کودک دو ساله، شدت واکنش عاطفی او

کودکی که دارای عواطف شدیدی است، احساسات خود را با شور و هیجان ابراز می‌کند.

کودکی که دارای عواطف شدیدی است، احساسات خود را با شور و هیجان ابراز می‌کند. هنگامی‌که خوشحال است جیغ می‌کشد و می‌خندد و هنگامی‌که ناراحت است مانند آتش‌فشانی فعال اشک می‌ریزد یا پی‌درپی جیغ می‌کشد.

کودکی را که در انتهای دیگر طیف قرار می‌گیرد، ملایم می‌نامند. کودک ملایم، احساسات خود را آرام و کنترل‌شده ابراز می‌کند. اگر خوشحال باشد لبخند می‌زند یا احساس رضایت را می‌توان در چهرۀ او دید. اگر غمگین باشد، اخم می‌کند یا اشک می‌ریزد اما عموماً شکایت خود را با صدای بلند بیان نمی‌کند.

اگر عواطف فرزندتان شدید است، می‌دانید که به‌راحتی نمی‌توان او را نادیده گرفت. احتمالاً هنگامی‌که خوشحال است از ابراز شادی و شوق او لذت می‌برید.

چون مشتاق شادی است در بسیاری از اوقات مرکز توجه بزرگسالان واقع می‌شود و به‌طور طبیعی رهبری بچه‌های دیگر را بر عهده می‌گیرد، اما از طرف دیگر نیز می‌بینید که تحمل ابراز غم و خشم او مشکل است.

کودکی که عواطف شدیدی دارد، چنان درگیر احساسات خود می‌شود که نمی‌توانید او را آرام کنید و برای اینکه بتوانید با او صحبت کنید باید ابتدا صبر کنید تا طوفان احساساتش فروکش کند.

اگر شما نیز عواطف شدیدی دارید ممکن است هیجانات شدید و ناگهانی فرزندتان، پاسخی به همان شدت را در شما برانگیزد. هنگامی‌که فرزندتان کنترل خود را از دست می‌دهد، شما نیز ممکن است مشکل بتوانید آرامش خود را حفظ کنید.

اگر خودتان فرد ملایمی هستید ممکن است هنگامی‌که فرزندتان دچار احساسات انفجاری می‌شود تحت تأثیر قرار بگیرید و ندانید که چه باید بکنید، آیا بایستی به‌رغم آنکه تلاش‌هایتان را بی‌پاسخ می‌گذارد، باز هم سعی کنید که او را آرام کنید؟

کودک ملایم معمولاً از نظر دیگران کسی است که می‌توان به راحتی با او کنار آمد. هنگامی‌که دچار خشم می‌شود یا قصد شورش دارد، در مقایسه با بچه‌های دوسالۀ دیگر، احساسات خود را به‌آرامی بروز می‌دهد. او واکنش آشکاری ندارد و شاید لازم باشد او را تشویق کنید تا نظر مثبت یا منفی خود را نسبت به چیزی ابراز کند.

اگر خودتان فرد ملایمی هستید شاید درک عکس‌العمل‌های کمرنگ فرزندتان برایتان ساده باشد، اما اگر عواطفتان شدید است شاید لازم باشد برای درک روش‌های ظریفی که فرزندتان برای ابراز خود به کار می‌برد دقت ویژه کنید.

برای آنکه ببینید فرزندتان واکنش‌های عاطفی شدید یا ملایمی دارد به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:

- آیا فرزندم هنگامی‌که او را قلقلک می‌دهند با صدای بلند و به‌شدت می‌خندد؟

- آیا فرزندم هنگامی‌که درجه حرارت بدن او را می‌گیرند، لگد می‌زند و جیغ می‌کشد؟

- آیا فرزندم هنگامی‌که او را تحسین می‌کنند، هیجان‌زده می‌شود، می‌پرد، می‌خندد یا از شادی جیغ می‌کشد؟

