رشد سالم نوزاد، تاثیر خوب خوابیدن چقدره؟

پس از تولد نیز نوزاد نیاز شدیدی به خواب و استراحت کامل دارد و در روزهای اول تولد باید معمولا ۲۰ تا ۲۴ ساعت در خواب باشد، یعنی در ۲۴ ساعت شبانه روز فقط هنگام شیر خوردن بیدار شود جنین در رحم مادر، شب و روز در خواب به سر می برد، زیرا کار و فعالیت ندارد و تمام نیروی او بایستی صرف سازندگی شود و از طرف دیگر سلول های جوان و ناکامل او قادر به ایجاد و نگه داری نیروی زیاد نیست . لذا ۲۴ ساعت می خوابد و احتیاجات خود را از سرمی گیرد . اطفال نارس هم به همین علت بایستی زیاد بخوابند.پس از تولد نیز نوزاد نیاز شدیدی به خواب و استراحت کامل دارد و در روزهای اول تولد باید معمولا ۲۰ تا ۲۴ ساعت در خواب باشد، یعنی در ۲۴ ساعت شبانه روز فقط هنگام شیر خوردن بیدار شود و باقی ساعات در خواب باشد تا برای سازندگی نیرو ذخیره کند. این برنامه حداقل تا انتهای ماه اول تولد و یا روز چهلم ادامه خواهد داشت و اگر برنامه ی نوزادی غیر از این باشد، ممکن است دچار مشکلی باشد.به تدریج هر قدر طفل بزرگ تر و سلول هایش ضخیم تر و پرنیرو می گردد، احتیاجش به خواب کم تر می شود، زیرا تا زمانی که طفل نیازمند رشد سریع است (چون تنها در ساعات خواب، سلول های فرسوده بدن وی ترمیم می شود)، خواب وی به حداکثر مقدار خود می رسد.در ۸ هفته اول، نباید نوزاد را از خواب بیدار کرد، زیرا خواب و بیداری نوزاد، بر اساس احساس سیری و گرسنگی اوست. معمولا ۲۰ دقیقه شیر دادن، ضامن استراحت ۲۰۰ دقیقه ای برای نوزاد است. البته اگر خواب طفل بیشتر از ۵ ساعت شد، بهتر است به آرامی او را بیدار کرد و به او شیر داد.در ماه سوم به تدریج کودک، عادت به بیداری روز و خواب شب پیدا می کند. باید توجه داشت که کودک در شب به ۸ ساعت خواب متوالی از ساعت ۱۰ شب تا ۶ صبح احتیاج دارد.کافی است فکر کنیم که چند شب بی خوابی یا نداشتن خواب کافی و مداوم به سلامتی یک انسان بالغ چه لطمه ی بزرگی وارد می آورد. آن وقت متوجه خواهیم شد که ساعات کوتاه و نامتوالی خواب با مغز نورس طفل در حال رشد چه خواهد کرد و تا چه اندازه شیردادن کودک در شب از تامین صحت و تندرستی او دور است اطفالی که لاغر و عصبانی هستند و روی هم رفته، ناراحت به نظر می رسند باید دانست که بیداری شب و نداشتن خواب کافی یکی از علل بزرگ این ناراحتی هاست.عموم کودکان در ۵ سالگی باید ساعت ۶ بعد از ظهر به تختخواب بروند. باید به کودک عادت داد که خواب را شبانه سازد. این کار سبب می شود احتیاج غذایی شبانه ی او نیز به تدریج کاهش یابد. باید طفل را عادت داد بلافاصله بعد از صرف غذا به رختخواب برود و بخوابد به خصوص در بعد از ظهر.بعضی از مادران نیز به خیال این که اگر بچه روز نخوابد شب بهتر خواهد خوابید، مانع خواب روزانه ی او می شوند. در صورتی که این طور نیست، یعنی خواب روز بچه به شرطی که طولانی نباشد، اثری در خواب شبانه ندارد.بنابراین بهتر است در ۶ سال اول، بچه را عادت داد که بعداز ظهر یکی دو ساعت در اتاقی که هوایش تمیز است بخوابد. حتی اگر بچه خوابش نبرد، بهتر است او را وادار کرد یکی دو ساعت در رختخواب استراحت کند و اگر در این مدت حتی یک چرت هم بزند باز هم بی اندازه احساس راحتی خواهد کرد؛ ولی نباید گذاشت این مدت بیش از ۲ ساعت باشد، زیرا در این صورت مسلما در خواب و استراحت شبانه او اثر خواهد گذاشت و بچه مدتی از شب را بیدار خواهد ماند.

