نه گفتن به کودکان، وقتی طاقت شنیدنش را ندارند

اگر کودک بداند که شما سرانجام، پاسخ مثبت خواهید داد، دیگر مهم نیست که ده بار هم گفته باشید «نه!». او آن قدر گریه می‌کند، نق می‌زند، خودش را به زمین می‌کوبد و بداخلاقی می‌کند تا سرانجام، تسلیم شوید و او به هدفش برسد. چنین کودکی به تجربه آموخته است که اگر پشتکار داشته باشد و خوب جیغ بکشد. در نهایت، برنده می‌شود.
تنها راه‌حل برای این مسأله آن است که کودک دریابد که نظر شما تغییر نمی‌کند و با کسی شوخی ندارید. اگر «نه!» گفتن شما همیشه باعث دردسر می‌شود و کودک عادت کرده در مقابل «نه!» شما گریه کند، تأکید می‌کنیم به عقب برگردید و اعمال خودتان را مروری کنید و آن‌جا که اشکال را یافتید کارتان را اصلاح کنید و جدا تلاش کنید که از آن به بعد طوری رفتار کنید که کودک این عادت را ترک کند. این عادت، می‌تواند در بزرگسالی باعث ایجاد مشکلات جدی برای فرزند شما بشود. از همین رو کودکتان در هر سنی که هست از همین امروز به اصلاح رفتار او بپردازید.

۱- پیش از حرف زدن، بیندیشید
مراقب باشید که وقتی کودک تقاضایی می‌کند، به طور خودکار نگویید: «نه!». چند بار شده که منظورتان از «نه» این بوده که: «بعدا ؟ بهتر است درباره پاسختان بیندیشید و تا آن‌جا که مقدور است، کم‌تر «نه!» بگویید. وقتی بگویید «نه!» که منظورتان واقعا «نه!» و به هیچ وجه باشد. البته، این بدان معنا نیست که همیشه به کودک پاسخ مساعد بدهید؛ ولی درست این است که به تقاضاهای کودک بیندیشید و بی‌علت پاسخ منفی ندهید. وقتی کودک از شما تقاضایی می‌کند، صبر کنید، بیندیشید و جواب را در ذهنتان تأیید کنید و سپس، پاسخ بدهید. اگر لازم است، به او بگویید: «بگذار یک دقیقه درباره این قضیه فکر کنم». وقتی تصمیمتان را گرفتید، به هر شکل و از هر طریق، به روشنی به کودک اعلام کنید چه تصمیمی گرفته‌اید و نظرتان را تغییر ندهید.

2- تکلیف کودک را مشخص کنید و قاطع باشید
این راه‌حل‌ها کمک خواهند کرد که کودک، بعد از شنیدن پاسخ به خودش زحمت بحث کردن با شما را ندهد.
به طور پر سشی، پاسخ ندهید. «مامان می‌شه یه بستنی بخورم؟»
«بیلی فکر نمی‌کنی نزدیک شامه؟» بدین ترتیب، شما از بیلی سوال می‌کنید. هیچ وقت سؤال نکنید، پاسخ بدهید: بله! یا نه!.

3- به کودک فرصت ندهید که توجیه کند
اگر وارد بحث نشوید از مجادله پرهیز خواهید کرد. پاسخی ساده بدهید درباره آن توضیح بدهید. در غیر این صورت، کودک با یک یک دلایل شما مبارزه خواهد کرد و کار به بحث و جدل می‌کشد.

4- به کودک نشان دهید که قاطع هستید و نظرتان تغییر نمی‌کند
اگر کودکتان هنوز نمی‌تواند پاسخ «نه!» را بپذیرد، این روش‌ها را بیازمایید.

5- از روش نادیده گرفتن سنجیده استفاده کنید
پس از این که به سؤال کودک پاسخ دادید، اجازه بحث ندهید و چانه نزنید. فقط سکوت کنید. پاسخ‌ها و واکنش‌های کودک را نادیده بگیرید. به چراها، تمرها، نقها و هر چیز دیگر توجه نکنید. کودکی که ماه‌ها و شاید سال‌ها عادت کرده است که با گریه و زاری و نق زدن به خواسته‌اش برسد و شما را تسلیم کند، برای تغییر این عادت نیاز به زمان و تحمل سختی دارد، محکم بایستید حرف‌های کودک را از یک گوش بشنوید و از گوش دیگر بیرون کنید. بی‌تردید این روش مؤثر است.