- آیا فرزندم هنگامی‌که لباس تن او می‌کنند، یا از تن او درمی‌آورند، غُر می‌زند و شکایت می‌کند؟

- اگر فرزندم به آنچه می‌خواهد دست نیابد، آیا معمولاً از شدت ناکامی گریه می‌کند و پا به زمین می‌کوبد؟

- آیا گاهی از اوقات که فرزندم گریه می‌کند، جیغ می‌کشد یا در مکان‌های عمومی دچار طوفانی از احساسات می‌شود، شرمگین می‌شوم؟

اگر در پاسخ به تعداد زیادی از پرسش‌های بالا پاسخ بلی یا بیشتر اوقات داده باشید، احتمالاً واکنش‌های عاطفی فرزندتان شدید است. اگر پاسختان نه یا به‌ندرت بوده است، احتمالاً واکنش‌های فرزندتان ملایم است. به خاطر داشته باشید که عکس‌العمل بسیاری از بچه‌های دو ساله نه چندان شدید و نه خیلی ملایم است، اما به خاطر مرحلۀ رشدی آن‌ها شدید به نظر می‌رسد.

اگر واکنش عاطفی شدید در فرزندتان رفتاری تازه به‌حساب می‌آید نمی‌توان آن را خصوصیتی مزاجی به‌حساب آورد. این خصوصیت‌ها تنها در صورتی مزاجی است که فرزندتان همیشه واکنش‌های عاطفی شدید از خود بروز دهد.

اگر واکنش‌های عاطفی فرزندتان بسیار شدید است باید سعی کنید هنگامی‌که خلق او در حال دگرگون شدن است و یا به مرحلۀ انفجار می‌رسد، آرامش خود را حفظ کنید. اگر سعی کنید مانع از برون‌ریزی احساسات او شوید، ممکن است انفجار عواطف او را تشدید کنید.

البته می‌توانید او را به اتاق دیگر ببرید یا او را به‌جایی ببرید که در آنجا مدتی تنها بماند تا بتواند برای فروکش کردن احساسات خود، فضا و زمان کافی در اختیار داشته باشد.

کودک دوساله به‌قدر کافی رشد کرده است که درک کند صدای گریه و جیغ او می‌تواند مزاحم بچه‌ها یا بزرگسالان دیگر شود.

کودکی که واکنش‌های عاطفی او شدید است می‌تواند بیاموزد که وقتی تحت تأثیر احساسات خود قرار می‌گیرد به فضایی خصوصی نیاز دارد تا رفتارش برای دیگران مشکل‌آفرین نشود.

می‌توانید این‌طور برای فرزندتان توضیح بدهید: گاهی از اوقات که ناراحت می‌شوی سروصدایت خیلی بلند می‌شود. سروصدا کردن اشکال ندارد اما برای این کارِ تو باید راهی پیدا کنیم که دیگران اذیت نشوند. اگر نیاز داری که جیغ بکشی تو را به اتاقت می‌برم تا وقتی‌که آرام‌تر شوی.

نکتۀ مهم این است که به کودک دو ساله‌ای که عواطف او شدید است کمک کنیم تا درک کند احساسات او را قبول داریم، اما برای نحوۀ ابراز احساساتش حدومرز تعیین می‌کنیم.

هم‌زمان با بزرگ شدن کودک، هنگامی‌که می‌خواهد به شما نشان بدهد که تحت تأثیر احساساتش قرار گرفته است، به او کمک کنید تا از کلام استفاده کند. اگر می‌بینید که از انفجار احساسات خود جلوگیری می‌کند یا هنگامی‌که ناراحت است اتاق را ترک می‌کند، حتماً او را به خاطر حفظ آرامش خود تحسین کنید.

اگر فرزندتان بسیار ملایم است به‌اندازۀ بچه‌های دو سالۀ دیگر پرسروصدا و پرتوقع نخواهد بود. ممکن است از رفتار آرام او لذت ببرید اما لازم است به او کمک کنید هنگامی‌که به کمک یا به توجه نیاز دارد از کلام استفاده کند.