درد عادت ماهانه از چیست؟

طب سنتی هم حرف های زیادی در این رابطه دارد و معتقد است با تغییر شیوه زندگی می توان تا حد زیادی به سلامت عادت ماهانه هم کمک کرد.

بحث سلامت زنان و سلامت «عادت ماهانه» دو مبحثی هستند که به شدت با یکدیگر پیوند خورده اند. طب سنتی هم حرف های زیادی در این رابطه دارد و معتقد است با تغییر شیوه زندگی می توان تا حد زیادی به سلامت عادت ماهانه هم کمک کرد.

« روشنک مکبری نژاد»، معاون آموزشی و عضو هیات علمی دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درباره عقاید طب سنتی در مورد عادت ماهانه و راه های کاهش درد و توصیه های عمومی در این زمینه مطالب مفیدی بیان کرده اند.

عادت ماهانه از دیدگاه طب سنتی

« طب سنتی باور دارد عادت ماهانه یکی از راه هایی است که به دفع مواد زاید بدن کمک می کند. مزاج خانم ها نسبت به آقایان سردتر و با رطوبت تر است، در نتیجه به نسبت آقایان هضم، جذب و دفع خوبی ندارند و به همین دلیل خدا عادت ماهانه را در خانم ها قرار داده است. البته طب جدید باور دارد علت عادت ماهانه دفع برخی سلول هاست. عادت ماهانه در طب سنتی بسیار مهم است و همان طور که می دانید، خانم ها با به تاخیر افتادن عادت ماهانه حال بدی را تجربه و احساس سنگینی می کنند. حتی ممکن است خانمی با تاخیر عادت ماهانه دچار مشکلاتی شود که با شروع عادت ماهانه این مشکلات حل می شوند.»

۶عامل تاثیرگذار در عادت ماهانه

طب سنتی توجه به ۶ مورد را برای سلامت عمومی بدن ضروری می داند و معتقد است توجه به آنها می تواند تاثیر زیادی در سلامت عادت ماهانه خانم ها هم داشته باشد. از طرفی به هم خوردن تعادل این ۶ مورد سلامت بدن را به خطر می اندازد. این ۶ مورد عبارتند از:

۱- آب و هوا: می تواند بر کل سیستم بدن تاثیر بگذارد.

۲- خوردنی ها و آشامیدنی ها: هر خوراکی ای که میل می کنیم می تواند بر سیستم بدن ما تاثیر بگذارد و باعث بروز بیماری یا حفظ سلامت مان شود.

۳- احتباس و استفراغ: البته احتباس به معنای امروزی نیست و مفهومش هر ماده ای است که با باقی ماندن در بدن، تعادل را به هم می زند و باعث بیماری می شود و برای حفظ سلامت باید از بدن خارج شود. از جمله موادی که باید از بدن خارج شوند می توان مدفوع، ادرار و تعریق را نام برد که به هم خوردن تعادل هریک مساوی با بیماری است. استفراغ نیز به این معناست که خروج بیش از اندازه برخی مواد مانند خون باعث بروز بیماری می شود.

۴- اعراض نفسانی: استرس ها و هیجانات می توانند روی سیستم بدن تاثیر بگذارند و باعث بیماری شوند. همه حکمای طب سنتی عقیده دارند این مورد بیش از دیگر موارد مخرب است و بدن را بیمار می کند. استرس ها حتی می توانند از علل مهم بروز بیماری های صعب العلاج نیز باشند.

۵- حرکت و سکون: هر حرکتی که بدن داشته باشد روی سلامت بدن تاثیر می گذارد. طب سنتی به ورزش اهمیت زیادی داده و باور دارد ورزش یکی از راه هایی است که می تواند باعث دفع مواد زاید در بدن و تسهیل فرایند عادت ماهانه شود. در قرن اخیرسکون یکی از دلایل مهم بیماری است.کم تحرکی یا بی تحرکی باعث بیماریهایی مانند سندرم متابولیک، دیابت و فشارخون- عامل بیشتر سکته ها- می شود.

