درد می‌شوید. حساس شدن سینه‌ها خود یکی از نشانه‌های اول بارداری است، شما نمیتوانید لباس زیر معمول خود را بین حدود هشت هفته و ۱۰ هفته از بارداری استفاده کنید. شما میتوانید برای اینکه سینه هایتان جلوه بدی نداشته باشد یک لباس زیر خوب تهیه کنید.

کار‌های پرخطر نکنید

در هنگام استفاده از مواد شیمیایی خانگی و تمیز کردن محصولات دقت کنید، دستکش بپوشید و از تماس مستقیم با محصولاتی که دارای بخار قوی و برچسب‌های هشدار دهنده قوی هستند دوری کنید. وقتی که شما مشغول تمیز کردن خانه یا هر مکان دیگری هستید، پنجره‌های خانه را باز نگه دارید. اگر شما با اشعه ایکس یا مواد شیمیای کار میکنید بیشتر باید مراقب سلامتی جنین خود باشید.

تغذیه

در این سه ماه خوردن برخی خوراکی‌ها به طور کامل ممنوع است. مثلا زعفران، بابونه، کرفس، جگر گوسفندی، برخی از انواع ماهی‌ها به دلیل داشتن جیوه زیاد، هویج به لیل داشتن ویتامین آ. زیاد و.. در مورد سایر خوراکی‌های باید سلامت خود و جنین فکر کنید و مثلا از خوردن انواع سوسیس و کالباس و مواد ناسالم دوری کنید. شیر، میوه، سبزیجات، غذا‌های مقوی و سالم را در برناه غذایی خود بگذارید. گردو، خرما، عسل، بادام و.. در خوراکی‌های روزانه تان بگنجانید.

سه ماهه دوم

بعد از اینکه از تثبیت جنین در رحم مطمئن شدید در واقع شما سه ماه را پشت سر گذاشته اید و وارد دوران جدید می‌شوید. در این سه ماهه دوم شما از یک نظر بسیار راحت‌تر شده اید، کم کم ظاهرتان به سمت تغییرات اساسی می‌رود، در ماه چهارم می‌توانید جنسیت جنین را بفهمید و راحت‌تر برایش خرید کنید. تغذیه در این سه ماهه تغییر زیادی نمی‌کند، اما اگر در سه ماه اول نیاز به خوردن در شما شدت گرفته بود حالا کم کم به حالت عادی بر می‌گردید.

نکات مراقبتی

شما سه ماهه خطرناک برای سقط جنین را از سر گذراندید؛ و دوم اینکه در اکثر خانم‌های باردار عوارض اولیه بارداری (مانند تهوع صبحگاهی) از بین می‌روند. در برخی موارد، سوزش معده جای تهوع را می‌گیرد. وقتی وارد هفته ۱۵ بارداری می‌شوید حدود دو کیلوگرم یا کمی بیشتر وزن اضافه کرده اید. اگر میزان اضافه وزن شما کمی کمتر یا بیشتر از این مقدار است، نگران نشوید. میزان اضافه وزن در خانم‌های باردار با یکدیگر متفاوت است.

حتی یک سری گرفتیگی‌های بینی هم ناشی از عوارض بارداری و به دلیل وجود آلرژی است. از مواد محرک مانند دود سیگار و گرد و غبار دوری کنید. برای بهبود وضعیت منافذ بینی شب‌ها از بخارساز یا مرطوب کننده‌های هوا استفاده کنید و مایعات بنوشید.

اولین حرکات

زمانی که شما خطر سقط جنین را گذراندید باید منتظر شروع حرکت‌های جنین باشید. اولین حرکت‌های او را به صورت لرزش حباب‌های هوا یا حتی شبیه به درست کردن ذرت بوداده حس می‌کنید. برخی زنان می‌گویند حس حرکت ماهی در دلشان داشتند. در هفته‌های بعد شما مطمئنا لگد زدن کودک را احساس خواهید کرد.

