عفونت گوش در کودکان، عوامل مستعد کننده

عفونت گوش از جمله شایع ترین عفونت های ویروسی یا باکتریایی است که گوش میانی (فضای پُر شده از هوا پشت پرده صماخ که استخوان های کوچک لرزان گوش در آن ناحیه قرار دارند) را تحت تاثیر قرار می دهد.
در این مقاله شما می توانید با عفونت گوش در کودکان آشنا شوید.

علائم عفونت گوش
علائم عفونت گوش معمولاً به سرعت بروز می کنند. این علائم در کودکان شامل درد گوش خصوصاً هنگام دراز کشیدن، احساس کشیده شدن گوش، دشواری در به خواب رفتن، گریه کردن بیش از حد معمول، تحریک پذیری بیش از حد، دشواری در شنیدن یا پاسخ به صداها، از دست رفتن حس تعادل، تب ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر، بیرون آمدن مایعات از گوش، سردرد و از دست دادن اشتهاء می باشد.

علائمی که در عفونت گوش مشاهده می شود، ممکن است بیانگر مشکلات زیادی باشد. در کودکان، در صورت مشاهده علائم زیر با پزشک تماس بگیرید:
- اگر علائم عفونت گوش، بیش از یک روز به طول بینجامد؛
- این علائم در کودکان کوچکتر از ۶ ماه دیده شود؛
- درد شَدید گوش؛
- کودک پس از سرماخوردگی یا ابتلا به عفونت های تنفسی، بی خواب یا تحریک پذیر (تندخو) شود؛
- خروج مایعات، چرک یا مواد قرمز رنگ از گوش.

گوش میانی
عفونت گوش بواسطه باکتری یا ویروس در گوش میانی (Middle Ear) ایجاد می شود. این عفونت اغلب در نتیجه ابتلا به سایر بیماری ها مانند سرماخوردگی، آنفلونزا یا حساسیت که باعث گرفتگی و ورم کردن راه های بینی، گلو و شیپور استاش (Eustachian tube) می شود بروز می کند. شیپور استاش، یک جفت لوله باریک است که از گوش میانی تا قسمت بالای پشت گلو، پشت راه های بینی قرار گرفته است.
شیپورهای استاش برای تبادل هوایی داخل گوش و خروج ترشحات از گوش میانی و داخلی بکار می رود. ورم، التهاب و مخاط موجود در شیپور استاش می تواند آن را مسدود کرده و باعث تجمع مایعات در گوش میانی شود. به دلیل باریکتر و افقی بودن شیپور استاش کودکان، عفونت گوش در آنها شایع تر است.

لوزه ها (آدنوئیدها)، دو قسمت کوچک از بافت های بالای پشت بینی هستند که به نظر می رسد نقش مهمی در فعالیت سیستم ایمنی بدن ایفا می کنند. آدنوئیدها نسبت به عفونت، التهاب و ورم آسیب پذیر هستند.
ورم کردن یا بزرگ شدن لوزه ها می تواند شیپور استاش را مسدود کند و منجر به عفونت گوش میانی خواهد شد.

-التهاب گوش میانی به همراه خروج مواد از گوش: در این بیماری عفونت ویروسی یا باکتریایی وجود ندارد و معمولاً به دلیل اختلال عملکرد شیپور استاش رخ می دهد.
عفونت گوش میانی مزمن به همراه خروج مواد از گوش: این بیماری زمانی بروز می کند که مایعات دارای عفونت در گوش میانی باقی بماند و باعث شود که کودکان نسبت به ابتلا به عفونت مجدد گوش مستعد باشند. به علاوه این مشکل، شنوایی آنها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
-عفونت گوش میانی مزمن چرکی: این بیماری، عفونت مزمن و مداوم گوش است که غالباً منجر به پارگی یا سوراخ شدن پرده صماخ می شود.

عوامل مستعد کننده عفونت گوش
-سن: کودکان بین سنین ۶ ماه تا ۲ سال، به دلیل اندازه کوچک و شکل شیپور استاش و ضعف سیستم ایمنی، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت گوش هستند.
-مکان های نگهداری گروهی از کودکان: کودکانی که بطور گروهی از آنها نگهداری می شود (مثل کودکستان ها)، نسبت به کودکانی که در منزل از آنها مراقبت می شود، احتمال بیشتری دارد که به عفونت گوش مبتلا شوند.
-شیوه غذا دادن به نوزادان: کودکانی که با استفاده از شیشه شیر به آنها شیر داده می شود - خصوصاً هنگامی که دراز کشیده اند - نسبت به کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت گوش هستند.
-عوامل آب و هوایی: عفونت های گوش در فصل پاییز و زمستان و نیز زمان آلودگی هوا شیوع بیشتری دارند.

عوارض عفونت گوش
- نقص در شنوایی: کاهش خفیف شنوایی به صورت گذرا معمولاً با عفونت گوش در ارتباط است. عفونت مزمن یا مایعات ماندگار در گوش میانی ممکن است منجر به از دست دادن میزان قابل توجهی از شنوایی حتی برای همیشه شود.
-کندی رشد و تاخیر در شروع به صحبت کردن: اگر مشکل شنوایی نوزاد به صورت موقتی یا دائمی باشد، ممکن است باعث شود کودک دیر زبان باز کند، مهارت های اجتماعی را به کندی یاد بگیرد یا رشد مغزی او کُند باشد.
- انتشار عفونت به اطراف گوش: عفونت کاملاً درمان نشده گوش، ممکن است به بافت های مجاور مانند برجستگی استخوانی پشت گوش (ماستوئید) انتقال پیدا کند.
- پارگی پرده صماخ: پارگی پرده صماخ معمولاً ظرف ۷۲ ساعت بهبود پیدا می کند. در برخی موارد برای درمان آن باید جراحی انجام شود.

پیشگیری از عفونت گوش در کودکان
-پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی یا سایر بیماری ها. به کودکان خود آموزش دهید که بهداشت فردی را رعایت کنند. تا حد امکان زمان های حضور کودک در مکان های نگهداری گروهی کودکان (مثل مهدهای کودک) را محدود کنید. بهتر است وقتی کودک تان بیمار است، در منزل از او مراقبت کنید.
-کودک را در معرض دود سیگار قرار ندهید.
-تغذیه کودک با شیر مادر. در صورت امکان، کودک خود را تا ۶ ماه پس از تولد، با شیر مادر تغذیه کنید. شیر مادر حاوی آنتی بادی هایی است که از کودک در مقابل عفونت گوش محافظت می کند.
-اگر با شیشه شیر به کودک غذا می دهید، بهتر است کودک را به صورت عمودی (نشسته) نگاه دارید.
-در مورد واکسیناسیون کودک با پزشک مشورت کنید. از پزشک در مورد واکسیناسیون کودک سوال کنید. تزریق واکسن آنفلونزای فصلی، پنوموکوک و سایر واکسن های باکتریایی در پیشگیری از ابتلای کودک به عفونت گوش موثر خواهند بود.