کیست هموراژیک چیست و نحوه تشخیص

کیست تخمدانی هموراژیک نوعی از کیست تخمدانی است که دچار خونریزی می‌شود. کیست‌های کوچک که علائمی ایجاد نمی‌کنند، ممکن است بدون درمان از بین بروند. با این حال، ممکن است یک فرد به جراحی برای برداشتن کیست بزرگ یا پیچیده نیاز داشته باشد.

کیست‌ تخمدانی هموراژیک چیست؟

کیست‌های تخمدانی، کیسه‌های مملو از مایعی هستند که می‌توانند درون تخمدان‌های فرد تشکیل شوند. این کیست‌ها معمولاً بی‌خطر هستند و تمایلی به ایجاد علائم ندارند.

کیست تخمدانی هموراژیک نوعی از کیست تخمدانی است که خونریزی دارد. کیست‌های تخمدانی هموراژیک معمولاً کیست‌های عملکردی هستند، به این معنی که آنها به دلیل تخمک گذاری به وجود می‌آیند و نه به دلیل بیماری.

در یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۱۶ با ۴۸ شرکت کننده، محققان دریافتند که کیست‌های تخمدانی هموراژیک بیشتر در افرادی که هنوز به یائسگی نرسیده‌اند و چندین بار زایمان کرده‌اند، رخ می‌دهد.

کیست‌های تخمدانی هموراژیک می‌توانند اندازه‌های مختلفی داشته باشند. کارشناسان کیستی که قطر آن بیش از ۵ سانتی‌متر باشد را بزرگ محسوب می‌کنند. در همان مطالعه ۲۰۱۶، میانگین اندازه کیست ۴.۸ سانتی‌متر بود.

کیست‌های تخمدانی هموراژیک می‌توانند به صورت خودبخود پاره شوند. وقتی این اتفاق می‌افتد، خون و مایعات می‌توانند به داخل شکم و لگن فرد بریزند. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است فرد به جراحی برای متوقف کردن خونریزی و برداشتن کیست نیاز داشته باشد.

علائم کیست‌های تخمدانی هموراژیک چیست؟

علائم کیست‌های تخمدانی هموراژیک می‌توانند به طور قابل توجهی متغیر باشند. برخی از افراد هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند و متوجه می‌شوند که این نوع کیست را فقط در حین آزمایش‌های پزشکی برای دلایل دیگر دارند.

با این حال، دیگران ممکن است علائمی مانند:

- ناراحتی شکمی در یک طرف بدن

- عادت ماهانه نامنظم

- درد در حین رابطه جنسی

- نازایی

- احساس سنگینی در ناحیه پایین شکم

- درد در ناحیه کمر و لگن

- درد یا فشار هنگام ادرار کردن یا دفع مدفوع

- نفخ

- سیری زودرس

- سوزش سر دل

- ناراحتی گوارشی

- تهوع و استفراغ

علائم می‌توانند از خفیف و قابل مدیریت تا به شدت مختل کننده و غیرقابل مدیریت متغیر باشند.

در برخی موارد، افراد ممکن است علائم شدیدی را تجربه کنند که نیاز به توجه پزشکی فوری دارد. این موارد معمولاً به دلیل پاره شدن کیست، پیچ خوردن یا تجمع سریع خون رخ می‌دهند.

علائم جدی ممکن است شامل:

- درد شدید

- تهوع و استفراغ

- ضعف

- خونریزی غیرعادی واژینال

- سرگیجه یا سبکی سر

یکی از عوارض مهمی که یک فرد باید آگاه باشد، هموپریتونئوم است که به خونریزی داخلی درون پریتونئوم (شکم) اشاره دارد. این عارضه می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که کیست تخمدانی هموراژیک پاره شود.

هموپریتونئوم می‌تواند تهدیدکننده حیات باشد و ممکن است به موارد زیر بینجامد:

- شوک هیپووولمیک، که در آن قلب نمی‌تواند خون کافی را در بدن پمپاژ کند

- نارسایی ارگان

- آسیب به ارگان

علائم خونریزی داخلی به داخل پریتونئوم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- درد شدید

- شکم متورم

- تهوع و استفراغ

- پوست به‌خصوص رنگ‌پریده

- تعریق

- مشکل در تنفس

- تشنگی شدید

- از دست دادن هوشیاری

هموپریتونئوم یک وضعیت اورژانسی پزشکی است. اگر یک فرد علائم این عارضه را نشان دهد، به مراقبت پزشکی فوری نیاز دارد.

پزشکان چگونه کیست‌های تخمدانی هموراژیک را تشخیص می‌دهند؟

کارشناسان، سونوگرافی را موثرترین راه برای ارزیابی کیست‌های تخمدانی هموراژیک می‌دانند. سونوگرافی می‌تواند به پزشک کمک کند تا اندازه و حجم یک کیست را تعیین کند. همچنین می‌تواند ساختار داخلی کیست را نشان دهد به عنوان مثال، اینکه آیا آن کیست متراکم است یا اسفنجی یا ترکیبی از این دو.

یک کیست ممکن است حاوی لخته خون نیز باشد که می‌تواند آن را به نوع دیگری از توده‌ها به نام نئوپلاسم تخمدانی شبیه کند. در این مورد، پزشک ممکن است سونوگرافی داپلر رنگی را درخواست کند، نوعی سونوگرافی که جریان خون را نشان می‌دهد. نئوپلاسم تخمدانی دارای جریان خون خواهد بود، در حالی که لخته خون داخل یک کیست تخمدانی هموراژیک اینگونه نیست.

