توصیه های غذایی در بارداری، نکات مهم

غذای مصرفی زنان باردار همان غذای معمولی خانواده بوده که مخلوطی از غذاهای مختلف است که باید نسبت به قبل از بارداری در دفعات و مقداری بیشتر و انتخاب صحیح‌تر مصرف شود. در دوران بارداری مشکلات شایع تغذیه‌ای وجود دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1ـ تهوع و استفراغ صبحگاهی:
الف) در صورت بروز این مشکلات مادر صبور باشد و بداند این دوران زودگذر است و باید از غذاهای سبک و زودهضم در دفعات زیاد و کم حجم در ۶ وعده در روز استفاده کند.
ب) در برنامه غذایی خود غذاهای کم آب و کم چرب (مانند پنیر، نان برشته، مربا) کباب، تخم‌مرغ پخته و سیب‌زمینی را قرار دهد.
ج) از گرسنگی بپرهیزد.
د) از غذاهای سرخ شده دوری کند.
ه) قبل از بلندشدن از رختخواب مقداری نان یا بیسکویت مصرف کنید.

2ـ ترش کردن و سوزش سر معده:
الف) مادر باردار باید غذا را به آرامی در محیطی ساکت و در وعده‌های زیاد ( ۶ بار در روز ) مصرف کند.
ب) از خوردن غذاهای نفخ‌آور و خوابیدن به پشت دوری کند.
ج) از خوردن غذاهای حجیم قبل از خواب خودداری کند.

3ـ یبوست:
الف) مادر باردار باید نان سبوس‌دار (مانند نان سنگک) استفاده کند.
ب) روغن زیتون یا هر روغن مایع دیگری همراه سالاد استفاده نماید.
ج) پیاده‌روی کند.
د) استراحت و خواب کافی داشته باشد.
هـ) میوه‌ مخصوصا میوه‌های خشک مانند انجیر خشک، آلو و سبزیهایی مانند کاهو، خیار و نخود سبز پخته را بیشتر مصرف کند. مصرف مکمل‌های دارویی (املاح و ویتامینها) در دوران بارداری و شیردهی از آن جایی که کمبود آهن در مادران باردار می‌تواند باعث تولد نوزاد کوتاه قد، بیمار، نارس و همچنین کاهش مقاومتی بدن مادر در مقابل خون‌ریزی و عفونت پس از زایمان شود و از طرف دیگر کمبود املاح و ویتامینها به خصوص اسید فولیک، نقایص دستگاه عصبی در نوزاد را به همراه دارد. کلیه زنان باردار در شرایط عادی باید قرصهای آهن، اسیدفولیک و مولتی‌ویتامین را مطابق دستور زیر مصرف کنند. قرص مولتی‌ویتامین شامل مولتی‌ویتامین مینرال که از پایان ماه چهارم بارداری تا پایان بارداری روزانه یک عدد قرص و مولتی‌ویتامین تراپیوتیک از پایان ماه چهارم بارداری تا پایان بارداری هفته‌ای یک عدد کپسول مصرف ‌شود.

قرص آهن:
از پایان ماه چهارم (شروع ماه پنجم) تا سه ماه روزانه یک عدد قرص سولفات‌فرو تجویز می‌گردد. اسیدفولیک به محض اطلاع از بارداری و یا ترجیحا سه ماه قبل از شروع بارداری تا پایان ماه چهارم یک روز در میان یک عدد قرص یک میلی‌گرمی باید استفاده نمایند. برای کاهش عوارض مصرف قرص آهن (تهوع، درد معده، اسهال، یبوست) توصیه می‌شود آن را بعد از غذا و یا شب قبل از خواب مصرف کنند. لازم به ذکر است که هیچگاه مصرف قرص آهن را به دلیل وجود عوارض احتمالی قطع نکنید چون این عوارض معمولا پس از چند روز برطرف می‌شوند.

چند توصیه برای پیشگیری از کم خونی فقر آهن :
علاوه بر مصرف قرص آهن در برنامه غذایی روزانه خود از مواد غذایی آهن‌دار مثل: گوشت قرمز، برنج، ماهی، تخم‌مرغ، سبزیجات (جعفری، اسفناج) و حبوبات (عدسی، لوبیا، نخود...) استفاده کنید. همراه با غذا، سالاد شامل گوجه فرنگی، کاهو، کلم، فلفل سبز و دلمه‌ای و یا سبزی خوردن و بعد از غذا میوه‌جات به خصوص مرکبات استفاده نمایید تا خوب آهن غذا در بدن افزایش یابد. از نوشیدن چای در یک ساعت قبل و دو ساعت بعد از صرف غذا خودداری کنید. در برنامه‌غذایی خود از غلات و حبوبات جوانه‌زده استفاده کنید. اگر مقدار کمی گوشت به غذاهای گیاهی اضافه نمایید، جذب آهن در بدن افزایش می‌یابد.