خواب کافی برای کودکان، چقدر باید باشد؟

اولین مشکل که در خواب بسیاری از بچه ها پیش می آید و پدر و مادرها را اذیت می کند، این است که نوزادان روز و شب را با هم اشتباه می کنند و دوست دارند روزها بخوابند و شبها بیدار باشند. البته این موضوع چیز عجیبی نیست و همه کودکان به آن مبتلا هستند. در شکم مادر همه جا تاریک بوده است و کودک نتوانسته است خود را با چرخه روز و شب هماهنگ نماید. و مادران باید در طی روز با فرزندشان زیاد بازی کند و تا هنگام شیر خوردن او را بیدار نگه دارند تا پس از آخرین وعده شیر خوردن بخوابد. اگر می شواهید با او بازی کنید، وقتی هوا روشن است این کار را بکنید. وقتی که پس از تاریک شدن هوا به او شیر می دهید، این کار را کامل و بدون عجله انجام بدهید هنگامی که مرا تاریک می شود، هرگز او را برای شیر خوردن بیدار نکنید، حتی اگر برای این کار دلیل پزشکی دارید، بگذارید از همان اوایل زندگی بداند که روز وقت خوبی برای کار و بازی و شب وقت خواب است و اگر بیدار بماند کسی با او بازی نمی کند و کل میشود. او خیلی زود یاد می گیرد که روزها بیدار بماند و شب ها بیشتر بخوانید.

یک بچه چقدر باید بخوابد؟

سوالی که اکثر پدر و مادرها مطرح می کنند این است که یک بچه چقدر باید بخوابد. اما تنها کسی که می تواند جواب این سؤال را بدهد همان بچه است نه هیچ کس دیگر، در حالی که یک بچه نیاز به خواب زیادی دارد، بچه دیگر خیلی کم میخوابد. تا وقتی که بچه خوب شیر می خورد، راحت است. به اندازه کافی هوای آزاد می خورد و در جای خنک میخواید این را که چقدر

می خواهد بخوابد به خودش واگذار کنید. بسیاری از بچها در ماههای اول زندگی اگر کامل شیر بخورند و سوء هاضمه هم نداشته باشند، در فاصله در وعده شیر خوردن میخوابند. معدودی از بچه ها از همان اول زندگی بی آنکه ناراحتی داشته باشند، اغلب اوقات بیدار هستند اگر به شما این گونه است لازم نیست هیچ کاری برای خواباندن او بکنید.

بچه ها هرچه بزرگتر می شوند، خواب آنها کمتر می شود. شما بعد از ظهرها متوجه این نکته می شود. بچه ها به مرور زمان در سایر اوقات روز هم بیدار می مانند. هر کودکی الگوی خواب و بیداری خاصی دارد و دلش می خواهد هر روز از همان الگو پیروی کند. در اواخر سال اول، اغلب بچه ها دوبار در روز میخوابند و در فاصله یک تا یک سال و نیم، شاید یکی از این وعده ها را هم کنار بگذارند. فقط در دوران نوزادی است که می توانید میزان خواب را پر عهده کودک بگذارید. در سن دو سالگی تا حدودی وضعیت خواب تغیر می کنند. هیجان، نگرانی، ترس از کابوس، رقابت با یک خواهر یا برادر ممکن است خواب کودک را آشفته کند و او به اندازه کافی نخوابد.

مشکل دیگری که خیلی از مادرها با آن مواجه هستند این است که خیلی از بچه ها بعد از خوردن شام، از رفتن به رختخواب اکراه دارند و اکثرا تمایل دارند که بعد از خوردن شام کنار بقیه اعضای خانواده، بمانند. در اینجا تصمیم گیرنده شما هستید که باید تصمیم بگیرید کدام نوع از این برنامه ها با برنامه همه خانواده جور می آید. اما اگر کودک را عادت دهید که مدتی بعد از خوردن شام بدون برنامه خاصی به رختخواب برود این رفتار برای دوران های رملکی بعدی او بهتر میباشد. کودکی که توقع دارد قبل از خوابیدن، او را ناب پنهند و با او را در آغوش بگیرند تا بخوابد، ممکن است این را ماههای مدید و حتی سالهای سال توقع داشته باشد. آن وقت هنگامی که شبها از خواب بیدار می شود، ممکن است همین را از پدر و مادرش بخواهد. بعضی از پدر و مادرها از بغل کردن و تکان دادن فرزندشان لذت می برند، ولی آنهایی که می دانند بالاخره صدایشان در می آید و قادر نیستند برای همیشه به این کار ادامه بدهند، بهتر است که از اول این کار را نکنند.

