عکس رنگی رحم چیست؟

عکس رنگی رحم یا هیستروسالپنگوگرافی (HSG)روشی است که به‌منظور بررسی داخل رحم و لوله­‌های رحمی انجام می­‌گیرد. انجام هیستروسالپنگوگرافی (HSG) در ارزیابی ناباروری بسیار مهم است. در صورت انسداد لوله‌های رحمی و یا وجود چسبندگی رحم، شانس باروری کاهش می­‌یابد.

ناباروری چیست؟
ناباروری به حالتی گفته می شود که شما به مدت شش ماه تا یک سال (بسته به سن شما) به صورت محافظت نشده رابطه جنسی داشته باشید ولی باردار نشوید.
در واقع علامت اصلی ناباروری همان باردار نشدن است و ممکن است شما علاوه بر این علامت هیچ گونه نشانه یا علائم دیگری را مشاهده نکنید.
علائم ناباروری به علل ناباروری بستگی دارد. بسیاری از شرایط پزشکی و سلامتی می توانند باردار شدن را دشوار کنند. البته در برخی موارد هیچگونه علت مشخصی برای ناباروری فرد تشخیص داده نمی شود.

علائم ناباروری در زنان چه چیزهایی هستند؟
در زنان، تغییر در دوره قاعدگی و تخمک گذاری می تواند نشانه ای از یک بیماری باشد که با ناباروری فرد نیز ارتباط داشته باشد. علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- دوره های قاعدگی غیر طبیعی. خونریزی های شدیدتر یا خفیف تر از حد معمول.
- دوره های قاعدگی نامنظم. تعداد روز های هر دوره با هم متفاوت است.
- عدم قاعدگی. شما به طور کلی پریود نمی شوید و یا اینکه پریود شدن شما به طورت ناگهانی متوقف می شود.
- قاعدگی دردناک. ممکن است شما در هنگام قاعدگی در پشت، لگن و شکم خود احساس درد داشته باشید.
در برخی موارد ناباروری زنان به یک مشکل هورمونی مربوط می شود. در این مورد علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:
- مشکلات پوستی از جمله آکنه
- تغییر در توانایی و یا میل جنسی
- رشد موهای تیره پشت لب ها، قفسه سینه و چانه
- ریزش مو و یا نازک شدن آنها
- افزایش وزن
سایر علائم ناباروری در زنان عبارتند از:
- ترشحات شیری رنگ از نوک پستان ها بدون اینکه شما در مرحله شیردهی باشید.
- درد در هنگام رابطه جنسی
- عکس رنگی رحم بدون درد با بیهوشی

علائم ناباروری در مردان چه چیزهایی هستند؟
علائم ناباروری در مردان می تواند مبهم باشد. ممکن است این علائم تا زمانی که مرد برای بارداری اقدام نکند تشخیص داده نشوند.
علائم ناباروری در مردان به علت ناباروری آنها بستگی دارد. آنها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تغییر در رشد موها
- تغییر در میل جنسی
- درد یا وجود ورم یا توده در بیضه ها
- اختلال نعوظ و یا انزال
- کوچک بودن بیضه ها

هیستروسالپنگوگرافی HSG (عکس رنگی از رحم)چیست؟
برای بررسی علت تأخیر باروری، باید سلامت اندام­‌های تولید­ مثل مورد ارزیابی قرار گیرند. یکی از روش­‌های تشخیصی که معمولاً برای بررسی رحم و لوله‌­های رحمی همراه با سایر آزمایش‌ها در ویزیت­‌های اولیه درخواست می­‌شود، هیستروسالپنگوگرافی (HSG)است. با این تست، پزشک از وضعیت داخلی رحم و لوله­‌های رحمی مطلع می­‌گردد و با توجه به نتایج حاصل از تست، در مورد نحوه درمان تصمیم خواهد گرفت.
هیستروسالپنگوگرافی (HSG)روشی است که به‌منظور بررسی داخل رحم و لوله­‌های رحمی انجام می­‌گیرد. انجام هیستروسالپنگوگرافی (HSG)در ارزیابی ناباروری بسیار مهم است. در صورت انسداد لوله‌های رحمی و یا وجود چسبندگی رحم، شانس باروری کاهش می­‌یابد. در این روش با استفاده از اشعه x و ماده حاجب چسبندگی­‌های درون رحمی، پولیپ، فیبروم و برخی دیگر از مشکلاتی که سبب انسداد لوله‌­ها و جلوگیری از لقاح تخمک و اسپرم می­‌گردد، قابل تشخیص است.

