تنبیه بدنی کودکان، ده عارضه مهم

کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس از عواقب تنبیه بدنی در کودکان است. همچنین کودکانی که کتک می‌خورند، تمایل بیشتری به آسیب زدن به دیگران دارند.
تربیت فرزند یکی از سخت‌ترین کار‌هایی است که بر عهده پدر و مادر‌هاست. همگام با رشد کودکان نیاز به تربیت و کنترل آن‌ها بیشتر شده و صبر و شکیبایی بیشتری می‌طلبد. چالش‌ها با کودک بیشتر و بیشتر می‌شود، تا جایی که برخی از پدر و مادر‌ها از تربیت فرزند خود دلسرد می‌شوند و با استفاده از تنبیه بدنی سعی می‌کنند، کنترل او را در دست بگیرند. آگاهی از عواقب تنبیه بدنی در کودکان موجب می‌شود تا پدر و مادر‌ها قبل از برخورد فیزیکی با کودک، به تاثیرات روحی و روانی آن بیشتر بیندیشند. همیشه راه بهتری برای تربیت کودک وجود دارد.

دلایل تنبیه بدنی کودکان توسط والدین
اما چرا والدین کودکان خود را تنبیه بدنی می‌کنند؟ در بیشتر موارد، پدر و مادر از روی ناچاری مجبور به تنبیه بدنی کودک می‌شوند. آن‌ها ممکن است تمام روش‌های دیگری که آموخته اند را اجرا کنند و ناکام شوند و تنها راه باقیمانده برایشان استفاده از زور و تنبیه بدنی باشد. اما پس از مدتی، تنبیه بدنی (مانند زدن به پشت کودک) به شکل یک اتفاق عادی و هر روزه در می‌آید که عواقب ناگواری در پی دارد. از آنجایی که تنبیه بدنی ساده‌ترین روش در برخورد با اشتباه‌های کودک است، این دور باطل همچنان ادامه می‌یابد. برخی از پدر و مادر‌ها نیز ممکن است از روی خشم و یا ترس به کتک زدن کودکانشان رو بیاورند و این به واکنش طبیعی آن‌ها در مقابل خطا‌های کودک تبدیل شود.

عواقب تنبیه بدنی در کودکان
بگذارید نگاهی عمیق‌تر به عواقب تنبیه بدنی در کودکان بیاندازیم:
۱. الگوی کتک زدن در ذهن کودک ایجاد می‌شود
کودکان از رفتار پدر و مادر خود، چگونه زندگی کردن را می‌آموزند. تنبیه بدنی کودک و روا داشتن رفتار خشونت آمیز نسبت به او، این باور ذهنی را در کودک ایجاد می‌کند که کتک زدن رفتاری قابل پذیرش است و او نیز می‌تواند به دیگران صدمه بزند. به یاد داشته باشید، هنگامی که بر روی کودک خود دست بلند می‌کنید، این مجوز را به او می‌دهید که دیگران را مورد ضرب و شتم قرار دهد.
۲. بر روی شخصیت کودک تاثیر منفی می‌گذارد
عواقب تنبیه بدنی در کودکان بیش از آنکه فیزیکی باشد، عاطفی است. کودک در حال رشد، مشغول ساختن تصویری از شخصیت خویشتن است. هنگامی که شما به دلیل انجام کار اشتباهی کودک خود را کتک می‌زنید، این تصویر فرو می‌پاشد و کودک دیگر برای خود احترامی قائل نخواهد بود. در او این باور شکل می‌گیرد که کودک بدی است و مانند یک زخم دردناک برای مدت طولانی آن را با خود حمل می‌کند.
۳. احترام والدین را کاهش می‌دهد
تنبیه کردن کودک باعث می‌شود که فرزندتان از شما بترسد و با بزرگتر شدن از شما فاصله بیشتری بگیرد و کمتر احترام شما را رعایت کند. از سویی دیگر شما نیز ممکن است برای لحظه‌ای احساس رضایت کنید، اما مطمئنا در بلندمدت احساس بدی خواهید داشت.
۴. برای مدت طولانی در خاطر کودکان می‌ماند
به گفته پژوهشگران در دانشگاه میسوری، تنبیه در دوران کودکی، تاثیر منفی بر خلق و خوی آنان می‌گذارد. این پژوهش تأیید می‌کند کودکانی که بیشتر کتک خورده اند، چالش‌های بیشتری با پدر و مادر خود داشته اند. همچنین مشخص شد که این شیوه تنبیه بر سلامت روان کودک تاثیر می‌گذارد و بروز مشکلات روان شناختی متعدد از عواقب تنبیه بدنی در کودکان خواهد بود.
۵. کتک زدن کارکرد خود را از دست می‌دهد
از کتک زدن کودک، هیچ نتیجه خوبی حاصل نمی‌شود. تنها ممکن است احساس ترس را در آن‌ها نهادینه کند. تنبیه بدنی کودک هیچ گونه فایده‌ای در رشد جسمی و روانی کودک ندارد.