خیلی از بزرگتها برای خوابیدن آداب خاصی دارند. آنها متکا و روانداز خاصی دارند و آن را به شکل خاصی هم استفاده می کنند. بعضی ها فقط موقعی که در رختخواب خودشان هستند، خوابشان می برد، چون بدون وسایل خواب آشنا و سر و صداهای ناآشنا در اطرافشان، ناراحت می شوند. بچه ها هم درست همین حال را دارند.

اگر یاد بگیرند که فقط موقعی که در آغوش مادر هستند بخوابند، این تنها شیوه آرامش بخشی است که به آن عادت می کنند. از سوی دیگر، اگر یاد بگیرند که خودشان راهی برای خواباندن خودشان پیدا کنند، این کار را نیمه های شب هم انجام می دهند و می گذارند پدر و مادرشان بخوابند بچه می تواند به خانه بسیار ساکت یا نسبتا پر سر و صدا عادت کند، بنابراین دلیل ندارد روی پنجه راه بروید پا در گوشی حرف بزنید. بچه ها چه هنگام خواب چه در بیداری به صداهای عادی خانه، صدای مهمانها، صدای رادیو و تلویزیون به شرط آن که خیلی بلند نباشد، صدای صحبت و خنده افراد و حتی صدای کسی که وارد اتاقشان می شود، عادت می کنند. در هر حال بچه هایی هم هستند که به مدا حساسیت فوق العاده ای دارند. آنها با کمترین صدایی از چا می پرند. و موقعی که همه جا ساکت است، راحت تر هستند. اگر چنین بچهای دارید، بهتر است موقعی که او خواب است خانه را ساکت نگه دارید، وگرنه از جا می برد و سر و صدا راه می اندازد سؤال دیگری که خیلی از والدین با آن مواجه هستند این است که نمی دانند کودک خود را به پشت یا به شکم بخوابانند. اگر کودک شما از نظر پزشکی مشکلی ندارد کودک خود را به پشت بخوابانید. همین تغییر اندک در نوع خوابیدن بچه ها، شمار کودکانی را که در اثر خفگی هنگام خواب مرده اند را ۵۰ درصد کاهش داده است.

مطالعات زیادی نشان داده اند که احتمال خطر خفگی در هنگام خواب. هنگامی که کودک به پشت میخواید بسیار کمتر می شود و خوابیدن روی پشت، تأثیر سویی بر سلامت بچه ها ندارد. اگر کودک را از بچگی عادت ندهند که به شکم بخوابد. بزرگتر که می شود راحت روی پشت می خوابد. مطالعات نشان می دهند ته به پهلو خوابیدن به اندازه به پشت خوابیدن، امن نیست. بنابراین از همان ابتدای فرزندتان را به پشت بخوابانید.

فرار از خواب نیمروز

اغلب کودکان به خواب نیمروز به شکل یک پدیده و مشکل اساسی و بسیار ناراحت کننده نگاه می کنند زیرا معمولا کودکان موجوداتی پر انرژی و فعال و خستگی ناپذیرند و اصرار والدین برای خوابانیدن آنها واقعا برایشان س خت و آزار دهنده است. البته از فواید خواب نیمروز بسیار گفته شده با توجه به تن و نوع فعالیت و نحوه زندگی و کار افراد یک استراحت و چرت زدن کوتاه علت در بعدازظهر توصیه می شود. اما با این حال هیچ انسانی از اجبار و زور و انجام کاری که برخلاف مبلش باشد خوشحال نمی کرد و خوابیدن هم پدیده ای است که باید با توجه به نیاز و مبل فرد صورت گیرد:

۱- توجه داشته باشید که آیا واقعا فرزند شما به این خواب نیازمند است با میره گاهی اوقات مقدار خواب کودک کافی است و او نیازی به بیشتر خوابیدن ندارد. بنابراین هرگز کودک را مجبور به این کار نکنید.

