بیماری آنمی در کودکان، آنچه باید بدانید
در حدود ۲۰% کودکان آمریکایی در مقطعی از زندگی خود با تشخیص ابتلاء به آنمی مواجه می‌شوند.
انیمیا [آنمی] در کودکان مشکلی شایع است. در حدود ۲۰% کودکان آمریکایی در مقطعی از زندگی خود با تشخیص ابتلاء به آنمی مواجه می‌شوند. بچه مبتلاء به آنمی فاقد سلول‌های قرمز خون یا هموگلوبین کافی است. هموگلوبین نوعی پروتئین است که به سلول‌های خون امکان حمل اکسیژن به دیگر سلول‌های بدن را می‌دهد.
انواع مختلفی از آنمی وجود دارد. کودک ممکن است به یکی از انواع فهرست شده در زیر مبتلاء شود:
- آنمی کمبود آهن. این نوع آنمی نتیجه کمبود آهن در خون است. آهن برای تشکیل هموگلوبین نیاز است. آنمی کمبود آهن شایع‌ترین نوع آنمی محسوب می‌شود.
- آنمی مگالوبلاستیک. در این نوع آنمی سلول‌های قرمز خون بیش از حد بزرگند. یک نوع آنمی مگالوبلاستیک آنمی پرنیشس است. در این نوع آنمی مشکلی برای جذب ویتامین B۱۲ مطرح است، ویتامینی که برای تشکیل گلبول‌های قرمز خون اهمیت دارد.
- آنمی همولیتیک. در این نوع آنمی سلول‌های قرمز خون نابود می‌شود. علل مختلفی برای این اختلال وجود دارد که از جملۀ آنها میتوان عفونت‌های جدی یا برخی داروها را نام برد.
- آنمی سلول داسی شکل. این نوع آنمی ارثی است و با گلبول‌های قرمز خون دارای اشکال غیر نرمال مشخص می‌شود. آنمی سلول داسی شکل یک نوع آنمی همولیتیک است.
- آنمی کولی (تالاسمی). نوع دیگری از آنمی است که با سلول‌های غیر نرمال قرمز خون مشخص می‌شود.
- آنمی ایپلاستیک (آپلاستیک). این نوع آنمی نتیجه نارسایی مغز استخوان در ساختن سلول‌های خون است.
چه چیز سبب ایجاد آنمی در کودکان می‌شود؟
آنمی سه علت اصلی دارد:
- کاهش سلول‌های قرمز خون
- ناتوانی در تولید کافی سلول‌های قرمز خون
- انهدام سلول‌های قرمز خون
کاهش سلول قرمز خون یا میزان هموگلوبین ممکن است نتیجۀ موارد زیر باشد:
- نقص وراثتی سلول قرمز خون
- انواع عفونت
- برخی بیماری‌ها
- بعضی داروها
- فقدان برخی ویتامین‌ها یا مواد معدنی در رژِیم غذایی
کدام کودکان در خطر ابتلاء به آنمی قرار دارند؟
ریسک فاکتورهای آنمی عبارتند از:
- تولد زودرس یا وزن کم هنگام تولد
- زندگی در فقر و تنگدستی یا مهارجت از کشورهای در حال توسعه
- استفاده زودهنگام از شیر گاو
- رژیم غذایی فاقد آهن کافی، یا برخی ویتامین‌ها یا مواد معدنی
- عمل جراحی یا تصادف منتج به کاهش خون
- بیماری‌های درازمدت مثل انواع عفونت، یا بیماری کلیه یا کبد
- داشتن تاریخچه خانوادگی انواع ارثی انواع مثل آنمی سلول داسی شکل
آنمی در کودکان، انیمیا، آنمی، آنمی کمبود آهن، آنمی مگالوبلاستیک، آنمی همولیتیک،آنمی سلول داسی شکل، آنمی کولی، تالاسمی، آنمی ایپلاستیک، آنمی آپلاستیک، ورتیگو،اسپلنومگالی، هپاتومگالی، هماتوکریت، شمارش کامل خون (CBC، اسمیر محیطی،آسپیراسیون مغز استخوان، تزریق خون، پیوند سلول‌های بنیادی
علایم آنمی در کودکان چیست؟
اغلب علایم آنمی ناشی از کمبود اکسیژن در سلول‌های بدن است. بسیاری از این علایم در صورت خفیف بودن آنمی وجود ندارند.