بیشتر بخوانید: ۷ کلید طلایی در رفتار با کودک نافرمان
کتک زدن کودک

۶. خشونت را تبدیل به یک رفتار بدیهی می‌کند
پدر و مادر با تنبیه کودک نه تنها خودشان تحت تاثیر عصبانیت و خشم قرار می‌گیرند، بلکه دانه‌های خشم را در نهاد فرزندان خود می‌کارد. این بدان معنی است که فرزند شما در سال‌های رشد، دارای مشکلات عاطفی می‌شود. با کتک زدن، شاید مشکلات در لحظه حل شوند، اما در واقع آن‌ها افزایش می‌یابند.
۷. پدر و مادر در هنگام کتک زدن کودک از کنترل خارج می‌شوند
کتک زدن کودک ممکن است با یک سیلی یا ضربه آرام به پشت او آغاز شود. با این حال، مرز باریکی میان تنبیه و ضرب و شتم کودک وجود دارد که پس از مدتی از بین می‌رود. برای نمونه، اگر کودک دوباره آن اشتباه را تکرار کند، شما تصمیم می‌گیرید که ضربه محکم‌تری به او بزنید تا "یاد بگیرد" رفتار بهتری داشته باشد. بنابراین، به مرور زمان تنبیه بدنی کودک برای شما و کودکتان شرایط را وخیم‌تر می‌کند.
۸. عزت نفس در بزرگسالی را کاهش می دهد
نتایج یک نظرسنجی نشان داد، کودکانی که تنبیه بدنی شده اند، در بزرگسالی شخصیتی ضد اجتماعی، خودخواه و با عزت نفس پایین داشته اند.
۹. مشکلات وزنی در کودک ایجاد می کند
دکتر دانا نیجای گامبیرر، مشاور و سکسولوژیست، عقیده دارد که تنبیه بدنی در کودکی موجب چاقی و اضافه وزن در بزرگسالی می‌شود. به گفته وی، "چاقی نتیجه پر خوری و کم تحرکی است. این رفتار‌ها مکانیزم‌های فرار از موقعیت‌های ناخواسته اند. هر دوی آن‌ها نشانه عزت نفس پایین و افسردگی هستند که منجر به کاهش اعتماد به نفس می‌شود. کمبود اعتماد به نفس موجب تشدید چاقی می‌شود و این سیکل معیوب ادامه می‌یابد." تجربیات نامطلوب دوران کودکی، پیامد‌های طولانی مدتی در قالب ناامیدی، چاقی، افسردگی و سوء مصرف مواد دارند.
۱۰. کتک زدن باعث یادآوری خاطرات بد می‌شود.
خاطرات کودک در مورد تنبیه شدن، لحظات شاد او را تلخ و سیاه می‌کند. یکی از وظایف اصلی پدر و مادر‌ها این است که هزاران خاطره شاد و دلپذیر برای کودک رقم بزنند. کتک زدن باعث می‌شود تمام خاطرات مثبت کودکی ناخوشایند شود.