پزشک ممکن است همچنین آزمایش خون را برای تعیین اینکه آیا فرد به دلیل خونریزی حاد یا هموراژیک از کیست دچار کم‌خونی است، توصیه کند.

علل ایجاد کیست‌های تخمدانی هموراژیک چیست؟

در طول قاعدگی، بدن یک ارگان موقت به نام لوتئین تولید می‌کند تا به باروری کمک کند. خونریزی بیش از حد به داخل لوتئین می‌تواند باعث ایجاد یک کیست تخمدانی هموراژیک شود.

نوع دیگری از کیست تخمدانی، به نام کیست فولیکولار، زمانی ایجاد می‌شود که یک فولیکول تخمدانی تخمک خود را آزاد نمی‌کند. در این صورت، فولیکول به یک کیست تبدیل می‌شود. مشابه کیست‌های لوتئین، خونریزی به داخل یک کیست فولیکولار می‌تواند موجب ایجاد یک کیست تخمدانی هموراژیک شود.

گزینه‌های درمانی برای کیست‌های تخمدانی هموراژیک چیست؟

اگر کیست فرد کمتر از 5 سانتی‌متر در قطر باشد و فرد علائم کمی یا هیچ علائمی نداشته باشد، پزشک به احتمال زیاد انتظار دارد که ببیند آیا کیست خودش حل می‌شود یا خیر. در یک مطالعه در سال 2016، کیست‌های تخمدانی هموراژیک در طی 6 هفته در 87.5% افراد، یا 28 نفر از 32 نفر که تحت درمان محافظه‌کارانه قرار گرفتند، ناپدید شدند.

نویسندگان مطالعه پیشنهاد می‌کنند که پزشکان برای افرادی که تحت درمان محافظه‌کارانه قرار دارند، سونوگرافی‌های پیگیری هفتگی برنامه‌ریزی کنند تا اطمینان حاصل کنند که پزشکان می‌توانند هرگونه عارضه، مانند پیچ‌خوردن یا پاره‌ شدن کیست را زودتر شناسایی کنند.

اگر فردی کیستی بیش از 5 سانتی‌متر در قطر داشته باشد، اگر علائم حاد قابل توجهی داشته باشد، یا اگر تشخیص با سونوگرافی ممکن نباشد، پزشک ممکن است مدیریت جراحی را توصیه کند. این ممکن است شامل جراحی اورژانسی برای برداشتن کیست و درمان خونریزی در برخی موارد باشد. جایی که ممکن باشد، جراح تمایل دارد جراحی لاپاروسکوپی را انجام دهد.

در موارد نادر و شدید، جراح ممکن است نیاز به انجام اوفورکتومی بر روی تخمدان آسیب‌دیده داشته باشد. این یک روش برای برداشتن تخمدان است زمانی که دیگر برای فرد نگه‌داشتن آن ایمن نیست. در مطالعه 2016، تعداد کمی از شرکت‌کنندگان پس از ابتلا به تخمدان‌های پیچ خورده گانگرنوس با کیست‌های هموراژیک، نیاز به اوفورکتومی داشتند.

آیا کیست هموراژیک می‌تواند سرطانی باشد؟

کیست‌های تخمدانی هموراژیک تقریباً همیشه خوش‌خیم (غیرسرطانی) هستند. علاوه بر این، اتحاد تحقیقات سرطان تخمدان بیان می‌کند که بیشتر کیست‌های تخمدانی نشان‌دهنده خطر ابتلای آینده به سرطان تخمدان نیستند.

با این حال، یک مطالعه در سال 2019 پیشنهاد می‌دهد که کیست‌های پیچیده و توده‌های جامد ارتباطاتی با افزایش خطر سرطان دارند. محققان خاطرنشان کردند که کیست‌های ساده همان ارتباطات را ندارند.

پزشک می‌تواند تعیین کند که آیا کیست ساده یا پیچیده است. یک فرد ممکن است بخواهد برای نگرانی‌های خود با پزشک قرار ملاقات بگذارد.

چه زمانی باید در مورد یک کیست تخمدانی نگران باشم؟

کیست‌های تخمدانی تمایل به حل شدن خود به خود در دوره‌های قاعدگی دارند.

با این حال، در برخی موارد، کیست‌های تخمدانی می‌توانند به عوارضی منجر شوند که به کمک پزشکی فوری نیاز دارد. به عنوان مثال، کیست‌های تخمدانی ممکن است پیچ بخورند یا پاره شوند. علائمی مانند درد شدید شکمی، تب و تهوع ممکن است بروز کند.

علاوه بر این، اگر فردی پس از یائسگی دچار کیست تخمدانی شود، باید با یک متخصص سرطان‌شناسی زنان تماس بگیرد، زیرا کیست‌ها پس از یائسگی بیشتر به سرطان اشاره دارند.

اگر یک کیست هموراژیک بترکد چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر یک کیست تخمدانی هموراژیک بترکد، یا پاره شود، این یک وضعیت اورژانسی جراحی است. پاره شدن می‌تواند منجر به هموپریتونئوم (خونریزی داخلی شکمی) شود که می‌تواند تهدیدکننده حیات باشد.

اگر فردی هرگونه علائم خونریزی داخلی، مانند موارد ذکر شده در بخش علائم بالا را تجربه کند، باید به طور فوری کمک پزشکی دریافت کند.