نحوه استحمام نوزاد، چگونگی آن

استحمام نوزاد، در حفظ سلامتی و رشد او تأثیر بسزایی دارد. کودک پس از هر بار استحمام، نشاط و آرامش خود را به‌دست می‌آورد، به خوبی شیر می‌خورد و به راحتی به خواب می‌رود. همچنین در هنگام استحمام، مادر می‌تواند بدن کودک را مشاهده کند و از وجود هرگونه التهاب، ورم و یا حالت غیرعادی آگاه شده و در بهبود آن بکوشد.

توصیه‌های لازم برای حمام کردن نوزاد
اگر برای اولین بار است که می‌خواهید کودک را حمام کنید، حتماً نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
- هرگز زمانی که عجله دارید و یا به دلیل خاصی، عصبی و بی‌حوصله هستید، کودک را حمام نکنید، زیرا عصبانیت و رفتار خشن مادر نه تنها کودک را از حمام کردن بیزار می‌کند، بلکه او را نسبت به آب متنفر می‌نماید.
- لیف زدن محکم و زیاد و نگه داشتن کودک برای مدت زمان طولانی در حمام، او را بی‌حوصله و بی‌قرار می‌کند. پس سعی کنید کودک را با ملایمت و در مدت زمان کوتاه بشویید.
- متخصصین بهترین زمان برای حمام کردن نوزاد را، قبل از خوردن شیر می‌دانند. بدین ترتیب کودک خواب عمیق‌تر و بهتری خواهد داشت. استحمام نوزاد درست بعد از شیر خوردن ممکن است سبب استفراغ او شود.
- وانی را مخصوص حمام کردن کودک تهیه نمایید و هرگز هیچ استفاده دیگری از آن نکنید. قبل از حمام کردن تشت را به خوبی بشویید.
- درجه حرارت آب وان بایستی باید حدود ۳۷ درجه سانتی‌گراد باشد (آب گرم باشد، نه داغ). در ابتدا برای مادری که تجربه چندانی ندارد، استفاده از دماسنج‌های مخصوصی که به همین منظور در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند، توصیه می‌شود. با چند بار حمام کردن، مادر می‌تواند از طریق گذاشتن آرنج دستش در آب درون تشت، گرم و سرد بودن آن را تنظیم نماید.
- قبل از آن که کودک را درون آب وان قرار دهید، محل ادرار و مدفوع او را با آب به خوبی بشویید.
- اگر می‌خواهید به تنهایی و بدون کمک شخص دیگری، کودک را حمام کنید، قبلاً لباس‌های او را به ترتیب استفاده، در دسترس خودتان قرار دهید. برای خشک کردن او، حوله نسبتاً بزرگی را در نظر بگیرید. شامپو و صابون بچه و یک لیف نرم مخصوص بچه را نیز در کنار تشت آماده داشته باشید.
- حمام کردن روزانه کودک بسیار ایده آل است، در این صورت تنها یک شستشوی چند دقیقه‌ای کافی خواهد بود.
- حمام کردن کودک حتی زمانی که دچار سرماخوردگی شده است و یا تب دارد، هیچ‌گونه اشکالی ندارد، تنها کافی است دقت کنید تا هوای اتاق گرم باشد.
- هنگام حمام کردن نوزادان پسر، پوست روی آلت را به آرامی کمی عقب زده و سریعاً شستشو دهید. در مورد نوزادان دختر، شستشوی این قسمت حساس از بدن را با حرکت دست از سمت جلو به عقب انجام دهید تا از عفونت این قسمت جلوگیری شود.
- موقع شستن سر نوزاد مراقب باشید تا آب وارد گوش‌های او نشود، زیرا با ورود آب امکان عفونت و گرفتگی گوش وجود خواهد داشت. همچنین نگذارید آب وارد دهان و بینی او شود، چون احتمال خفگی و قطع تنفس نوزاد وجود دارد.
- هرگز به طور ناگهانی بدن کودک را وارد آب تشت نکنید. همان‌طور که او را مانند حالت شیر دادن در بغل گرفته‌اید و با دست چپ، پای راست او را از قسمت ران به خوبی چسبیده‌اید، با دست راست آرام آرام ابتدا بر روی پاهای نوزاد و سپس سینه او آب بریزید.
- شستشوی کودک باید به آرامی و با حوصله انجام گیرد. کودکان و به خصوص نوزادان از حرکات خشن و ناگهانی به شدت وحشت دارند.
- طی حمام کردن، مرتباً با او حرف بزنید. حتی در صورت گریه کردن کودک، شما باز هم آرامش و خونسردی خود را حفظ کرده و او را از سخنان محبت آمیز خود محروم نسازید. نوزاد به خوبی، ملایمت و خشم مادر را تشخیص داده و نسبت به آن عکس‌العمل نشان می‌دهد.

طریقه حمام کردن نوزاد
برای حمام کردن نوزاد به ترتیب زیر عمل کنید:
۱- ابتدا سر نوزاد را بر روی دستتان تکیه داده و کتف او را به خوبی بچسبید و خیلی آرام او را از قسمت پاها وارد آب درون تشت کنید. با کمک دست آزادتان، صورت او را با آب بشویید (برای شستن صورت نوزاد، نیازی به صابون نیست).
۲- با کمک لیف نرم و صابونی شده، روی سینه، زیر بغل، شکم و دست‌ها و پاهای کودک را بشویید.
۳- برای شستن سر نوزاد، در حالی که پشت سر او را به قسمت ساق دستتان تکیه داده‌اید، ران او را خوب و مطمئن بچسبید و سپس دست دیگرتان را به شامپوی مخصوص بچه آغشته کرده و با حرکات ملایم و دایره‌ای شکل سر او را شستشو دهید. برای آبکشی هم، سر نوزاد را کمی به عقب برده و آب را به آرامی از جلوی سر به سمت عقب سر بریزید تا آب وارد چشم‌ها و بینی و گوش او نشود.
۴- برای شستشوی قسمت پشت و کمر، نوزاد را به پشت برگردانید و در حالی که سینه او را به روی ساق دستتان تکیه داده‌اید، زیر بغل او را بگیرید و با دست دیگر به آرامی لیف را روی پشت و کمرش بکشید.
۵- همان طور که کودک را به خوبی گرفته‌اید، او را آبکشی کنید. سپس کودک را بر روی حوله‌ای که قبلاً به همین منظور پهن کرده‌اید، قرار داده و حوله را دور بدن او بپیچید.
۶- زیر بغل، زیر گردن و لابه‌لای تاخوردگی‌های پوست بدن نوزاد را به خوبی خشک کنید و لباس بپوشانید. مرطوب ماندن لابه‌لای پوست باعث بروز عفونت قارچی می‌شود.
۷- در فصل گرما، بعد از حمام کردن و خشک کردن نوزاد، اجازه دهید چند دقیقه‌ای آزاد و بدون لباس دست و پا بزند.