شایع‌ترین علایم آنمی عبارتند از:
- افزایش ضربان قلب
- بینفسی یا دشواری در نفس گرفتن
- فقدان انرژی یا به سرعت خسته شدن
- سرگیجه یا ورتیگو، به ویژه در هنگام ایستادن
- سردرد
- تحریک‌پذیری
- بینظمی چرخه عادت ماهانه
- فقدان یا تأخیر عادت ماهانه
- ناسور شدن یا ورم زبان
- یرقان
- بزرگ شدن طحال (اسپلنومگالی) یا بزرگ شدن کبد (هپاتومگالی)
- کند شدن یا تأخیر در رشد
- کند شدن روند التیام زخم یا بافت
علایم آنمی ممکن است شبیه به مشکلات ناشی از دیگر اختلالات خون یا سلامت به نظر برسند. آنمی در بیشتر مواقع علامتی از یک بیماری دیگر است. مردم باید هر گونه علایم موجود در کودک را به پزشک اطلاع دهند. تشخیص در این مورد بر عهده پزشک است.
آنمی در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
از آنجا که آنمی در کودکان شایع است، پزشکان به طور روتین آن را مورد غربالگری قرار میدهند. به علاوه آنمی اغلب فاقد هر گونه علامتی است. بیشتر موارد آنمی در کودکان با استفاده از تستهای زیر تشخیص داده می‌شود:
- هموگلوبین یا هماتوکریت. این در اغلب موارد نخستین تست غربالگری برای تشخیص آنمی در کودکان است. این تست مقدار هموگلوبین و سلول‌های قرمز خون را در خون اندازه‌گیری میکند.
- شمارش کامل خون (CBC). شمارش کامل خون وضعیت سلول‌های قرمز و سفید خون، سلول‌های لخته کننده خون (پلاکت‌ها) و برخی از اوقات سلول‌های قرمز خون نابالغ (رتیکولوسیت‌ها) را اندازه‌گیری میکند. این شامل هموگلوبین و هماتوکریت و جزئیات مربوط به سلول‌های قرمز خون است.
- اسمیر محیطی. یک نمونه اندک خون زیر میکروسکپ بررسی می‌شود تا نرمال بودن آن مشخص گردد.
آزمایش خون ممکن است در هنگام استفاده از سوزن برای گرفتن نمونه خون ناراحتی اندکی ایجاد کند. این کار احتمال ایجاد کبودی و مقداری ورم را با خود دارد.
بسته به نتایج حاصل از آزمایش‌های خون ممکن است برای کودک موارد زیر نیز در دستور کار قرار گیرد:
- آسپیراسیون مغز استخوان، بیوپسی یا هر دو. این اقدام پزشکی شامل گرفتن نمونه کوچکی از مایع مغز استخوان (آسپیراسیون) یا بافت جامد مغز استخوان (موسوم به به بیوپسی هسته) است. مایع یا بافت برای تعیین تعداد، اندازه، و میزان بلوغ سلول‌های خون و / یا سلول‌های غیر نرمال بررسی می‌شود.
آنمی در کودکان چگونه درمان می‌شود؟
درمان به علایم، سن، و وضعیت کلی سلامت کودک بستگی دارد. این درمان در عین حال به میزان شدت یا وخامت اختلال مورد بحث بستگی خواهد داشت.
