علت بروز تشنج در نوزادان، آیا میدانید؟

هیپوکسی یا کمبود اکسیژن، شایع‌ترین علت بروز تشنج در نوزادان محسوب می‌شود.دکتر الهه امینی، فوق تخصص نوزادان گفت: بیماری هیپوکسی یا ایسکمی اغلب اوقات در اثر کمبود اکسیژن و کاهش جریان خون جفتی در بدو تولد ایجاد می‌شود و علائم آن از بدو تولد برحسب شدت بیماری به صورت تشنج، تحریک‌پذیری و در موارد بسیار شدید به صورت اغماء بروز می‌کند.وی افزود: این بیماری شایع‌ترین علت تشنج نوزادی محسوب می‌شود به نحوی که ۲ درصد نوزادان رسیده و ۶۰ درصد نوزادان نارس دچار هیپوکسی می‌شوند.این عضو هیأت علمی دانشگاه با بیان این که ۵۰ تا ۷۰ درصد از نوزادانی که با این بیماری به دنیا می‌آیند مادرانشان دارای یکی از بیماریهای تیروئید، عفونت ادراری، عفونت جفت یا پرده‌های جنینی و یا دچار یکی از بیماری‌های حاملگی از قبیل فشار خون، مسمویت حاملگی، دیابت و یا جدا شدن جفت حین زایمان هستند، تصریح کرد: این مشکلات باعث ایجاد هیپوکسی در نوزادان می‌شود. بعضی از قسمت‌های مغز از جمله ماده خاکستری در نوزادان رسیده و ماده سفید در نوزادان نارس به کمبود اکسیژن و کاهش خونرسانی حساس‌ترند و باعث آسیب رسیدن به این مرکز می‌شوند که بعد از تولد با انجام سونوگرافی، سی‌تی اسکن یا MRI آسیب‌های رسیده به این مراکز با نشان دادن تورم بافت مغز مناطق نکروز مشخص می‌شود.وی ادامه داد: اخیرا اقدامات بسیار وسیعی در خصوص مکانیسم مرگ سلولی صورت گرفته تا به شکلی از مرگ سلول جلوگیری شود. مانند استفاده از داروهای ضد رسپتور گوتامات و ضدکانالهای کلسیم و سرد نگهداشتن سر نوزاد در ساعات اولیه تولد و همچنین گیرنده های رادیکالهای آزاد.دکتر امینی تصریح کرد: ۶۰ درصد این بیماری را می‌توان در زمان حاملگی از طریق سونوگرافی، سابقه بیماری مادر، بررسی ضربان قلب جنین و دفع مدفوع در داخل رحم تشخیص داد و در ۴۰ درصد دیگر آن، بعد از تولد مشخص می‌شود که نوزاد در بدو تولد نیاز به احیاء دارد. به همین دلیل وجود تیم احیاء در زمان زایمان ضروری است و یک احیاء خوب می‌تواند از بسیاری از ضایعات این بیماری بکاهد.وی در خصوص راههای پیشگیری از بروز این بیماری گفت: با قرار دادن مادر تحت درمانهای مناسب می‌توان از بروز این بیماری در نوزادان جلوگیری کرد. همچنین نوزادانی که روز اول تولد دچار تشنج شده‌اند و یا اینکه تا پنج روز بعد از تولد قادر به مکیدن شیر مادر نباشند و یا معاینات عصبی غیرمادی داشته باشند برای پیشگیری از فلج مغزی، از همان ماه اول نوزادی باید تحت کاردرمانی و تحریک حس‌های مختلف قرار گیرند.وی افزود: سیگاری بودن مادر باعث کاهش وزن جنین می‌شود و جنین در داخل رحم شروع به تند نفس کشیدن می‌کند که ممکن است بعد از تولد دچار عوارض متعدد از قبیل کم رسیدن اکسیژن به اعضای مختلف، کاهش قند خون و یا غلیظ بودن خون شود. از این‌رو برای جلوگیری از ایجاد این موارد ترک سیگار مادران ضروریست.دکتر امینی افزود: درجه حرارت مناسب اتاق ۲۵ تا ۲۷ درجه است و نوزاد نباید کنار بخاری خوابانده شود. هوای اتاق نوزاد باید ساعتی ۲ تا ۶ بار تعویض شود و از ازدحام در اتاق نوزاد و کشیدن سیگار خودداری شود. در زمستان گرم نگهداشتن بیش از حد نوزاد می‌تواند باعث کم آبی، زردی، خوب شیرنخوردن، افزایش سدیم خون و در نهایت احتمال تشنج و بعد از آن بروز مشکلات مغزی شود. در حالیکه می توان با تنظیم درجه حرارت اتاق و سیر نمودن کامل نوزاد با شیر مادر (شیردهی ۱۰ تا ۱۲ بار حداقل در هر ۲۴ ساعت) بدون استفاده از آب و آب قند از بروز این بیماری ها جلوگیری کرد.این فوق تخصص نوزادان تاکید کرد: این بیماری در اکثر موارد به صورت خفیف یا متوسط بهبود می‌یابد اما تمامی نوزادانی که در بدو تولد نیاز به تنفس مصنوعی داشته باشند باید شنوایی سنجی شوند چرا که ممکن است به عصب شنوایی آنها آسیب وارده شده باشد. کمبود اکسیژن ممکن است بر تمام اعضای بدن نوزاد تأثیرگذار باشد بنابراین باید در بدو تولد تا سه روز اول در بخش نوزادان تحت مراقبت‌های ویژه قرار گیرد البته در اکثر موارد نوع خفیف و یا متوسط این بیماری هیچ عارضه‌ای ندارد.