خواب کودک
در بچه های بزرگ تر باید به آنان اطمینان داد که در ساعت معینی آنها را بیدار خواهند کرد و در غیر این صورت، از ترس این که مبادا مدت درازی بخوابند و به بازی هایشان نرسند در رختخواب بیدار خواهند ماند. در مورد نوزادان اگر چنانچه بی جهت بیدار شوند و گریه کنند، احتمالا وضع غیرعادی مثل خیس بودن لباس و غیره وجود دارد. به محض برطرف کردن علت، دوباره خواهند خوابید. اما اگر علت معینی برای بیدار شدن بچه نباشد، کمی گریه و تلاش خواهد کرد و به علت خستگی دوباره خواهد خوابید.نباید گذاشت اطفال بیش از حد خسته شوند. کودک باید احساس خستگی خوش آیندی کند نه خستگی توام با کوفتگی و درد.با بزرگ شدن طفل، خواب عصر کودک کم می شود و به تدریج سایر اوقات روز نیز طفل بیشتر بیدار خواهد بود. اوقات بیداری هر طفلی متفاوت است و معمولا در همان ساعات بیدار خواهد ماند. در اواخر سال اول، فقط روزی دو بار می خوابد و بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی یکی از این دو را ترک می کند و فقط روزی یک بار می خوابد.عده ی کمی از کودکان، بدون این که کسالتی داشته باشند، از همان ابتدا بسیار کم خوابند. اگر طفلی این گونه باشد، به هیچ وجه جای نگرانی نیست و نمی توان او را وادار به خوابیدن نمود فقط در دو سال اول طفولیت است که مقدار و مدت خواب باید مطلقا به عهده ی خود کودک گذاشته شود. اما بعد از دو سالگی طفل موجود درهم پیچیده تری می شود، زیرا هیجانات، نگرانی ها، ترس از تاریکی، رویا، خواب های وحشت انگیز، ترس از خیس کردن و هیجاناتی که ناشی از اعمال و تجربیات تحریک آمیز باشد، رقابت با فرزندان بزرگ تر و حسادت نسبت به کوچک ترها و یا مبارزه و مجادله ای که بین او و مادرش هر شب بر سر تعیین موقع خواب در می گیرد، یا نگرانی طفل نسبت به انجام کارهای مدرسه اش و یا احساسات هیجان انگیزی که در نتیجه ی تماشای تلویزیون در طفل به وجود می آید، تمام این ها ممکن است عواملی باشند که مانع خوابیدن طفل به قدر کفایت گردد.بنابراین باید مادر در برنامه ی خواب کودک دقیق باشد. هیجان های روحی باعث بی خوابی در کودک می شود، بچه هایی که از نظر روحی تحریک شده یا به هیجان آمده باشند، بی خوابی خواهند کشید و اگر این هیجان ها ادامه داشته باشد، هرگز به خواب خوب عادت نخواهند کرد.مطلب دیگری که رعایتش لازم است عدم حضور بچه در مباحثات و احیانا مشاجرات بزرگسالان است که تاثیر ناگواری در روحیه ی کودک می گذارد.

ناخوشایند ترین تنبیه
بعضی از مادران به عنوان تنبیه، بچه را وادارمی کنند که به رختخواب برود و بخوابد؛ این از ناخوشایند ترین تنبیه هاست، زیرا در بعضی از کودکان روح عصیان ایجاد می کند و این کودکان، هرگز حاضر نیستند با میل خود به رختخواب بروند. بنابراین بهترین برنامه برای خواب کودک، عادت دادن وی به زود شام خوردن و زود خوابیدن است که باعث می شود پدر و مادر بر تمامی این مشکلات پیروز شوند.نکته ی دیگری که در مورد خواب کودکان باید گفت این است که عده ی کمی از کودکان، بدون این که کسالتی داشته باشند، از همان ابتدا بسیار کم خوابند. اگر طفلی این گونه باشد، به هیچ وجه جای نگرانی نیست و نمی توان او را وادار به خوابیدن نمود.