۲- اگر خودتان خسته اید و به این دلیل می خواهید او را هم بخوابانید باید گفت کار درستی انجام نمی دهید شما میتوانید به کودکان توضیح دهید که نیاز به کمی استراحت دارید و در این زمان او باید سکوت و حفظ آرامش را رعایت کند و اگر نمی خواهد پخواید به کارهایی بپردازد که برای شما مزاحشی ایجاد نکند. ۳- می توانید برای این زمان از روز فعالیت های مناسب شل فیلم، کارتونه نوارهای شعر و قصه برای کودک تهیه کنید تا او را مشغول کرده و مزاحم شما نشود.

۴- نوع تغذیه کودک در این مسئله دخیل است و سوم تغذیه نظم در خواب را بهم می زند.

۵- بعضی از کودکان در طول روز فعالیت هایی که موجب تخلیه انرژی شود انجام نمی دهند و به حد کافی خسته نمی شوند که نیازی به استراحت باشد می توانید با ایجاد چنین فعالیتهایی ترتیب دهید تا به اندازه کافی خسته شده و به خواب نیم روز نیازمند شود.

۶- گاهی اوقات کودک تصور می کند ممکن است هنگامیکه به خواب رفت شما به جایی بروید و یا کاری که مورد علاقه اوست انجام دهید و او لحظه خوبی را از دست بدهد به او اطمینان دهید هیچ اتفاقی نمی افتد. اما قول دهید بعد از خوابیدن و هنگامیکه بیدار شد با هم یک کار جالب و مورد علاقه او را انجام خواهید داد.

کابوسهای شبانه:

کابوسها و خواب های وحشتناک و ترسناک معمولا ناشی از اضطراب، ترس و نگرانی، احساس ناامنی می شوند که گاهی اوقات تأثیرات منفی زیادی را به همراه دارند برای رفع این حالتها:

1- هنگامی که کودک با ترس و گریه و داد زدن از خواب می پرد خودتان را به او رسانده، در آغوش گرفته و آرامش کنید و به او اطمینان دهید در کنارش هستید و خطری متوجه او نیست، در کنارش بمانید و با خواندن یک شعر یا قصه او را بخوابانید. اگر مایل است چراغ روشن باشد اینکار را انجام دهید.

۲- در هنگام روز در مورد کابوسی که دیده با او صحبت کنید زیرا خیلی وقتها با توضیحات کودک می توانید ریشه این کابوس و ترس را بیابید. (این کار را در طول روز بعد انجام دهید نه هنگامی که به دلیل این خواب ترسناک بیدار میشود.)

3- اگر در خانه مشکل و تنشی وجود دارد سعی کنید عوامل تنش زا را حذف نمائید

۴- روشهای کسب آرامش را به کودک بیاموزید و از او بخواهید قبل از خوابیدن این عمل را انجام دهد.

۵- قبل از خواب مانع دیدن برنامه های تلویزیونی ترسناک شوید و با ن هایی از این دست را برای او تعریف نکنید

۶- در طول روز با بازی می توانید مشکل را حل کنید مثلا اگر کودک حیوان درندهایی را در خواب دیده که به او حمله می کند این حالت را با نمایش در طول روز انجام داده و با غلبه بر حیوان به پایان رسانید.

7- گاهی اوقات با انجام روشهایی می توان در کودک ایجاد اطمینان و امنیت نمود مثلا با دعا کردن قبل از خواب و کمک گرفتن از خدا می توان در کودکی این حس را ایجاد نمود که خدا از او محافظت می کند و مشکلی برایش پیش نخواهد آمد.

8- در صورت رفع نشدن این مشکل از تخصص و مشاور کمک بگیرید.