اضافه وزن

شما در این سه ماه شکم و بالاتنه بزرگی دارید، باید کفش‌های پاشنه بلند را کنار بگذارید و دنبال کفش‌های راحتی و نرم باشید. حتما در هنگام رانندگی از کمربند ایمنی استفاده کنید. برای حفاظت بیشتر، کمربند ایمنی را از کنار ران و باسن خود عبور دهید و قفل آن را زیر شکم خود محکم کنید. کمربند ایمنی نباید از روی شکم شما بگذرد بلکه باید یک قسمت از بالا و قسمت دیگر از زیر شکم عبور کند.

به چپ بخوابید

از ماه چهارم به بعد باید در شکل خوابیدن خود دقت کنید. از قدیم مصطلح بوده که به پشت خوابیدن باعث پیچیدن بند ناف دور گردن نوزاد و خفگی او می‌شود. اما علت اصلی اینکه باید به پهلو بخوابید این است که اگر به پشت بخوابید رحم شما به استخوان لگنی فشار می‌آورد به ویژه این فشار به سیاهرگ بزرگ تحتانی وارد می‌شود که مسوولیت بازگرداندن خون از اندام‌های تحتانی شما به قلب را بر عهده دارد. به همین دلیل خونرسانی و اکسیژن رسانی به جنین کم می‌شود و احتمال خفگی را بالا می‌برد. در سه ماهه دوم احتمالا فشار خون شما کمتر از همیشه خواهد بود. در صورتی که در حالت خوابیده یا نشسته قرار دارید، به سرعت بلند نشوید، زیرا ممکن است دچار سرگیجه شوید.

سونوگرافی

در این سه ماه شما با سونوگرافی تعیین جنسیت می‌توانید فرزند خود را بهتر بشناسید و به طور کامل و دقیق از سلامت او مطمئن شوید.

تغییرات پوستی

احتمالا شما تغییراتی در پوست خود مشاهده میکنید. مثلا ممکن است کف دست‌های شما قرمز شود، اما نگران نباشید. این اتفاق در اثر افزایش میزان هورمون استروژن است. همچنین مشاهده لکه‌های تیره رنگ در بعضی قسمت‌های پوست در دوران بارداری معمول است که در اکثر خانم‌ها پس از زایمان به سرعت از بین می‌رود. البته این تغییرات پوستی به جنس و رنگ پوست هم بستگی دارد و خیلی‌ها اصلا دچار چنین تغییراتی نمی‌شوند.

در این سه ماه به دلیل کشیده شدن پوست احتمالا شکمتان دچار خارش می‌شود که می‌توانید با کرم‌های ضد ترک از ایجاد ترک‌های بادراری جلوگیری کنید.سعی کنید خود را در برابر نور خورشید قرار ندهید. هنگامی که می‌خواهید از منزل خارج شوید لباس کامل بپوشید. از کلاه لبه دار یا نقاب دار استفاده کنید. عینک آفتابی به چشم بزنید و حتما از محلول‌ها یا کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنید.

اضافه وزن

خیلی‌ها در سه ماهه اول دچار بی اشتهایی و تهوع شدید هستند بنابراین اضافه وزن چندانی ندارند، بنابراین در این سه ماه باید این کمبود وزن را جبران کنید. آهن به میزان کافی مصرف کنید، زیرا در دوران بارداری بدن شما به مقدار بیشتری آهن نیاز دارد. غذا‌های سرشار از آهن که می‌توانید مصرف کنید شامل گوشت قرمز، گوشت مرغ، گوشت ماهی، تخم مرغ، عدس و دیگر حبوبات، اسفناج و غلاتی که با آهن غنی شده اند، هستند.

سوزش سر دل

اکثر خانم‌ها در سه ماهه دوم از سوزش سر دل شکایت می‌کنند. برای اینکه این حالت کمتر اذیتتان بکند به جای خوردن دو تا سه وعده غذای سنگین، چهار تا پنج وعده غذای سبک بخورید و هر دو تا سه ساعت یک بار یک میان وعده کوچک میل کنید. نگذارید معده تان خالی بماند و ایجاد سوزش بکند. حداقل سه ساعت بعد از خوردن ناهار یا شام به رخت خواب بروید.

