استفراغ و تهوع در کودکان، علت و روش های پیشنهادی درمانی
استفراغ یا پرتاب کردن محتویات معده به بیرون از طریق دهان، عارضه ای است که در کودکان بسیار رایج است.
استفراغ یا پرتاب کردن محتویات معده به بیرون از طریق دهان، عارضه ای است که در کودکان بسیار رایج است. گاهی اوقات استفراغ حتی ممکن است برای کودک مفید باشد و در خلاص شدن بدن از شر مواد مضر و پاتوژن هایی که ممکن است ناخواسته مصرف شده باشند، نقش داشته باشد. معمولا استفراغ و تهوع در کودکان بدون نیاز به مداخلات پزشکی متوقف می شود. با این وجود، مهم است که نشانه های کمبود آب در کودکان را که معمولا پس از استفراغ ایجاد می شود، نادیده نگیرید.
در ادامه این مطلب، اطلاعات جالبی در مورد علل، علائم و روش های درمان استفراغ و تهوع در کودکان که توسط منابع معتبر و مختلف ارائه شده است، را در اختیارتان می گذاریم.
علل استفراغ و تهوع در کودکان
استفراغ معمولا نشانه ای از بیماری های زمینه ای مانند موارد زیر است:
- گاستروانتریت یا آنفولانزای معده
- ریفلاکس معده
- مسمومیت غذایی
- دریازدگی
- آلرژی غذایی
- استرس ذهنی
- کمبود خواب
- سوء هاضمه
- خالی بودن شکم
- عفونت های تنفسی
- برخی از بیماری های جدی و عفونت هایی مانند مننژیت، عفونت ادراری، عفونت گوش میانی و آپاندیسیت
- آسیب هایی مانند وارد آمدن ضربه به سر، در این صورت استفراغ ممکن است نشان دهنده افزایش فشار داخل جمجمه باشد
- حذف یکی از وعده های غذایی یا خوردن غذاهای حاوی چربی، قند و فیبر زیاد که می تواند سیستم گوارش کودک را بیش از اندازه آهسته کند و موجب استفراغ شود.
- سندرم استفراغ دوره ای. گاهی اوقات استفراغ مکرر ممکن است به هیچ یک از علایمی که در بالا ذکر شده مربوط نباشد. بلکه ممکن است نشانه ای از سندرم استفراغ سیکلی باشد که با حملات مکرر استفراغ مشخص می شود. این عارضه از چند ساعت تا چند روز ممکن است رخ دهد. مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۲ که نتایج آن در Neurogastroenterology and Motility منتشر شده گزارش می دهد که سندروم استفراغ سیکلی از هر ۱۰۰،۰۰۰ کودک، در ۳۰۰۰ کودک رخ می دهد. (منبع ncbi.nlm.nih.gov)
- استفراغ پروژکتیک که در نوزادان پس از تغذیه با شیر مادر رخ می دهد نیز می تواند نشان دهنده تنگی پیلور باشد. تنگی پیلور وضعیتی است که چرخ شیر را در دستگاه گوارش کودک دچار اختلال می کند و از ورود غذا به روده کوچک جلوگیری می کند. این بیماری مستلزم توجه فوری و انجام اقدامات پزشکی است.
- گاهی بلعیدن مواد سمی می تواند کودک شما را تهدید کند.