۶- خواب و بیداری: روی تعادل بدن تاثیر می گذارد، این روزها بسیاری از افراد به دلیل استفاده از شبکه های اجتماعی یا به دلایل دیگر تا پاسی از شب بیدار می مانند و به تبع آن روزها می خوابند. این شیوه زندگی که متاسفانه رایج شده، بسیار برای سلامت مضر است.

در ادامه توضیح بیشتری درباره هریک از این موارد می دهیم.

آب و هوا عامل مهمی در سلامت عادت ماهانه

« گروهی از بیماری ها بیشتر در هوای خشک بروز می کنند و گروه دیگر در هوای سرد یا گرم. حتی بادها نیز می توانند بر بروز بیماری تاثیر بگذارند. در این دوران مساله مهم آلودگی هواست که می تواند بر سلامت عادت ماهانه و عمومی تاثیر بگذارد. برخی بیماری ها هم در فصول خاص بیشتر می شوند. آب و هوا روی عادت ماهانه تاثیر می گذارد و به طور کلی در هوای گرم دختران زودتر بالغ می شوند. آب و هوا بحث گسترده ای دارد، درست است که ما نمی توانیم روی آب و هوا تاثیر زیادی بگذاریم اما باید بدانیم آب و هوا تاثیر زیادی بر سلامت بدن دارد و نباید از تاثیر آن بر بروز بیماری ها غافل شویم.»

توصیه ها و پرهیزهای غذایی در عادت ماهانه

« در زمان عادت ماهانه خون از بدن خارج می شود و خون از دیدگاه طب سنتی مزاج گرم و تر دارد. خروج این ماده گرم و تر باعث سردی بدن می شود. به همین دلیل بهتر است در زمان عادت ماهانه از مواد غذایی که طبع سرد دارند، کمتر استفاده کنید. ترشی جات جزو مواد سرد محسوب می شوند که مناسب دوران عادت ماهانه نیستند. در این دوران باید سعی کنید از مواد غذایی گرم، خون ساز و انرژی زا بیشتر استفاده کنید تا احساس بهتری داشته باشید. رعایت این اصول ساده به خصوص زمانی که امتحان دارید یا احساس ضعف دارید، کمک زیادی به بهبود حال عمومی می کند. از دیگر مواد مفید برای این دوران می توان به مغزهایی مانند بادام و پسته اشاره کرد. شیره انگور هم مناسب است. دمنوش هایی مانند بابونه، زنجبیل، پونه و آویشن هم در این دوران می توانند مفید باشند. این دمنوش های گرمی بخش، درد را کاهش می دهند.»

آیا مصرف دمنوش ها محدودیت دارد؟

« بهتر است روی این مساله تاکید کنیم که طب سنتی «بیماری» را درمان نمی کند و وظیفه اش «درمان بیمار» است. ما هر دمنوش و دارویی را با توجه به مزاج شخص تجویز می کنیم. این روزها استفاده از زنجبیل یا برخی دمنوش های گیاهی بسیار رایج شده، در حالی که اگر کسی مزاج بسیار گرمی داشته باشد، نباید از زنجبیل استفاده کند. از این رو، شاید درست نباشد یک نسخه خاص برای همه افراد توصیه کنیم. ما نمی توانیم فرمول کلی برای همه بپیچیم. باید در مورد هر مطلبی که در هر جایی می خوانیم یا می شنویم این نکته را به خاطر داشته باشیم که توصیه های طب سنتی بر اساس مزاج هر فرد است و ممکن است نسخه ای که برای دیگری درمان است، برای شخص دیگری مفید نباشد. البته توصیه های عمومی خوراکی مانند استفاده از مغزها یا مصرف نکردن برخی مواد غذایی مانند ترشی ها یا میوه هایی مانند خیار برای بیشتر افراد در دوران عادت ماهانه مفید است.»