6- روش سوزن گرامافون گیر کرده را به کار گیرید
اگر نمی‌توانید به حرف‌های کودک کاملا بی‌توجه باشید، از این روش استفاده کنید. فرض کنیم شما گفته‌اید: «نه، سیلویا، من این شکلات را نمی‌خرم.» و سیلویا به طور مداوم نق می‌زند که «می‌خوام» در این هنگام، با همان لحن فقط همان جمله خودتان را پس از هر بار که او می‌گوید «می‌خوام» تکرار کنید: «شکلات بی‌شکلات!»، «شکلات بی‌شکلات!»

7- کارت زرد و اخراج
برای کودکتان توضیح دهید درست مثل بازی فوتبال که اگر بازیکن دو کارت زرد بگیرد از زمین اخراج می‌شود، او نیز اگر یک‌بار نتواند پاسخ «نه!» را تحمل کند، کارت زرد می‌گیرد و برای بار دوم، باید از فعالیتی که دوست دارد، محروم شود و یا به عنوان تنبیه به اتاقش فرستاده شود. مثال: تیمی، متاسفم، بهت گفته بودم که نمیشه قبل از شام شیرینی بخوری: اگر میخوای نق بزنی، باید بری توی اتاقت این کار رو بکنی» کودک را به محل اخراجش ببرید و به او بگویید که چه وقت می‌تواند بیرون بیاید. «تیمی وقتی گریه‌ات تموم شد می‌تونی بیای به آشپزخونه که بازی کنیم»

8- سلب مزایا
برای کودکان بزرگ‌تر، گرفتن برخی مزایا می‌تواند بسیار مؤثر باشد. برای مثال: «جسی، به تو گفته بودم که نمیشه الان به خونه کارل بری؛ چون بحث کردی و بداخلاقی کردی، امشب نمی‌تونی تلویزیونی نگاه کنید و یا از پیامدی طبیعی استفاده کنید: «خونه کارل فردا هم غدغن شد، چون با من بحث و جدل کردی.»

9- روحیه همکاری را در کودک تقویت کنید
وقتی کودک به راحتی پاسخ «نه!» شما را می‌پذیرد، دقت کنید که این کار او را تحسین و تقویت کنید.

10- دفترچه‌ای برای حرف شنوی کودک داشته باشید
کودک را فورا برای پذیرفتن جواب منفی تحسین کنید و به علاوه، حرف شنوی او را در یک دفترچه ثبت کنید. در پایان روز، دفترچه را همراه با کودک مرور کنید و به او بگویید که چه قدر از حرف شنوی او خوشحالید.

11- امتیاز بدهید
هر بار که کودک پاسخ نه! شما را می‌پذیرد به او امتیاز بدهید. در ابتدا در مقابل کسب دو امتیاز یک جایزه کوچک بدهید، سپس، در مقابل سه امتیاز و به تدریج امتیاز لازم برای کسب جایزه را بیفزایید. در این بین گه‌گاه در حالی که او انتظار تشویق شدن ندارد، او را با دادن هدیه‌ای و یا بردن به گردش خوشحال کنید.

12- از پیامدهای طبیعی استفاده کنید
جو از شما شیرینی می‌خواهد. وقتی شما می‌گویید: «نه!» او می‌پذیرد. چند دقیقه بعد یا به کار بردن این جمله به او پاداش بدهید: «جو، من واقعا از حرف گوش کردن تو خوشم میاد، آفرین! بعد از ناهار می‌تونی شیرینی بخوری.» فرض کنید به جو گفته‌اید، اجازه ندارد بیرون برود و بازی کند؛ چون شما می‌خواهید به خرید بروید و او با حالت خوبی گفته است: «باشه مامان» پاسخ شما می‌تواند این گونه باشد: «سعی می‌کنم زود برگردم که تو وقت داشته باشی بری و بازی کنی؟ تو دیگه مرد شدی و خیلی خوب حرف‌های من رو می‌فهمی.»