علائم استفراغ و تهوع در کودکان
به طور کلی، استفراغی که اغلب همراه با علائم دیگر است، مربوط به بیماری های خاص یا نتیجه ضعف عمومی بدن است. برخی از علائمی که ممکن است با استفراغ همراه شوند عبارتند از:
- بی حالی
- تحریک پذیری
- رنگ پریدگی پوست
- سردرد
- درد شکم
- تب با درجه کم
- افزایش ضربان قلب
- نفخ
- اسهال
روش های جلوگیری از استفراغ و تهوع در کودکان
برای کاهش احتمال استفراغ در کودکان می توانید از اقدامات زیر استفاده کنید:
- به طور مرتب دست کودک را شستشو دهید؛ به خصوص قبل و بعد از خوردن غذا و همچنین پس از استفاده از سرویس بهداشتی
- محدود کردن قرار گرفتن کودک در کنار کودکان بیمار و دارای علاوم استفراغ، اسهال و تهوع
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
گاهی اوقات مراجعه به پزشک ضروری است، به خصوص وقتی که استفراغ طولانی مدت باشد، کودک دچار خشکی بدن شده باشد، قادر به نگه داشتن مایعات در بدن به مدت ۱۲ ساعت نباشد و زمانی که علائم زیر وجود دارد:
- تاری دید
- سفتی گردن
- سرفه
- تب بالا
- میگرن
استفراغ و علائم مربوطه اغلب قابل زمانی که علت این مشکل درمان می شود، بهبود می یابند. در اغلب موارد استفراغ در کودکان بدون انجام درمان خاصی متوقف می شود. با این حال، می توانید بعضی از روش های خانگی زیر را برای درمان استفراغ و تهوع در کودکان امتحان کنید.
چند روش پیشنهادی برای درمان استفراغ و تهوع در کودکان
افزایش مصرف آب
استفراغ می تواند منجر به از دست رفتن آب بدن و در نهایت کم آبی شود. کم آب بدن می تواند برای کودک مضر باشد. از این رو، اولین اقدام برای درمان استفراغ در کودکان و جلوگیری از کم آبی بدن، افزایش مصرف آب است. مایع درمانی نه تنها معده را آرام می کند، بلکه در بازسازی قدرت بدن نیز موثر است.
آب معمولا به اندازه کافی بدن کودک شما را آبرسانی می کند. بنابراین حتی اگر کودک احساس تشنگی خاصی ندارد باز هم در فواصل منظم به بدن او آب برسانید.
علاوه بر این، یک مطالعه نشان می دهد که والدین باید بتوانند به جای محلول الکترولیتی، وقتی که کودکشان از استفراغ رنج می برند و دارای کم آبی است آب یا نوشابه های مورد علاقه آن ها را برای تغذیه استفاده کنند.
- کودکان شیرده باید شیر مادر مصرف کنند.
- در طول روز آب و مایعات را کم کم به کودک بخورانید.
- می توانید از نوشیدنی حاوی کربوهیدرات یا الکترولیت استفاده کنید، با این حال مراقب محصولات تجاری باشید زیرا شکر اضافه شده به این نوشابه ها اغلب باعث اسهال می شود.
- مصرف نوشیدنی های ورزشی نیز می تواند کمک زیادی به کودکان دارای تهوع و استفراغ کند.
- حتی خوردن تکه های یخ در فواصل مکرر نیز مفید است.
استفاده از محلول آبرسان خانگی
استفاده از محلول خوراکی آبرسان (ORS) توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) به عنوان اولین درمان برای کم آبی بدن شناخته شده است. این محلول برای پر کردن بدن با مواد مغذی و جایگزینی مایعات از دست رفته بسیار مفید است و می توان به راحتی آن را در خانه تهیه کرد.
مطالعه ای که در سال ۲۰۰۹ درAmerican Family Physician منتشر شده نشان می دهد که مصرف این محلول درمان مناسبی برای کم آبی ناشی از اسهال در کودکان است.
- ½ قاشق چای خوری نمک و ۶ قاشق چای خوری شکر سفید (یا شکر قهوه ای) را به ۴ - فنجان آب آشامیدنی اضافه کنید.
- مواد را کاملا مخلوط کنید تا نمک و قند کاملا حل شوند.
- این محلول را چندین بار در روز به کودک خود بدهید تا به طور کامل بهبود پیدا کند.
رازیانه
- یکی دیگر از راه حل های مفید که اثربخشی آن در جلوگیری از استفراغ در کودکان توسط تحقیقات علمی اثبات شده است، رازیانه می باشد. دانه های رازیانه دستگاه گوارش را خنثی می کنند و تهوع و استفراغ را کاهش می دهند. آنها همچنین دارای خواص ضد میکروبی هستند که به جلوگیری و درمان آنفلوانزای معده کمک می کنند. آنفولانزای معده باعث استفراغ می شود. به علاوه، طعم معطر آن به آرام کردن معده کمک می کند.