توصیه مادربزرگ ها را گوش کنید و روی زمین سرد ننشینید

« نشستن روی مکان های سرد، چه در دوران عادت ماهانه و چه در زمان های دیگر مضر است. ننشستن روی سنگ ها و محل های سرد از نکاتی است که همه دختران باید رعایت کنند. حتی استفاده از آب سرد هم توصیه نمی شود. حکمای قدیم بسیار تاکید می کردند استفاده از آب سرد در زمان طهارت یا در زمان عادت ماهانه کار درستی نیست و باعث سردی می شود. برخی دختران به علت وسواس و برای پاکیزگی مرتب خودشان را با آب سرد می شویند که این کار باعث سردی بدن و رحم می شود و ممکن است باعث بروز بیماری شود. حتی بهتر است چند روز ابتدای عادت ماهانه دوش نگیرید یا اگر تصمیم به دوش گرفتن دارید، در مدت کوتاه بدون اینکه روی زمین بنشینید، استحمام کنید.»

ارتباط یبوست با عادت ماهانه

« به نظر می رسد یکی از مهم ترین عوامل بیماری و شاید بتوان گفت سردسته بیماری هایی که این روزها اغلب افراد دچار آن می شوند، یبوست و اختلال هضم یا نفخ است. یبوست باعث می شود مواد مضر در بدن تجمع کنند. به طور کلی هر بیماری که به طب سنتی مراجعه می کند، ابتدا مشکل یبوست و گوارش او بررسی می شود. گوارش باعث هضم مواد می شود و در سلامت بدن تاثیر دارد. زمانی که هضم خوبی نداشته باشید، به این مفهوم است که مواد خوبی در بدن تولید نمی شود. بدن نمی تواند از مواد زاید تولید شده استفاده کند یا در صورت استفاده از این مواد بیمار می شود. بیماری ها هم ممکن است به صورت های مختلف بروز کنند که اختلال عادت ماهانه نیز یکی از موارد بیماری است.»

نقش استرس در عادت ماهانه

« استرس به تنهایی قادر است شرایطی را در بدن فرد ایجاد کند تا عادت ماهانه او مختل شود. امتحان، اسباب کشی یا هر مساله ای که استرس ایجاد می کند، ممکن است باعث شود برخی افراد عادت ماهانه نشوند. البته استرس همیشه باعث قطع خونریزی نمی شود و گاهی برعکس عمل می کند و خونریزی را افزایش می دهد. حفظ آرامش و استفاده از داروهایی که استرس را کم می کنند، در کیفیت عادت ماهانه تاثیرگذار است. حتی استرس شدید می تواند باعث یائسگی زودرس شود، مثلا ما مواردی را شاهد بودیم که مرگ عزیزان یا جدایی از همسر استرس هایی به فرد وارد می کند که باعث قطع عادت ماهانه و یائسگی زودرس می شود.»

توصیه ای برای کاهش استرس

« استفاده از گل گاوزبان در کاهش استرس مفید است و دمنوش بابونه علاوه بر کاهش درد عادت ماهانه، به کاهش استرس نیز کمک می کند. بسیاری از خانم ها قبل از عادت ماهانه دچار «پی ام اس» یا همان سندرم پیش از عادت ماهانه می شوند؛ یعنی حال عمومی شان خوب نیست و ممکن است دچار حالت هایی مانند افسردگی، استرس و کلافگی شوند که بابونه می تواند به این افراد نیز کمک کند. میوه سیب و آب آن بسیار مفرح و مناسب است. می توانید فالوده سیب تهیه و میل کنید. برای این کار سیب را رنده کنید و با توجه به مزاجتان کمی گلاب یا عرق بیدمشک یا کمی زعفران یا عرق بهارنارنج، تخم بالنگ یا تخم شربتی به آن اضافه کنید و به عنوان میان وعده بخورید. سیب برای تقویت عمومی بدن و به خصوص برای قوت بخشیدن به سیستم عصبی مفید است.»