بیشتر بخوانید: روش صحیح برخورد با قشقرق به راه انداختن کودکان
تکرار الگوی خشونت در کودک

روش‌های جایگزین تنبیه بدنی در کودکان
حالا که با عواقب تنبیه بدنی در کودکان بیشتر آشنا شدید، باید بدانید روش‌هایی وجود دارد که با جایگزین کردن آن‌ها می‌توانید کودکانی خوش رفتار و متعادل تربیت کنید. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
۱. مخالفت خود را ابراز کنید
ساده‌ترین و موثر‌ترین روش تغییر رفتار کودک این است که به او بفهمانید رفتارش را نمی‌پسندید. اعتراض خود را به روشنی بیان کنید و دلایلتان را توضیح دهید. هنگامی که کودک ناراحتی و مخالفت شما را می‌بیند، ممکن است خود به خود آن رفتار را اصلاح کند. کودک نیاز به تایید شما دارد و اگر ناخشنودی شما را در نگاه اول ببیند، بر روی رفتارش تاثیر می‌گذارد. غر نزنید، کوتاه نیایید، مخالفت خود را بیان کنید؛ مخالفت شما بایستی به آرامی و روشنی بیان شود، بدون خشم و قلدری!بیشتر بخوانید: بهترین شیوه تنبیه کودک با ۴ گام موثر
۲. پیرامون آن صحبت کنید
هنگامی که کودک کار اشتباهی انجام می‌دهد، اولین و بهترین واکنش، صحبت کردن در مورد آن است. گاهی اوقات صحبت کردن با کودک پیرامون رفتار اشتباهش کافی است تا آن را اصلاح کند. در هنگام صحبت به عواقب رفتار ناپسند کودک اشاره کنید. کودکان گاهی اوقات نیاز دارند تا از زنجیره پیامد‌های رفتار‌ اشتباه خود آگاه شوند.
۳. نادیده بگیرید
گاهی اوقات هنگامی که اشتباه‌های کوچک و ناچیز کودک مواجه می‌شوید، بهترین واکنش نادیده گرفتن آن است. برای نادیده گرفتن رفتار اشتباه کودک:

در لحظه، تصمیم بگیرید که کار کودک را نادیده بگیرید.
به طور نامحسوس رفتار او را زیر نظر داشته باشید.
کاملا آرام و ریلکس باشید به گونه‌ای که چهره شما حالت خاصی را نشان ندهد.

بدیهی است که رفتار‌های خطرناک یا زیان آور کودک را نباید نادیده بگیرید. این روش بر اساس این فرضیه است که کودک از توجه منفی (افزایش ناگهانی توجه شما)، نسبت به عدم توجه به او، رضایت بیشتری خواهد داشت.
۴. جداسازی و جایگزینی کنید
آیا کودکان بر سر یک وسیله با هم دعوا می‌کنند؟ آن را بردارید. هنگامی که وسیله‌ای را از کودک می‌گیرید، به جای آن فعالیت سودمندی را جایگزین کنید.
دو قانون زیر را در نظر داشته باشید:

جداسازی و جایگزینی را با آرامش انجام دهید.
کودک را از وسیله‌ای جدا کنید که به رفتار بد او مرتبط است.

۵. هشدار دهید
هنگامی که کودک دست به کار اشتباهی می‌زند، به او هشدار دهید. در بسیاری از موارد، هشدار دادن موجب توقف آن کار می‌شود! هشدار به معنای تهدید نیست. تهدید برای ترساندن کودک است؛ اما هشدار به سادگی کودک را آگاه می‌کند که باید کارش را متوقف کند، زیرا عواقب ناگواری دارد. بهترین هشدار به گونه‌ای است که به وضوح محدودیت‌ها و پیامد‌های مرتبط با آن رفتار را مشخص کنید.

با کودک صحبت کنید

سخن آخر
همواره به یاد داشته باشید که تنبیه بدنی هیچ جایگاهی در تربیت کودکان ندارد. عواقب تنبیه بدنی در کودکان به قدری ناگوار است که تا بزرگسالی آنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پس در هنگام عصبانیت، قدری تامل کنید و به جای تنبیه بدنی کودک به فکر راه حل‌های جایگزین باشید.