- ۱ قاشق غذا خوری رازیانه خرد شده را به ۱ فنجان آب جوش اضافه کنید.
- ۱۰ دقیقه آن را بجوشانید.
- این مخلوط را تحت فشار قرار دهید و اجازه دهید خنک شود.
- این چای را ۱ الی ۲ بار در روز به کودکان بزرگتر از ۴ سال خود بدهید.
- اگر کودکتان بد غذا نیست می توانید یک قاشق چای خوری رازیانه به او بدهید و از او بخواهید که این دانه ها را بجود.
لیمو
لیمو نیز می تواند به درمان استفراغ مزمن کمک کند. بوی عجیب این میوه بر روی بدن تاثیر می گذارد و می تواند حالت تهوع و استفراغ را کاهش دهد. لیمو غنی شده با ویتامین ها و مواد معدنی است و می تواند برای کسانی که آب بدن خود را از طریق استفراغ از دست داده اند، مفید باشد.
مقدار ویتامین C زیاد در لیمو باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. حتی اسید موجود در لیمو کمک می کند که باکتری هایی را که باعث مسمومیت غذایی می شوند، از بین بروند.
- آب بک عدد لیمو تازه را در یک لیوان آب بریزید و کمی عسل هم اضافه کنید.
- این نوشیدنی را تا چند بار در روز به کودک بدهید. (برای کودکان زیر سن ۱ سال از عسل استفاده نکنید)
- حتی می توانید پوست لیموی تازه را به کودک بدهید تا بو کند. این کار برای کاهش حالت تهوع و استفراغ مفید است.
- مکیدن آبنبات سفت لیمویی نیز می تواند به حذف طعم ناخوشایندی که پس از استفراغ در دهان ایجاد می شود کمک کند.
طب سوزنی
از آنجایی که استفراغ و تهوع و ناراحتی همراه با آن، اغلب باعث می شوند که کودک حتی نتواند نوشیدنی استفاده کند، طب فشاری یک درمان مؤثر برای جایگزینی مایعات و مواد معدنی از دست رفته و جلوگیری از کم آبی بدن است. این طب یکی از طب های سنتی چینی است و به کمک ایجاد فشار در نقاط خاصی از بدن به کاهش استفراغ کمک می کند.
با فشار آوردن بر روی این نواحی، تنش عضلانی و گردش خون بهبود پیدا می کنند و استفراغ و حالت تهوع متوقف می شود. بنابراین در این روش از فشار برای تحریک نقاط خاصی در بدن جهت تسکین علائم استفاده می شود.
به عنوان مثال، نقطه ی فشاری P6 که در قسمت کف دست ساعد در نزدیکی مچ دست قرار دارد، برای کمک به تسکین تهوع و استفراغ بسیار مفید است.
برای ماساژ نقطه P6 از دستور زیر استفاده کنید:
- سه انگشت خود را روی مچ دست کودک قرار دهید.
- انگشت شست خود را زیر انگشت اشاره فرزندتان قرار دهید.
- این نقطه را با یک فشار ملایم، حدود ۲ الی ۳ دقیقه فشار دهید. این کار، کار چندان سختی نیست.
- روی مچ دست دیگر نیز این عمل را انجام دهید.
سایر نکات برای کاهش استفراغ و تهوع در کودکان
- داروهای خارج از نسخه را برای درمان استفراغ و تهوع در کودکان استفاده نکنید. مگر اینکه پزشک متخصص اطفال به طور خاص یک دارو را برای کودکتان تجویز کرده باشد.
- اگر کودک به حالت دراز کش استفراغ می کند، سعی کنید او را تا جای ممکن به پهلو چپ بخوابانید.
- پس از استفراغ، حداقل یک ساعت خوراکی به کودک ندهید.
- مصرف غذاهای جامد را کاهش داده و از سوپ های ساده و مایعات برای تغذیه کودک استفاده کنید.
منبع:
پیام سلامت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