بی تحرکی مزید بر علت می شود

« بی حرکتی باعث چاقی می شود و چاقی یکی از مهم ترین عواملی است که باعث اختلال در عادت ماهانه، بروز کیست و بیماری تخمدان پلی کیستیک می شود. از دیدگاه طب جدید و طب سنتی چربی تولید و فعالیت هورمون های مختلف مانند استروژن و پروژسترون را با اختلال روبرو می کند. چاقی در سنین بالاتر حتی می تواند باعث نازایی شود. ورزش و حرکت کردن روی سیستم هیپوتالاموس، هیپوفیز و تخمدان و کیفیت عادت ماهانه تاثیر می گذارد.»

توصیه هایی برای خواب صحیح

« مقالات و تحقیقات جدید اثبات کرده اند بهترین زمان خواب از ساعت 10 شب تا حدود 2 بعد از نیمه شب است. تعادل بدن با این برنامه ثابت باقی می ماند و تمام هورمون های سلامت با رعایت این برنامه کارشان را به درستی انجام می دهند.»

توصیه ورزشی برای بهبود عادت ماهانه

« یکی از محاسن یا شاید یکی از دشواری های طب سنتی این است که ورزش هم مخصوص هر فرد تجویز می شود. ورزش با توجه به اینکه فرد چقدر اضافه وزن و ضعف بدنی دارد یا برحسب مزاجی که دارد، توصیه می شود، مثلا افرادی که بسیار لاغر هستند، مجاز نیستند هر ورزشی را انجام دهند. به طور کلی می توان گفت 30 - 20 دقیقه پیاده روی می تواند برای عموم افراد بسیار مفید باشد. فراموش نکنید پیاده روی هم اصول خودش را دارد و باید به گونه ای باشد که روی تپش قلب تاثیر بگذارد.»

خونریزی کم یا زیاد هشدار دهنده هستند

« خونریزی زیاد یا کم، هر دو باید بررسی شوند و ممکن است نشانی از بیماری باشند. خونریزی زیاد به خصوص زمانی که باعث ضعف می شود، حتما باید درمان شود. در طب سنتی داروهای ساده ای برای خونریزی زیاد وجود دارد که شخص با استفاده از آنها بهبود می یابد و میزان خونریزی اش تعدیل می شود. بالنگ، رب به و آب هویج مواد ساده ای هستند که شخص می تواند برای درمان خونریزی زیاد از آنها استفاده کند. در شرایطی که خونریزی فرد کم یا قطع شده، بهتر است با مراجعه به پزشک بیماری را پیگیری و درمان کند.»

تکنیک کاهش درد در طب سنتی

« باید دور سردی ها را خط بکشید و دمنوش هایی مانند بابونه، آویشن و پونه و گل گاو زبان و زیره بنوشید. برای کاهش درد می توانید در روز، 3 یا 4 بار روغن های گرم مانند روغن زنجبیل یا سیاهدانه را روی ناحیه رحم و تخمدا نها؛ یعنی زیر ناف بزنید. ورزش های سبک نیز به کاهش دردهای عادت ماهانه کمک می کنند.»

آیا طب سنتی مصرف دارو را منع می کند؟

« معتقدیم دیدگاه ما نسبت به طب سنتی نباید دچار افراط و تفریط شود. نباید به طب سنتی این گونه بنگریم که در هر بیماری معجزه می کند و از طرفی این باور که طب سنتی درمان مناسبی نیست هم نادرست است. متاسفانه دیدگاه افراطی و تفریطی هر دو باعث آسیب به طب سنتی می شوند. برخی افراطی ها معتقدند فرد نباید به هیچ عنوان داروی شیمیایی بخورد یا جراحی کند یا واکسن بزند! طب سنتی می تواند کنار طب جدید بسیار مفید باشد. مصداق آن را می توان با توجه به درد عادت ماهانه بیان کرد؛ شخصی که می تواند با دمنوش های ساده و رعایت نکات گفته شده دردش را تسکین دهد، بهتر است همین راه را پیش ببرد و از داروی شیمیایی استفاده نکند، در غیر این صورت برای بهبود حالش می تواند تحت نظر پزشک از داروهای شیمیایی هم استفاده کند.»