درمان آنمی به علت ایجاد آن وابسته است. برخی از انواع آنمی نیاز به درمان ندارند. بعضی انواع آن نیاز به دارودرمانی، تزریق خون، جراحی، یا پیوند سلول بنیادی دارد. پزشک کودکان ممکن است بیمار را به یک متخصص خون‌شناسی (هماتولوژیست) ارجاع دهد. درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تجویز قطرهها یا قرص‌های حاوی ویتامین یا مواد معدنی
- ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی کودک
- متوقف کردن مصرف داروهای مسبب ایجاد آنمی
- تجویز دارو
- جراحی برای خارج کردن طحال
- تزریق خون (انتقال خون)
- پیوند سلول‌های بنیادی
عوارض آنمی در کودکان کدامند؟
عوارض آنمی به علت ایجاد کننده آن بستگی دارد. برخی از انواع آنمی عوارض کمی دارند اما مابقی عوارض مکرر و جدی ایجاد می‌کنند. بعضی آنمی‌ها سبب ایجاد عوارض زیر می‌شوند:
- مشکلاتی برای رشد و نمو کودک
- درد مفصل و ورم مفصل
- نارسایی مغز استخوان
- لوسمی یا دیگر انواع سرطان
برای پیشگیری از بروز آنمی در کودکان چه میتوان کرد؟
برخی انواع آنمی ارثی هستند و قابل پیشگیری نیستند. آنمی کمبود آهن، شکل شایعی از آنمی، ممکن است از طریق دادن آهن کافی به کودک از طریق رژیم غذایی قابل پیشگیری باشد. این کار از طرق زیر صورت می‌گیرد:
- وقتی کودک شیرخوار است یا زمانی که آهن کافی از شیر پستان به دست می‌آورد
- شیر گاو دارای آهن کافی نیست. شیر گاو نباید تا پیش از یک سالگی به کودکان داده شود، یعنی تا زمانی که بچه قادر به خودن مقادیر کافی از غذاهای دیگر باشد.
- اگر بچه از شیر خشک تغذیه میکند باید به وی شیر خشک دارای آهن افزوده داده شود.
- باید غذاهایی انتخاب شود که دارای منابع خوب تأمین آهن هستند مثل: غلات غنی از آهن و سریال‌ها، زرده تخم مرغ، گوشت قرمز، سیب زمینی، گوج فرنگی، و کشمش.
چه هنگامی باید به پزشک بیماری‌های کودکان مراجعه شود؟
در صورت مشاهده هر یک از علایم وجود آنمی در کودک باید به پزشک مراجعه شود. و اگر کودک در مورد آنمی بررسی نشده باشد باید در مورد ریسک ابتلاء به آنمی با پزشک مشورت شود.
نکات کلیدی در مورد آنمی در کودکان
- آنمی کاهش تعداد گلبول قرمز خون یا پایین بودن سطح هموگلوبین است.
- آنمی به علل متعددی ایجاد می‌شود.
- کودکان اغلب اوقات برای آنمی مورد بررسی قرار میگیرند. آنمی بیشتر مواقع فاقد علامت است.
- درمان آنمی به علت ایجاد کننده آن بستگی دارد.
قدمهای بعدی
نکاتی برای گرفتن بهترین نتیجه از ویزیت کودک توسط متخصص بیماری‌های کودکان:
- بدانید که دلیل مراجعه به پزشک چیست و دنبال چه چیزی هستید.
- پیش از ویزیت سؤالات مطرح برای خود را یادداشت کنید.
- و در هنگام ویزیت نام تشخیص تازه، و هر داروی جدید، درمان مورد استفاده و تست تازه را یادداشت کنید. در عین حال هر گونه دستورالعمل جدیداً ارائه شده از سوی پزشک برای کودک را یادداشت نمایید.
- به یاد داشته باشید که چه زمانی یک درمان یا داروی تازه تجویز شده است و چه کمکی به بچه کرده است. و نیز عوارض جانبی درمان را یادداشت کنید.
- در مورد راههای دیگری که ممکن است برای درمان اختلال کودک وجود داشته باشد پرسش کنید.
- بدانید که چرا یک تست یا اقدام پزشکی توصیه می‌شود و نتایج آن به چه معنی می‌تواند باشد.
- بدانید که اگر کودک شما نتواند دارو را مصرف کند یا تست یا اقدام پزشکی توصیه شده را انجام دهد چه چیزی انتظار میرود.
- اگر برای کودک یک معاینه پیگیری توصیه شده باشد زمان، و منظور از انجام ویزیت مزبور را یادداشت کنید.
منبع:
مهرین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