مراحل انجام هیستروسالپنگوگرافی (HSG)چگونه است؟
معمولاً عکس رنگی رحم توسط رادیولوژیست انجام می­‌شود و به­‌ طور متوسط در حدود ۳۰-۱۰ دقیقه به طول می‌انجامد. برای انجام این تست، فرد بر روی تخت معاینه زنان قرار می­‌گیرد. ابتدا پزشک یک اسپکولوم (وسیله‌ای برای معاینه داخلی زنان) در واژن قرار می‌دهد. پس از گرفتن دهانه رحم با وسیله‌ای بنام تناکولوم و ثابت نگاه داشتن رحم لوله­­‌ای ظریف از درون دهانه رحم به داخل رحم وارد نموده تا از این طریق ماده حاجب را به درون رحم و لوله­‌های رحمی تزریق نماید. به‌طور طبیعی ماده حاجب باید رحم و لوله­‌های رحمی را پر نماید یعنی هنگامی که در رحم و لوله­‌ها هیچ‌گونه انسداد و مشکلی وجود نداشته باشد ماده حاجب بعد از تزریق، فضای داخل رحم و لوله­‌ها را به­‌طور یکنواخت پر خواهد کرد. ولی در هنگام وجود مشکل و انسداد لوله­‌ای ماده حاجب نمی­‌تواند تمام فضای داخل رحم و لوله­‌ها را پر نماید.بعد از تزریق، از رحم عکس‌برداری می­‌شود. پزشک با بررسی عکس­‌ها می‌­تواند وضعیت رحم و لوله­‌های رحمی را ارزیابی نماید.
قرار دادن اسپکولوم ( وسیله‌ای جهت باز کردن واژن) ، استفاده از تناکولوم جهت ثابت نگاه داشتن رحم و دهانه رحم وبه‌­خصوص زمان تزریق ماده حاجب درگروهی از بانوان همراه بادرد میباشد ( بخصوص مبتلایان به واژینیسموس که درد شدید دارند). استفاده از داروهای مسکن مانند ایبوبروفن می­‌تواند در تسکین درد و ناراحتی موثر باشدلذا ممکن است ۶۰-۳۰ دقیقه قبل از انجام عکس رنگی، یک داروی مسکن برای بیمار تجویز شود. البته بهترین روش جهت راحتی خانمها انجام هیستروسالپنگوگرا فی تحت بیهوشی میباشد. معمولت بعد انجام عکسبرداری مشکلی نخواهند داشت اما ممکن است مدتی پس از آن احساس درد و ناراحتی نمایند، بنابراین بهتر است در روز گرفتن عکس رنگی از رحم، یک نفر آنها را همراهی نماید.

عوارض هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی از رحم)چیست؟
معمولاً این روش عوارضی ندارد ولی عوارض نادر آن شامل:
- درد گذرا
- عفونت
- لکه‌بینی و یا خونریزی
در صورت تب و تداوم درد به مدت چند روز، باید به پزشک اطلاع داده شود.

بهترین زمان انجام تست هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی از رحم) چه زمانی است؟
بهترین زمان انجام این تست، پس از اتمام خونریزی قاعدگی و قبل از تخمک­‌گذاری است یعنی بین روزهای هفتم تا سیزدهم از شروع دوره.

در چه مواردی انجام تست هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی از رحم) ممنوع است؟
در موارد عفونت و التهاب لگنی و خونریزی‌­های نامشخص واژینال، انجام این تست ممنوع است و تا بهبودی کامل، فرد باید از انجام این تست خودداری نماید.

مزایای تست هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی از رحم بدون درد با بیهوشی چیست؟
با توجه به اینکه عکسبرداری هیسترو سالپنگوگرافی (HSG یا عکس رنگی رحم) درگروهی از بانوان با درد و ناراحتی همراه بوده و عده ای نیز از انجام آن در حالت بیداری به دلیل هراس و یا مسائل دیگر اجتناب میکنند، در مرکز طب آزما در شهر قم امکان انجام عکسبرداری با بیهوشی فراهم شده است.
از مزایای بیهوشی در عکس رنگی رحم نبودن انقباضات عضلات لگن و کاهش مقاومت در برابر قرار دادن وسایل در داخل واژن و تزریق دارو میباشد که این امر موجب کاهش تعداد عکسهای گرفته شده (میزان اشعه دریافتی کمتر) و کاهش میزان داروی تزریق شده میشود. بعلاوه چون در مواردی ممکن است لوله های رحمی بر اثر اسپاسم ناشی از اضطراب و یا درد باز نشوند در حالت بیهوشی این اسپاسم از بین رفته و دارو راحتتر از لوله ها عبور میکند.
انجام بیهوشی توسط پزشک متخصص بیهوشی صورت گرفته و این بیهوشی در حدی است که بیمار متوجه درد و ناراحتی های عکس رنگی رحم (HSG) نشود و نسبت به بیهوشی اعمال جراحی بسیار سبک تر می باشد.این بیهوشی بی خطر بوده و با توجه به مراقبت های صورت گرفته هیچ گونه عوارضی ندارد.