میوه و سیزیجات را فراموش نکنید

ادویه و غذا‌های پرچرب منجر به سوزش بیشتر معده می‌شوند پس آن‌ها را ترک کنید. گاهی برای بعضی از خانم‌ها شکلات و آب میوه هم محرک است. شب‌ها قبل از خواب یک لیوان شیر کم چرب یا بدون چربی بنوشید. بعد از غذا خوردن تا نیم ساعت دراز نکشید و صاف روی مبل یا صندلی بنشینید. دور نوشیدنی‌های حاوی کافئین از جمله چای، قهوه، نسکافه و نوشابه خط بکشید.

سه ماهه سوم

در این سه ماه شما دیگر حسابی درشت و چاق شده اید و حاملگی تان به خوبی مشهود است. احتمالا سنگین راه می‌روید و خیلی تحرک ندارید. کم کم شورع به خرید اتاق نوزاد می‌کنید و روز به روز به تغییر شکل ظاهری خود اگاه می‌شوید.

سختی این سه ماه آزمایش‌ها و چکاپ‌های مکرر است. در سه‌ماهه سوم (از ۲۸ هفتگی تا انتهای بارداری)، شما باید از ۲۸ تا ۳۶ هفتگی هر دوهفته یکبار برای چک آپ بروید و بعد از آن هفته‌ای یکبار تا زمان زایمان.

تست‌های پزشکی

برای سه‌ماهه دوم، شما وزن می‌شوید و آزمایش خون می‌دهید؛ و ممکن است یک تست ادرار برای علائم پره اکلامپسی، عفونت‌های دستگاه ادراری و مشکلات دیگر از شما گرفته شود.

ضربان قلب جنین و شکم شما توسط دکتر مرتب چک می‌شود. از شرمگاه تا بلندی استخوان شما را اندازه می‌گیرد (که بنام قله رحم شما است) که با مقایسه اندازه‌گیری‌های قبلی و رشد جنین از طبیعی بودن همه‌چیز اطمینان حاصل می‌کنند. اگر بزرگ‌تر و یا کوچک‌تر باشد از شما یک سونوگرافی برای سلامت و اندازه رحم گرفته خواهد شد.

سر جنین

در این دوران سر جنین باید به سمت پایین رحم چرخیده باشد و برای زایمان اماده باشد. در ۳۶ هفتگی یا بیشتر، اگر دکتر از زاویه سر جنین مطمئن نباشد، دستور یک سونوگرافی خواهد داد. او ممکن است با روشی به نام حرکت دادن سر از بیرون، سعی کند که سر جنین را برگرداند. اگر تاریخ زایمان گذشته باشد پزشک برای نرم شدن، نازک شدن و یا باز شدن رحم معاینه لگنی میکند که زمان زایمان را مشخص کند؛ و اگر جنین پایین آمده و در حال آماده شدن برای تولد باشد با یک تست واژینال معلوم می‌شود.

تزریق آر هاش

اگر RH شما منفی و RH پدر جنین مثبت باشد که با یک ازمایش خون مشخص می‌شود تا متوجه شوند که بدنتان آنتی‌بادی، برای احتمال RH مثبت جنین تولید می‌کند یا خیر. (این تست غربالگری آنتی‌بادی و در زمان نزدیک به پایان یک‌ماهه دوم که آزمایش خون دیابت می‌دهید انجام می‌شود.).

اگر قبلاً این آزمایش را نداده باشید پزشک شما همزمان با آزمایش RH، تزریق را در ویزیت ۲۸ هفتگی انجام خواهد داد. (اگر آزمایش، وجود آنتی‌بادی را نشان دهد، تزریق بی‌فایده است، اما ضرری هم نخواهد داشت.)

در ماه آخر به فکر بیمارستان و شرایط تولد باشید

در ماه اخر شما هیچ کاری جز انتظار برای تولد فرزدتان را نخواهید داشت. به شدت سنگین و کم تحرک می‌شوید و بی صبرانه در انتظار نوزادتان هستید. ممکن است پا‌های شما به شدت ورم کند و حتی سایز کفشتان تغییر کرده باشد. اصلا نگران نباشید همه این‌ها بعد از زایمان به حالت اول بر می‌گردد. بهتر است به فکر بیمارستان و شرایط تولد باشید.